ماه رمضان یکی از فرصتهایی است که منتظر واقعی با کسب علم و معرفت، تهذیب اخلاق و تزکیه نفس به اصلاح خود میپردازد.
با «انتظار» است که هر انسانی برای رسیدن به اهدافش مبارزه می کند. انتظار یعنی امید، یعنی باور و اعتقاد به آیندهای که وقوعش را قطعی میداند. انتظار، مؤثر و تعیین کننده است چراکه منتظر همواره به دنبال رسیدن به هدفی بالاتر است. انسان منتظر وظایفی را برای خود معیّن میکند، تا در طول زندگی قدمهایی که بر میدارد درست در مسیر هدفی باشد که در پی آن است. مثلا کسی که به علم و تحصیل مشغول است در انتظار رسیدن به جایگاه بالای علمی است و تلاش می کند تا به این جایگاه برسد و یا کسی که سفری را به شهری آغاز میکند، در انتظار رسیدن به آن شهر است. اگر حرکتی را آغاز میکند، یقیناً بر خلاف آن، قدم بر نمیدارد و آنچه که او را از هدفش دور میسازد، کنار میگذارد و سعی میکند خود را در مسیری قرار دهد که به هدفش نزدیکتر شود.
در روایات واحادیث ما هم انتظار ظهور آخرین حجت خدا (ارواحنافداه)، در جایگاه بسیار مهمی قرار دارد. در توقیع شریف حضرت ولیعصر(عجلاللهفرجه) به علیابنبابویه از قول پیامبراکرم (صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) آمده است: «اَفضَلُ اَعمالِ اُمّتی انِتِظارُ الفَرَج؛[۱] یعنی برترین اعمال امّت من انتظار فرج است.» چون ظهور حضرت ولیعصر، مهدی موعود(عجلاللهفرجه) یکی از اصول محوری در اعتقادات اسلامی است توجه به مسأله انتظار ظهور آن حضرت هم از اهمیت بالایی برخوردار است. پیامبر گرامی اسلام فرمودهاند: «اگر از عمر دنیا یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را طولانی میکند تا کسی قیام کند و زمین را پر از عدل و قسط کند، همانگونه که پر از ظلم شده است.»[2]
بنابراین، اعتقاد به ظهور، قطعی است و اگر انتظار ما برای ظهور آن حضرت بالاترین عمل عبادی محسوب میشود به این معنا نیست که دست روی دست بگذاریم و در یک گوشهای به انتظار ظهورش بنشینیم. انتظار یعنی وظایفی را برای خودمان در نظر بگیریم که مقدمات ظهور را فراهم و زمینه را برای قیام آن حضرت مساعد کند. منتظر واقعی امام زمان(ارواحنافداه) با کسب علم و معرفت، تهذیب اخلاق و تزکیه نفس، به اصلاح خود میپردازد. منتظر حقیقی از یاد و نام محبوب خود غافل نمیشود و پیوسته در فکر این است که خود را آماده نگه دارد تا هنگام ظهور با آمادگی کامل به استقبال حضرت حجت(ارواحنافداه) برود. امام صادق (علیهالسلام) میفرماید: «هرکس از شما بر این امر[فرج] در حال انتظار بمیرد، همچون کسی است که در خیمه قائم (عجلاللهفرجه) بوده باشد.»[3]
بررسی روایات وظایف روزه داران در ماه مبارک رمضان و احادیث اوصاف منتظران حقیقی، نشان میدهد بین این دو شباهتهای بسیاری وجود دارد. ماه رمضان فرصت ویژهای برای مسلمانان مخصوصا شیعیان ایجاد میکند تا با اعمال عبادی مخصوص در این ماه و با اعتقاد به امضاء مقدرات یکساله انسان توسط امام زمان(عجلاللهفرجه)، نام خود را جزء منتظران واقعی ثبت نمایند. خودداری از خوردن و آشامیدن، بیدار شدن در نیمههای شب و مناجاتهای سحرگاهی و انتظار برای لحظه افطار، تمرین خوبی است برای تقویت صبر و شکیبایی و دور شدن از هوا و هوسهای دنیوی؛ لذا استفاده صحیح از این ماه مبارک، نقش بسیاری در خودسازی و تربیت معنوی یاران و منتظران حقیقی امام عصر (عجلاللهفرجه) دارد.
برخی از دعاهای ماه رمضان نیز به توصیف عصر ظهور و منتظران واقعی پرداخته است. یکی از بهترین و مهمترین ادعیهی این ماه دعای«افتتاح» است. این دعا را حضرت ولیعصر(عجلاللهفرجه) به محمدبنعثمان دومین نایب خاصّشان تعلیم فرمودند و سفارش کردند که شیعیان در ماه رمضان هر شب بخوانند؛ به همین جهت این دعا نزد منتظران اهمیت ویژهای دارد؛ دعایی جامع و کامل از امام زمان(عجلاللهفرجه) و بهترین پیوندی که انسان میتواند در این ماه با امام عصر(عجلاللهفرجه) داشته باشد. این دعای شریف از موضوع توحید شروع شده و به امامت و انتظار ختم میشود و مجموعه کاملی برای اهل انتظار است چنانکه در انتهای آن میگوییم: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیك فِی دَوْلَةٍ كرِیمَةٍ؛[4] خدایا در آرزوی تو برای یافتن دولت کریمه هستیم.»
لذا بر ماست تا با ترک گناه و انجام اعمال شایسته به اصلاح خود و جامعه پرداخته، زمینه را برای ظهور ایشان فراهم کرده و با یاد امام زمان(عجلاللهفرجه) در طول مدت عمر خود، مخصوصا در ماه مبارک رمضان با صبر و شکیبایی و دوری از لذتها و شهوتهای حلال، برای جلب رضایت خدا و خشنودی دل حضرت ولیعصر(عجلاللهفرجه) جزء منتظران حقیقی قرار بگیریم؛ انشاء الله.
پینوشتها:
[1] كمال الدين و تمام النعمه، شیخ صدوق، ص: ۶۴۴ .
[2] من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج 4، ص 177.
[3] کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق ص644 .
[4] مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، دعای افتتاح
انتظار نقش مهمی در زندگی انسان دارد و با «انتظار» است که هر انسانی برای رسیدن به اهدافش مبارزه می کند. با توجه به احادیث ائمه معصومین (علیهم السلام) مسأله انتظار ظهورحضرت ولیعصر(عجّل الله تعالی فرجه) از جایگاه بالایی برخوردار بوده و از برترین اعمال نیز شمرده میشود. ماه رمضان بهترین فرصت است که با انجام اعمال مخصوص و خواندن ادعیه سفارش شده در این ماه، خود را آماده ظهور کرده تا جزء منتظران واقعی حضرت قرار بگیریم.