- قمار و شرط بندی انسان را به ورطه نابودی می‌کشاند.
قماربازی؛ امری خلاف فطرت انسانی
فطرت انسان پاک آفریده شده و ذاتا دنبال پاکی و اعمال نیک است چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا؛ [1] پس روی خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسانها را بر آن آفریده است.» پس پیروی از خدا و رسولش امری بر اساس فطرت انسان است. با این حال گاهی اوقات انسان به وسیله مکر و حیله های شیطان برخلاف فطرت خود عمل کرده و به مخالفت با خداوند و احکامش می پردازد. یکی از اعمالی که مخالف فطرت و حکم خداوند است موضوع قماربازی و شرط بندی می‌باشد که دین مبین اسلام به این مساله نگاه ویژه‌ای داشته و اثرات آن را بر زندگی فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی او مورد بررسی قرار داده است.
عملی پلید و شیطانی
البته نباید فراموش کرد که شیطان برای توجیه و ترغیب انسان به گناهان همواره از شیوه تزیین و بزک کردن استفاده می‌کند، مثل اینکه امروزه نیزمروجین قمار و شرط بندی از آن با عنوان نوعی ورزش فکری یاد می‌کنند و حال آنکه ماهیت قمار با ورزش فکری بسیار متفاوت است. قمار به معنای بازی با ابزار قمار مانند تخته نرد، شطرنج، پاسور، ورق و سایر وسایل قمار است که به منظور برد و باخت انجام می‌شود و بازنده باید مقداری پول و یا چیز دیگری به طرف مقابل بدهد[2] و خداوند متعال قمار و آلات آن را پلید و عملی شیطانی دانسته و شرط رستگاری را دوری از آنها برشمرده است چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ [3] ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [= نوعی بخت‌آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید!» این عمل شیطانی بر روابط فردی و اجتماعی تاثیرات مخربی خواهد داشت و طبیعی است که چنین کار ویرانگری را دیگر نمی‌توان کاری ورزشی و یا فکری دانست.
اختلال در زندگی فردی
قماربازی بر زندگی فردی شخص تاثیرات زیادی می‌گذارد و او را در کارهایش سست و بی انگیزه می‌کند و با توجه به اینکه قماربازی یکی از اعمال شیطانی است انسان را به سوی کارهای پست و ناپسندی مثل دروغ، بی غیرتی و... پیش می برد و باعث دوری او از اعمال نیک و سست شدن او در انجام واجبات و از همه مهم تر باعث دوری او از یاد خداوند متعال خواهد شد چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ؛ [4] شیطان می‌خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهی اکید،) خودداری خواهید کرد؟!»
جامعه ای پرخاشگر و نا آرام
زمانی که قماربازی به یک عادت تبدیل و جزء موضوعات مهم زندگی افراد شود علاوه بر زیان‌های شخصی، بر دیگر افراد جامعه هم تاثیرگذار خواهد بود. قمار باعث افزایش بی‌اعتمادی و سست شدن روابط خانوادگی خواهد شد مثلا کسی که در قمار، خانه یا ماشین خود را باخته است روابط او با خانواده اش بهم می‌ریزد یعنی باعث افزایش بداخلاقی، پرخشاگری و دروغ گویی او با دیگر اعضای خانواده می‌شود. با توجه به اضطراب و استرس فرد قمارباز زمینه پرخاشگری، کینه، و دشمنی در جامعه ایجاد خواهد شد چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ؛ [5] شیطان می‌خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند.» حتی قماربازی و شرط بندی کار انسان را به جایی می‌کشاند که شاید روی ناموس و خانواده خود قمار انجام دهد و این اوج بی غیرتی است که کسی با ناموس و خانواده خود تجارت کند و بی‌شکّ این یکی از زشت ترین انواع حرام خواری است که خداوند متعال انسان را از آن نهی کرده است و می‌فرماید: «و لا تَأْكُلُوا أموالَكُم بَينَكُم بالباطِلِ؛ [6] و اموال یکدیگر را به باطل (و ناحق) در میان خود نخورید!» که امام صادق علیه السلام در ذیل این آیه می‌فرماید: «كانَت قُرَيشٌ تُقامِرُ الرجُلَ بأهلِهِ و مالِهِ فَنَهاهُمُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ عَن ذلكَ؛ [7] قريش بر سر زن و مال خود با يكديگر قمار مى‌زدند و خداوند عزّ و جلّ آنها را از اين كار نهى فرمود.» پس قماربازی بلای خانمان سوزی است که نه تنها فرد بلکه می‌تواند کل جامعه را به قهقرا بکشاند.
پی نوشت:
[1] سوره روم، آیه 30.
[2] مجمع البحرین و المنجد
[3] سوره مائده، آیه 90.
[4] همان، آیه 91.
[5] همان،
[6] سوره بقره، آیه 188.
[7] الکافی، ج 5، ص 122.
قمار و شرط بندی، عملی مخالف با فطرت پاک آدمی است که زندگی فردی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عمل زشت و ناپسند باعث ایجاد اضطراب و استرس و اختلال در زندگی فردی انسان و گسترش بی اعتمادی و پرخاشگری در سطح جامعه خواهد شد.