- آمریکا برای حفظ شاه در ایران، دچار خطای محاسباتی شد و زمانی از خواب غفلت بیدار شد که کار از کار گذشته بود.
دستگاه محاسباتی هر حکومتی را باید چشم بیدار آن نظام دانست که اگر درست کار نکند، توانایی تحلیل منطقی و صحیح را از دست خواهد داد و این همان چیزی است که آمریکا درباره‌ی حکومت پهلوی، دچارش شد.
«استروب تالبوت» که چهار دهه قبل، خبرنگار مجله «تایم» بود و البته تا معاونت وزارت خارجه آمریکا نیز پیش رفت، درباره‌ی خطای محاسباتی و غافلگیرشدن رژیم ایالات متحده در سال 1357 می‌گوید: دولت آمریکا به آرامی داشت از خواب غفلت بیدار می‌شد و دلیل مهمش این بود که اعتراضات و خشونت‌های در اوایل ماه سپتامبر [سال ۱۹۷۸، اوایل شهریورماه ۱۳۵۷] بسیار شدت یافته بودند.[1]
تالبوت معتقد است: واشنگتن هیچ‌گاه بهترین مکان برای ارزیابی اتفاقاتی نیست که هزاران کیلومتر دورتر و به‌سرعت رخ می‌دهند، به ویژه اگر دولت آمریکا خودش منافع طولانی‌مدت در اجرای سیاستی داشته باشد که منجر به شکست شده است.[2]
تالبوت در ادامه تصریح می‌کند: همان زمان که در حال آماده شدن برای سفر به ایران و دیدن ماجرا از نزدیک بودم، از منابعی در کاخ سفید و وزارت خارجه شنیدم که شاه اوضاع را تحت کنترل گرفته است اما پس از ورود به ایران با دو نفر از همکارانم همراه شدم که واقع‌نگری بیشتری داشتند: «دین برلیس» عضو دفتر مجله تایم در قاهره، و همکار ایرانی مجله تایم «پرویز رائین».
انقلاب -اگر نگویم هر ساعت- هر روز شتاب بیشتری پیدا می‌کرد. چندین نفر از وزرای دولت ایران که انتظار داشتیم با آنها دیدار کنیم، یا اخراج شده بودند، یا استعفا داده بودند، و یا از کشور فرار کرده بودند. با این حال، یک قرار ملاقات هنوز هم پابرجا بود: ملاقات با شاه.[3]
مرور این قضایا از این جهت مهم است که بدانیم، آمریکا آنچنان که برخی تصور می‌کنند هوشیار و زیرک نیست و چیزی که در طول این سالها باعث تفوق او بر دنیا شده، بیشتر به بلاهت و بزدلی افراد و جوامع هدف، ارتباط دارد و نشانه‌ی بارز و آشکار آن هم ایستادگی جانانه‌ی جمهوری اسلامی و ممانعت از نفوذ شیطان بزرگ است. در تمام سال‌های پس از انقلاب، هر فشاری که از دست آمریکا برآمده علیه کشورمان اعمال کرده است که جنگ هشت ساله، ترورهای متعدد و تحریم‌های گسترده از جمله‌ی آنها هستند ولی موفقیتی برای اضمحلال نظام یا دست کم، همراه‌کردن آن با سیاست‌های آمریکا، حاصل نشد. و این موضوع، فرق اساسی سلطنت پهلوی با نظام جمهوری اسلامی است که به وضوح، قابل مشاهده و درک است
پی‌نوشت:
[1] What Iran’s revolution looked like from inside the shah’s palace
[2] همان
[3] همان
دستگاه محاسباتی آمریکا برای حفظ حکومت پهلوی، دچار غفلتی شد که جبران‌ناپذیر بود.
«استروب تالبوت» که چهل سال پیش، خبرنگار مجله «تایم» بود و البته بعدها تا معاونت وزارت خارجه آمریکا هم بالا رفت، درباره‌ی خطای محاسباتی و غافلگیرشدن رژیم ایالات متحده در سال 1357 می‌گوید:
دولت آمریکا به آرامی داشت از خواب غفلت بیدار می‌شد و دلیل مهمش این بود که اعتراضات و خشونت‌های در اوایل ماه سپتامبر [سال ۱۹۷۸، اوایل شهریورماه ۱۳۵۷] بسیار شدت یافته بودند.
تالبوت در ادامه تصریح می‌کند: همان زمان که در حال آماده شدن برای سفر به ایران و دیدن ماجرا از نزدیک بودم، از منابعی در کاخ سفید و وزارت خارجه شنیدم که شاه اوضاع را تحت کنترل گرفته است اما پس از ورود به ایران دیدم که انقلاب -اگر نگویم هر ساعت- هر روز، شتاب بیشتری پیدا می‌کرد.
مرور این قضایا از این جهت مهم است که بدانیم، آمریکا آنچنان که برخی تصور می‌کنند هوشیار و زیرک نیست و چیزی که در طول این سالها باعث تفوق او بر دنیا شده، بیشتر به بلاهت و بزدلی افراد و جوامع هدف، ارتباط دارد