دلیل دعا برای تعجیل فرج ایشان، همان عدالت خواهی و حقیقت جویی است كه در فطرت همه ما نهاده شده است؛ زیرا، آن حضرت با ظهور خویش، حق را احیا و عدالت را در جامعه حاكم و مستقر خواهد ساخت. دعا برای ظهور زودتر و سریع تر ایشان، رسیدن به آرمان هایی است كه بشر تشنه نیل به آن بوده است.
امّا انتظار؛ باوری است بارور به عمل، كه در زندگی انسان منتظر، در قالب كرداری خاص تجسّم می یابد، انتظار اعتقادی است در گرو عمل، عمل كردن به آنچه كه فرهنگ انتظار ایجاب می كند. رسول اكرم(ص) می فرماید: (افضل الاعمال احمزها)؛ (برترین عملها، سخت ترین آن هاست (مجمع البحرین فخر الدین طریحی، مقدمه و تصحیح آیةالله شهاب الدین مرعشی نجفی(ره)، ص 297). و در جای دیگر فرموده اند: (افضل اعمال امتی، انتظار الفرج )؛ (برترین عملها، انتظار فرج است (همان، ص 57). نتیجه این دو مقدمه و یا دو روایت آن است كه انتظار از دشوارترین تكالیف شرعی محسوب می شود. كشف ویژگی «انتظار» هضم چرایی عظمت پاداش منتظران را آسان تر می كند.
علی(ع) می فرماید: (المنتظر لامرنا كالمتشحط بدمه فی سبیل الله )؛ (منتظر امر ما بسان كسی است كه در راه خدا به خون خود غلتیده باشد(بحارالانوار، ج 52، ص 123). آمادگی همیشه جوهر اصلی انتظار است و وظیفه قطعی منتظران، انتظار قیام و ظهور مهدی(عج) را در سر داشتن، آمادگی پیشین می خواهد، آمادگی در: 1- آراستگی به عدالت و تقوا: فرد منتظر باید به زیور عدالت، تقوا و پارسایی آراسته باشد؛ پیرو واقعی و صدیق حضرت ولی عصر(عج) كسی است كه رفتار و مكتب آن جناب را الگوی عملی خود قرار دهد.
رسول خدا(ص) در توصیف اوج مجاهدت و تدین منتظران مهدی می فرماید: (لاحدهم اشدّ بقیة علی دینه من خرط القتاد فی اللیلة الظلماء، او كالقابص علی جمر الغضا، اولئك مصابیح الدجی )؛ (... هر یك از ایشان بیش از كسی كه بر زجر پوست كندن درخت خار با دست خالی در شب تاریك یا نگاهداری آتش سوزان چوب درخت تاغ در كف دست صبر می كند در دینداری خود استقامت و پایداری می ورزد، به راستی كه آنان چراغ هدایت در شب های ظلمانی اند (بحارالانوار، ج 52، ص 124).
اگر فردی بتواند با اجتناب از معاصی و رعایت پروای الهی، ملكه عدالت را در خود پدید آورد و با ایجاد تعادل در میان قوای نفسانی خود، اركان حیات اخلاقی را در وجود خود نهادینه سازد، آنگاه می تواند در عصر ظهور كه عصر استقرار عدل ناب و مطلق است، خویشتن را با شرایط نوین تمدن توحیدی مهدوی هماهنگ سازد. 2- آراستگی به بردباری و پایداری: فرد منتظر باید استقامت بورزد و صبر و حلم پیشه سازد؛ زیرا، با توجه به گزارش تاریخی از عصر ظهور، (نگا: اكمال الدین، ج 1، ب 23، حدیث 1، الارشاد مفید، ص 318 و الاحتجاج الطبرسی، ج 2، ص 318). در دوران ظهور فشار زاید الوصفی بر منتظران مخلص و صدیق مهدی موعود وارد می شود، كه مقاومت و پایداری در چنین شرایطی به توان بالای روحی نیازمند است.
