- در حرمت دشنام حضور مخاطب شرط است.
سوال: آیا در حرمت دشنام(سبّ)، حضور مخاطب (و حضور فرد دیگری در مجلس) شرط است؟
پاسخ: در حرمت دشنام(سبّ) حضور مخاطب شرط است؛ چه مخاطب همان فرد مسبوب باشد و چه غیر او؛ بنابراین اگر انسان در خلوت که مخاطبی ندارد، دشنامی به دیگری بدهد، حرام نیست. [1]
حدیث: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله):
هرگاه دو نفر به يكديگر ناسزا بگويند، گناهش به گردن آغاز كننده آن است، مگر آن كه ستمديده از حدّ خود تجاوز كند. [2]
نکته: وقتي شخصي با فسّاق و فجّار، اراذل و اوباش، افراد پست و فرومايه، مجالست و هم‌نشيني كند و با آنها رفيق و مأنوس گردد بتدريج روحيات، خلقيات و عبارات آنها در او اثر مي‌گذارد و از آن‌جا كه سخنان عادي آنها توام با هرزه‌گويي و فحاشي به يكديگر است به او هم سرايت مي‌كند و ابتدا گهگاهي آن الفاظ ركيك را بر زبان جاري مي‌سازد و به زشتي آن كلمات توجه دارد ولي بعد از مدتي قبح آن الفاظ از نظرش زائل شده و فحش دادن و فحش شنيدن برايش بصورت امري عادي در مي آيد و بجائي مي رسد كه در شرائط معمولي بطور ناخود آگاه اين الفاظ زشت بر زبانش جاري مي‌شود و كمتر سخني مي‌گويد كه چاشني آن فحش و ناسزا نباشد.
-----------------
پی نوشت:
[1]. پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری، استفتائات، اهانت به دیگران.
[2]. تنبيه الخواطر : ۱/۱۱۱.