- مولفه های الگویی شهید سلیمانی با تکیه بر بیانیه گام دوم میتواند راه روشنی برای اجرای سبک زندگی اسلامی در جامعه باشد.
اسلامی شدن سبک زندگی در حوزه های گوناگون فردی و اجتماعی از جمله آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی است که علی رغم تلاش های انجام گرفته، متاسفانه جامعه فعلی ما به علت تاثیرپذیری از سبک زندگی غربی نتوانسته، بین باورهای دینی و شیوه زندگی خود ارتباط تنگاتنگی ایجاد کند. مقام معظم رهبری با درایت نسبت به این وضعیت نگران کننده، یکی از محور های مطرح شده در بیانیه گام دوم را سبک زندگی قرار داده اند. ایشان، در اين بيانيه درباره مقولات مختلف، توصيهها و نکاتي را بيان داشته اند و نسبت به سبک زندگي ميفرمايند: «سخن لازم در اين باره بسيار است. آن را به فرصتي ديگر واميگذارم و به همين جمله اکتفا ميکنم که تلاش غرب در ترويج سبک زندگي غربي در ايران، زيانهاي بيجبران اخلاقي و اقتصادي و ديني و سياسي به کشور و ملت ما زده است. مقابله با آن جهادي همهجانبه و هوشمندانه ميطلبد که باز چشم اميد در آن به شما جوانهاست.»
راه مقابله با سبک زندگی غربی؛ حرکتی جهادی و هوشمندانه
در باب فرمایشات رهبری نکاتی چند مطرح است؛ در ابتدای امر پرداختن به مسأله سبک زندگی است که ایشان از سال 91 در جمع جوانان خراسان شمالی مطرح کردند. اما در عين حال در اين بيانيه فرمودند در آينده بيشتر سخن خواهيم گفت. نکته دیگر، تذکر مهم ايشان است که سبک زندگي غربي، زيانهايي جبرانناپذير به کشور و ملت ما زده است. يعني برخي از زيانها و آسيبها غير قابل جبران است؛ هزينهها و فرصتهايي که از دست رفته، حداقل آسيبهاست. و نکته آخر تعبير«جهاد همهجانبه و هوشمندانه» است که نسبت به موارد قبلي چنين کلمهاي به کار نبرده بودند. البته در اين بيانيه حدود بيست مرتبه کلمه «جهاد» به کار رفته و اساساً روح اين بيانيه، جهادي است. اما نسبت به سبک زندگي تصريح ميکنند که براي مقابله با سبک زندگي غرب، در مرحله اول ، نيازمند جهادي همه جانبه هستيم. همه جانبه يعني در همه ابعاد فردي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي، فرهنگي، علمي و... و در مرحله دوم، اين جهاد همه جانبه بايد هوشمندانه هم باشد؛ يعني بسيار حسابشده، عالمانه و محققانه و بدون عجله و به دور از شعار و احساسات باشد.
حاج قاسم الگویی عینی برای سبک زندگی اسلامی
از جمله راهکارها در اسلامی شدن سبک زندگی و فاصله گرفتن از سبک زندگی غربی، البته با استناد به آیات( لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ)که پیامبر(ص) را به عنوان الگو و اسوه معرفی کرده؛ ارائه مدل و الگو می باشد. الگویی مثل « شهید قاسم سلیمانی» ؛ که به حق الگویی تمام عیار و عینی برای همگان در عصر حاضر است.
اوصاف بی نظیر حاج قاسم سلیمانی
بسیاری از انسانها، به رغم همه تواناییهای فکری و عملی خود، و به رغم اعتمادشان به قوت و قدرت اندیشه و رفتار خود، در عمل از رفتار دیگران تأثیر پذیری جدی دارند. به همین دلیل بخش زیادی از رفتارها و آداب و رسوم ما، اعم از رفتارهای خوب یا بد، تقلیدی و تحت تأثیر دیگران است. به تعبیر شهید مطهری، قسمت اعظم رفتارهای آدمیان گوسفند مآبانه است. یعنی انسانها نگاه می کنند همین که یک یا چند نفر کاری را انجام دهند، آن ها هم تبعیت میکنند. تأثیر و پیروی انسان ها از برخی افراد که از ویژگی هایی خاص برخوردارند؛ از امور عینی و همگانی در عرصه زندگی است؛ تا جایی که می توان آن را از اصول مسلم و استثناناپذیر علم روان شناسی دانست. در رفتار شناسی اجتماعی انسانها هم این حقیقت را به ما میفهماند که انسانها به شدت روحیه تقلیدی دارند؛ و در رفتارهای خود تا حدود زیادی متأثر از دیگران هستند. با این اوصاف یکی از موثرترین شیوه های اصلاح و تغییر سبک زندگی معرفی الگوهای ناب و اصیل فرهنگ سازی برای جامعه میباشد.
و از جمله الگوی کامل و ملموس برای عصر حاضر، شهید سلیمانی میباشد. شخصیت بی نظیری که در ابعاد مختلف میتواند الگو باشد. در باب مولفه های الگویی در بحث معرفتی می توان به خداباوری، ولایت پذیری، بصیرت و... اشاره کرد؛ ایشان ذوب در ولایت بودند. اعم از ولایت پذیری نسبت به خداوند و اهل بیت(ع) و همچنین ولایت فقیه؛ درباب ولایت فقیه تعابیر بسیار بلندی دارند؛که نشان از ولایت پذیری محض ایشان است. اما در باب مولفه های الگویی در عبادت ایشان، میتوان به اخلاص و معنویت گرایی اشاره کرد. اخلاص ایشان مثال زدنی بود در باب معنویت هم می توان به موارد متعدد از جمله مقید بودن به حلال و حرام اشاره کرد. از موارد مولفه های الگویی ارزشی ایشان میتوان به موارد فردی خانوادگی و اجتماعی اشاره کرد. در مبحث فردی به ایثار و صداقت میتوان اشاره کرد. در بحث خانواده و احترام به والدین ایشان به عنوان الگوی تمام عیار هستند. در باب اجتماعی، ایشان در مردم داری بی نظیر بودند . و تقریبا از همه قشر به ایشان ارادت داشته و متعلق به گروه یا جناح خاصی نبودند. ایشان معتقد به جذب حداکثری بودند. و می فرمودند این ها همه فرزندان ما هستند.
اما در باب نظامی ایشان دارای ابتکارات و نوآوری و نبوغ نظامی خاصی بودند . که در هشت سال دفاع مقدس و.. و نبردهای این چند ساله در منطقه که شهید سلیمانی را به الگوی بین المللی تبدیل کرد.
امید است با توجه به منویات مقام معظم رهبری در سبک زندگی اسلامی و ارائه الگوهایی مثل شهید سلیمانی جامعه را از غربی شدن برهانیم.
یادداشت: آسیه آخوند قرقی
پی نوشت:
- قرآن کریم، احزاب 21.
- بیانیه گام دوم، بند هفتم.
- حکمت ها و اندرزها، مرتضی مطهری، مجموعه آثار ص 180و 181.
- اخلاق زندگی، کلانتری علی اکبر،1387، قم، نشر معارف، ص61.
- احمد حسین شریفی، سبک زندگی،237.