منتظران باید بكوشند تا به درجات بالای صبر نایل آیند. رسول خدا(ص) به اصحاب خویش فرمودند: «پس از شما كسانی می آیند كه به هر یك از آنان اجر پنجاه نفر از شما را خواهند داد، اصحاب پرسیدند: ای رسول خدا ما در غزوات بدر، احد و حنین با شما بودیم و درباره ما آیاتی از قرآن كریم نازل شده است؛ پس چرا به آنان پنجاه برابر ما ثواب داده می شود؟ حضرت پاسخ گفتند: آنان در شرایطی [بس دشوار ]خواهند بود كه اگر شما در آن شرایط به سر برید، تحمّل و استقامت آنان را نخواهید داشت، (بحار الانوار، ج 2، ص 131). از این رو؛ رسول گرامی اسلام می فرماید: (انتظار الفرج بالصبر عبادة)؛ (چشم به راه فرج داشتن، همراه صبر و استقامت، عبادت است (همان، ج 52، ص 145). 3- بهره مندی از دین شناسی بنیادین: فرد منتظر باید فهم و تلقی صحیحی از دین داشته باشد، مطالعه تاریخ ادیان بیانگر این واقعیت است كه ادیان بر اثر عوامل مختلف و با گذشت زمان های متمادی، آرام آرام از خلوص نخستین خود فاصله می گیرند و خطوط اصلی و فرعی آن ها هر یك به نوعی حذف و اضافه، شدید و ضعیف، تبدیل و تغییر و تأویل و تفسیر می شوند؛ از همین رو، امام زمان(ع) با بدعت ها مبارزه سختی خواهد كرد، (نگا: الارشاد، ج 2، ص 384، بحار، ج 52، ص 338 ).
چنانكه امیر مؤمنان می فرماید: «یعطف الهوی علی الهدی، اذا عطفوا الهدی علی الهوی و یعطف الرأی علی القرآن اذا عطفوا القرآن علی الرأی؛ [مهدی موعود] هواهای نفسانی مردمان را به هدایت تبدیل خواهد كرد، آن زمان كه مردم هوای نفس را بر هدایت غالب سازند و آراء و نظریات را به قرآن باز خواهد گردانید هنگامی كه قرآن را به آرای خود باز گردانند، (نهج البلاغة، خ 183 و بحارالانوار، ج 8، ص 361، شارحان شیعه و سنی نهج البلاغة این عبارت را ناظر به مهدی موعود دانسته اند). 4- اصلاح طلبی؛ فرد منتظر باید به سهم خود در راه اصلاح جامعه و استقرار عدالت و رفع ظلم و تعدی بكوشد، آن كه منتظر مصلح جهانی است، خود نیز باید صالح و مصلح باشد، امر به معروف و نهی از منكر، مبارزه فردی و اجتماعی خصوصاً باحكام جور و سلاطین نقطه بارز مصلح بودن است. امام صادق(ع) می فرماید: «(لیعد احدكم لخروج القائم و لوسهماً)؛ (حتماً هر یك از شما منتظران برای قیام حضرت قائم سلاح فراهم سازد هر چند یك تیر(بحار، ج 52، ص 366).
به هر روی، منتظر مهدی(عج) در برابر فساد و ستم حكومت های جور بی تفاوت نیست و مؤید آنان نیز نمی باشد پیامبر اكرم(ص) در خصوص وظایف منتظران مهدی می فرماید: (طوبی لمن ادرك قائم اهل بیتی و هو مقتد به قبل قیامه، یتولی ولیه و یتبرأ من عدوه و یتولی الائمة الهادیة من قبله، اولئك رفقائی و ذوو ودّی و مودّتی و اكرم امتی علی )؛ (خوشا به حال كسی كه به حضور قائم برسد و حال آنكه پیش از قیام او نیز پیرو او باشد، آن كه با دوست او دوست و با دشمن او دشمن و مخالف است و با رهبران و پیشوایان هدایتگر پیش از او نیز دوست است، اینان همنشین و دوستان من و گرامی ترین امت در نزد من هستند(بحارالانوار، ج 52، ص 130). توصیه می كنیم در باب مهدی شناسی و مباحث پیرامون آن كتاب: در انتظار ققنوس، نوشته سید ثامر هاشم العمیدی، ترجمه و تحقیق مهدی علیزاده) را كه از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم در سال 1379 برای نخستین بار به چاپ رسیده است - مطالعه فرمایید.
ای مهر طلوع كن كه خوابیم همه
در هجر رخت در تب و تابیم همه
هر بر زن و بام از رخت روشن و ما
خفاش وشیم و در حجابیم همه (امام خمینی)
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام