یک دین برای اینکه بر حق باشد، لازم است سه ملاک را همراه خویش داشته باشد: اول: با عقل همخوانی داشته باشد، دوم: تحریف نشده باشد، سوم: دارای جامعیت باشد.
یکی از موضوعاتی که در دوران معاصر، بیشتر از همه ذهن جوانان را به خویش مشغول کرده است، موضوع چگونگی حقانیت یک دین است، به گونه‌ای که در دوران معاصر، برخی به خاطر نداشتن ملاک صحیح در این زمینه هر دینی را بر حق می‌دانند، و یا تمام آن‌ها را انکار می‌کنند. در ادامه به یکی از گفتگوهایی که در این زمینه شکل گرفته است، اشاره می‌کنیم.
جوان: سلام، ببخشید یک سوال از خدمت شما داشتم.
حاج آقا: بفرمایید.
جوان: ملاک حق یا باطل بودن یک دین چیست!؟
حاج آقا: چرا این سوال را می‌پرسی!؟
جوان: چون آنقدر دین در سرتاسر جهان وجود دارد که انسان سردرگم می‌شود که کدامیک صحیح است، تا از آن پیروی کند.
حاج آقا: آن چیزی که اکنون به ذهن می‌آید این است که سه ملاک برای حقانیت یک دین وجود دارد: اول اینکه: گزینه‌های اصلی یک دین، نباید تعارضی با عقل داشته باشد. دوم اینکه: چون ادیان الهی از سوی خداوند متعال برای هدایت بشریت آمده‌اند، نباید تحریفی در آنان انجام گیرد، سوم اینکه: یک دین، باید دارای جامعیت باشد و در تمام حوزه‌های زندگی انسان اصولی را بیان کرده و انسان را هدایت کند و الا نمی‌تواند انسان را به کمالات خویش برساند.
جوان: اگر لطف کنید در مورد گزینه اول بیشتر توضیح دهید!؟
حاج آقا: شما اگر یک مقداری فکر کنید متوجه می‌شوید، که انسان به وسیله عقل خویش، مطالب مختلف را تجزیه و تحلیل می‌کند، به همین خاطر اگر یک دین، مطالبی را بیان کند، که با عقل انسان سازگاری نداشته باشد، دیگر آن دین ارزشی نخواهد داشت.
جوان: خوب بنا بر این ملاک، ما خیلی از موضوعات یک دین را متوجه نمی‌شویم، در این صورت باید آن دین را قبول نکنیم.
حاج آقا: نه، این‌گونه نیست، شما به نکته‌ای که بیان شد، دقت نکردید، اصول و مبانی یک دین باید، با عقل همخوانی داشته باشد و الا در موضوعات جزئی اگر با عقل تعارضی نداشته باشد، کفایت می‌کند، به عنوان مثال، عقل می‌گوید که خدا نمی‌تواند جسم باشد، به همین خاطر آن افرادی که بت‌پرست هستند، دین‌شان صحیح نیست، اما مراسم جزئی که یک دین بیان می‌کند، مانند اینکه در فلان روز غسل خاصی انجام دهید و ... اگر با عقل در تعارض نباشد، اشکالی ندارد.
جوان: اگر لطف کنید، این سه ملاک را با ادیان رایج دنیا تطبیق دهید، ممنون می‌شوم.
حاج آقا: به عنوان مثال دو دین الهی را بیان می‌کنیم، و با این ملاک‌ها تطبیق می‌دهیم. دین مسیحیت که به ظاهر بیشترین پیرو را در سطح جهان دارد، اولین آموزه‌اش با عقل در ستیز است، زیرا از دیدگاه طرفداران این دین، خدا سه تاست در عین اینکه یکی است، و این مطلب با عقل در تعارض است و یا در یهودیت، برای تورات سه نسخه آورده شده، به همین خاطر مشخص نیست که کدامیک از این سه نسخه صحیح است، البته مسیحیت نیز به تحریف دچار شده است، به نحوی که الان چندین انجیل وجود دارد؛ به همین خاطر این دو دین تحریف شده‌اند. از سوی دیگر این دین‌ها جامعیت نیز ندارند، به این خاطر که در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی و ... هیچ حکم و دستوری برای پیروان خود ندارند.
جوان: بر اساس مطلبی که شما بیان کردید، دین اسلام، هر سه ملاک را داراست.
حاج آقا: بله، زیرا تمام مطالب آن با عقل همخوانی دارد، از سوی دیگر، تمام مذاهب اسلامی در مورد قرآن توافق دارند که قرآن، همان کتاب آسمانی است که از سوی خداوند متعال بر پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نازل شده است.
جوان: خیلی ممنون از راهنمایی شما.
دانشمند: خواهش می‌کنم، شما می‌توانید با این سه ملاک دیگر ادیان مانند بودا، هندوئیسم و ... را نیز مورد بررسی قرار دهید تا متوجه شوید که این دین‌ها چقدر ناقص و ناتمام هستند.
جوان: ممنونم و ببخشید وقتتون رو گرفتم.