اختلاف و ناسازگاری با بزرگسالان و خصوصا والدین یکی از مسایل و مشکلات دوران نوجوانی و جوانی است که برخاسته از اختلاف سلیقه وتفاوت در دیدگاه ها و نگرشها و تجربه های این دو قشر و حس استقلال طلبی جوان می باشد که اگر به درستی و با شیوه های مناسب هدایت نشود می تواند پیامدهای بسیار نامطلوبی را به دنبال داشته باشد.
برای ایجاد یک ارتباط خوب و سازنده میان والدین و فرزندان باید از دو جهت نسبت به آموزشهای لازم اقدام نمود؛ یکی آموزشهایی که باید برای والدین در جهت تعامل هر چه بیشتر و و بهتر با فرزندان خود ارائه کرد و دیگری آگاهی های لازم و آموزشهای مورد نیاز به فرزندان می باشد.
آموزش والدین
والدین برای تعامل صحیح با فرزندان نیازمند آگاهی ها وبینش ها و مهارتهایی می باشند که باید با مطالعه و شرکت در جلسات آموزشی و تهیه فیلمها و جزوات و وقت گذاشتن برای فرزندان این تعامل را عملی کنند.
آموزش فرزندان
برای تقویت رابطه فرزندان با والدین تا حد امکان باید از شیوه های غیر مستقیم استفاده کرد؛ شیوه الگو سازی و اعطای بینش دو روشی است که می توان با استفاده از آنها این مسئله را در میان فرزندان تقویت نمود.
الف- الگو سازی
در این روش والدین باید نمونة رفتار و کردار مطلوب را عملاً در معرض دید فرزندان قرار دهند تا او به پیروی پردازد و حالت نیکویی ، مطابق با آن عمل نمونه در خویش پدید آورد.
یکی از کارهایی که برای الگو سازی به طور طبیعی قابل استفاده است احترام والدین به پدر و مادر خودشان در حضور فرزندانشان است البته این کار نباید به صورت ساختگی باشد و الا اثر نامطلوب می گذارد.
امام صادق(ع) فرمودند: «بروا آبائکم یبرکم ابنائکم»(بحار الانوار ج47 ص 374)به پدران خود نیکی کنید تا فرزندان شما هم به شما نیکی کنند.
وقتی فرزندان از همان خرد سالی این رویه و رفتار را مشاهده کنند چنین رفتارهایی را یاد گرفته و نسبت به پدران خود نیز انجام خواهند داد.
یکی دیگر از مهارتهایی که نقش الگویی در این زمینه دارد حمایت و قدردانی از زحمات پدر و مادر توسط یکدیگر و در حضور فرزند می باشد. زمانی که پدر بعد از خوردن غذا از مادر تشکر کند و یا وقتی پدر از بیرون به منزل می آید و مادر در مقابل پدر بلند شود و سلام و خسته نباشید بگوید و یک ارتباط زیبا و مفید برقرار کنند مسلما فرزند از این حرکات الگو خواهد گرفت و در روابط با والدین به کار خواهد گرفت.
ب- اعطای بینش
بیان آثار و برکات احترام و خدمت به والدین و همچنین پیامدهای نامطلوب ناسپاسی و بی احترامی به آنها در قالب شعر و داستان و حکایت و بیان روایت و ... می تواند به مهارتهایی در جهت برقرای روابط مثبت با والدین در فرزندان ایجاد کند.
مثلا از جمله نتایج نیکی به والدین طول عمر انسان دانسته شده از امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) روایت شده است که فرموده اند: «وَقِّرْ أَبَاكَ يَطُلْ عُمُرُكَ وَ وَقِّرْ أُمَّكَ تَرَى لِبَنِيكَ بَنِين»(مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل ج15 ص 204)پدرت را احترام کن که عمرت را دراز می کند و مادرت را احترام کن که نوه هایت را می بینی.
و در روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) است که فرمودند: سه گناه است که کیفرشان در همین دنیا میرسد و به آخرت نمیافتد: آزردن پدر و مادر، زورگویی و ستم به مردم و ناسپاسی نسبت به خوبی‌های دیگران )أمالی مفید ج1 ص237)