اعتکاف معجون عبادت‌ها است. اعتکاف مخلوطی از چند عبادت بسیار قوی است که بخش اعظمی از نیازهای روح را تأمین می‌کند، در این معجون عبادی موادی همچون نماز قرار دارد.
عبادتی که عبادات دیگر در او جمع‌اند
بدن انسان نیاز به ویتامین‌های گوناگونی دارد؛ خداوند میوه‌های متنوعی برای تامین این نیازهاي متنوع خلق کرده است، روح انسان هم نیاز های متنوعی دارد که خداوند براي تامين نياز روح، عبادت‌های متنوعی قرار داده تا نیازهای روحی به وسيله اين عبادت‌ها تامین شود.
مثلا خداوند نمازهای یومیه را واجب كرده تا انسان روزی 5 مرتبه خود را در چشمه سار رحمت الهی شستشو دهد و غبار گناه از وجود خود پاک كند، نماز همچون سپری است در مقابل هجمه‌هاي شیطان و هوای نفس. انسان بعد از چندین ساعت دل مشغولی‌های مادی و دنیایی، خود را به چشمه نماز مي‌سپارد كه دل را جلا می دهد و نور الهی را در وجود انسان منعکس مي‌كند.
روزه قوای روحی انسان را در مقابل شهوت و شکم پرستی تقویت می‌کند و به انسان طعم نعمت‌های الهی را گوشزد می‌کند و انسان در هنگام روزه است که درک می‌کند یک لیوان آب چقدر ارزش دارد و او چنان ناتوان است که نمی تواند بدون همین لیوان آب زندگی کند...
و هر کدام از حج، زکات، امر به معروف و نهی از منکر ویتامین های خاصی دارند که یک روح برای سالم ماندن به آن‌ها نیاز دارد.
در این میان می‌شود گفت: اعتکاف معجون عبادت‌ها است. اعتکاف مخلوطی از چند عبادت بسیار قوی است که بخش اعظمی از نیازهای روح را تامین می‌کند در این معجون عبادی موادی همچون نماز قرار دارد که در روایاتی بسیار زیبا از مولی متقیان علیه السلام وارد شده است که حضرت فرمودند:
نماز شستشو دهنده گناهان است، نماز قلعه و دژ محکمی است که نماز گزار را از حملات شیطان حفظ می‌كند. [1]
ماده دیگر این معجون روزه است، آن هم روزه در ایام البیض ماه رجب که در روایتی از نبی گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم وارد شده است که ایشان فرمودند:
هر کس سه روز از وسط ماه رجب را روزه بدارد و شب هایش به نماز شب قیام کند از دنیا رحلت نمی‌کند مگر با توبه نصوح. [2]
در این معجون بسیار قوی، ویتامین دیگری همچون حضور در مسجد وجود دارد که این حضور بسیار آرامش بخش می‌باشد، همان گونه که در روایتی از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر کس که مسجد خانه اش باشد خداوند آسایش و آرامش و عبور از صراط را برای او ضمانت می‌کند و مومن در مسجد همانند ماهی در دریا است. [3]
ماده دیگری که این معجون را تشکیل می دهد، عمل ام داود می‌باشد که از با عظمت ترین اعمال مستحبی در طول سال به حساب می‌آید و در آن دعای استفتاح و اعمال معنوی دیگری وجود دارد، در فضیلت دعای استفتاح این گونه روایت شده است که امام صادق علیه السلام فرمودند:
دعای استفتاح، دعایی است که با آن درهای آسمان باز می‌شود و خواننده آن، دعایش در همان ساعت مستجاب می‌شود و برای کسی که آن را بخواند پاداشی جزء بهشت نیست. [4]
این عبادت زیبا به حج هم شباهت زیادی دارد، همان گونه که در احرام برخی موراد حرام می‌شود، برای معتکف هم برخی موراد مانند آمیزش با همسر، بیرون رفتن از مسجد، روزه نگرفتن و ...ممنوع می‌باشد.
کمترین زمان برای اعتکاف سه روز است و این سه روز فرصت مناسبی است که انسان به دور از شلوغی‌ها و مشغله‌ها، نهال تفکر را در وجود خود شکوفا سازد و به وسیله آن نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و ره صد ساله را یک شبه طی کند، همان گونه که در روایات بسیار زیبایی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم وارد شده است که ایشان فرمودند:
یک ساعت تفکر بهتر از 70 سال عبادت است. [5]
و اعتکاف فرصتی است برای تفکر، البته تفکری که به معنویت و شناخت الهی انسان اضافه کند نه هر تفکری...
منابع:
[1]. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 20 ص 313 و غرر الحکم ص 56
[2].اعتکاف تطهیر صحیفه اعمال ص 29
[3].مستدرک الوسائل ج 3 ص 444
[4].اعتکاف ابرار موسسه دار الهدی ص 107
[5]. مصباح الشریعه-ترجمه مصطفوی ص 423