رازق بودن خدا با توجه به آیه 19 شوری

شبهه: آیه 19 شوری می گوید که خدا به هر که بخواهد روزی می دهد؛ پس چرا به بندگان قعطی زده اش روزی نمی رساند؟

اولا: رازق بودن خدا فقط در مادیات نیست. شاهد اين مدعا آيه بعدى است كه در آن هم سخن از موهبتهاى مادى است و هم از موهبتهاى معنوى. «هر كس حاصل كشت آخرت را بخواهد ما بر تخمى كه كاشته مى‌‏افزاييم و هر كه تنها حاصل كشت دنيا را بخواهد او را هم از آن بی نصيب نمی‌گذاریم ولى در آخرت (از نعمت ابدى آن چون نخواسته است) نصيبى نخواهد داشت.»(شوری/20)و نيز آيه قبلى است که درباره نازل كردن كتاب و ميزان سخن گفته است: «خداست آن كه كتاب (آسمانى) را به حق و نيز ترازوى عدالت را فرستاد، و تو چه دانى؟ ممكن است ساعت قيامت بسيار نزديك باشد.»(شوری/17)

نکته دوم: ما باید به آیات الهی نگاهی جامع و علمی و محققان داشته باشیم و نگاهی تک بعدی به آیات نداشته باشیم. گر چه در آیه 19 شوری از رازق بودن خدا سخن گفته است، اما این به معنای  نفیِ نقش انسان در فراهم کردن روزی خود نیست. « خدا بر آن نيست كه نعمتى را كه به قومى عطا كرد تغيير دهد تا وقتى كه آن قوم حال خود را تغيير دهند.»(انفال/53) بر اساس این آیه، هر جامعه ای و هر کشوری دارای امکاناتی(معدن و...) است که باید از امکانات به نحو احسن استفاده کند و در صورت عدم استفاده از آنها هدر می‌روند. به بیان دیگر، چه بسا افرادی قعطی زده، مثلا در آفریقا، در چند قدمی یک معدنی قرار داشته باشند ولی بر اثر جنگ داخلی و غیره، حتی فرصت فکر کردن به این مسائل را نداشته باشند.

نکته سوم: علاوه بر مشکلات داخلی برخی از کشورها در زمینه فقرزدایی، در بسیاری از موارد دخالت های خارجی باعث فقر و گرفتاری بیشتر مردم آن کشورها می‌شود و به فرموده قرآن: «يُهْلِكَ الْحَرْثَ‏ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْفَسادَ[بقره/205] مى‌‏كوشد كه در زمين فساد و تباهى به بار آورد، و زراعت و نسل را نابود كند؛ و خدا فساد و تباهى را دوست ندارد.» مثلا سازمان های غربی تحت عنوان کمک به کشورهای دیگر، به دنبال تامین مطامع پلید خود هستند.[1] بنابراین با وجود این دو مورد اخیر، نباید انتظار داشت که فقر و قعطی از دنیا رخت بربندد.

حاصل سخن اینکه؛ فقر و قعطی در دنیا عوامل متعددی دارد و نباید به بهانه اینکه خدا روزی رسان است، آن عوامل را نادیده گرفت.

پی نوشت ها
[1]ـ پارسینه، رسوایی آکسفام: تجاوز جنسی در قبال ارائه کمک به افراد نیازمند، کد خبر: ۴۱۱۲۴۱.