زندگی امام سجاد علیه‌السلام سرشار از روش‌های کاربردی و خداپسند پیرامون اهمیت خانواده و طلب روزی حلال است که باید به عنوان الگویی کمتر شناخته شده به جامعه اسلامی معرفی شود.
امام سجاد الگویی برای دوستداران خانواده | دریای بیکران معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام جز برای خداوند معلوم و مشخص نیست. هرچه انسان‌ها در یافتن عظمت و جایگاه واقعی معصومان علیهم‌السلام کوشش کنند، راه به جایی نخواهند برد و هر مقدار آگاهی در این زمینه، تنها قطره‌ای بیش نخواهد بود.
این مطلب ریشه در دو دلیل دارد؛ نخست ویژگی ذاتی آل‌الله علیهم‌السلام است که خداوند آنها را بر هر مخلوقی برتری بخشیده است؛ دیگر ظلم و ستمی است که دشمنان خدا در جریان سقیفه بر پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و اهل‌بیتش وارد ساخته و با انحراف تاریخی میان امت مسلمان، از بیان و ترویج جایگاه معصومان علیهم‌السلام جلوگیری به عمل آوردند.
امام سجاد علیه‌السلام که چهارمین پیشوا و هدایت‌گر شیعیان هستند، اغلب با ویژگی عبادت، بندگی و راز و نیاز با خدا شهرت پیدا کرده‌اند. البته این مطلب واقعیت دارد و بر اساس برخی روایات، امام سجاد علیه‌السلام در این ویژگی، بیشترین شباهت را به جد بزرگوارش امیرالمؤمنین علیه‌السلام دارند.[1]
اما هیچ‌گاه نباید این ویژگی امام سجاد علیه‌السلام باعث شود برخی ایشان را یک شخص گوشه‌گیر و به دور از اجتماع تصور کنند. یکی از بخش‌های مهم حیات با برکت امام زین‌العابدین علیه‌السلام را باید در سیره خانوادگی ایشان جست‌وجو کرد و آن را به عنوان بهترین الگو و سرمشق معرفی کرد.
در نگاه امام سجاد علیه‌السلام لازم است برای تشکیل خانواده از تشریفات و انجام کارهای غیر ضروری خودداری شود. از این‌رو ایشان برای جاری ساختن عقد ازدواج میان یک زن و مرد، به کمترین زمان بسنده کرده و لازم نبود حتما در یک جلسه جداگانه حاضر شود و به خواندن ساده یک عقد ازدواج اکتفا می‌کردند.[2]
یکی دیگر از ویژگی‌های بارز و همیشگی سیدالساجدین علیه‌السلام آن بود که هر روز صبح از منزل بیرون رفته و برای کسب روزی حلال و به دست آوردن مخارج خانواده تلاش می‌کردند. جالب آنکه وقتی از ایشان در مورد علت این کار پرسش شد، امام سجاد علیه‌السلام چنین پاسخ دادند: «می‌روم تا براى خانواده‌ام صدقه بگيرم». شخص پرسش‌گر با تعجب پرسید: «واقعاً می‌رويد تا صدقه بگيريد؟» امام علیه‌السلام فرمودند: «هر كس به جست‌وجو روزى حلالى بپردازد، گو آنکه از خداوند متعال صدقه دريافت كرده است».[3]
رسیدگی به خانواده و تلاش برای توسعه در زندگی، یکی دیگر از روش‌های پسندیده‌ای است که امام سجاد علیه‌السلام به آن عمل می‌کردند. ایشان برای تبیین و توضیح اهمیت این ویژگی فرمودند: «اگر وارد بازار شوم و با پولى كه دارم مقدارى گوشت براى خانواده‌ام خریداری کنم كه احتياج به آن دارند، در نظر من بهتر است از اينكه بنده‌اى را آزاد نمايم».[4]
پی نوشت:
[1]. مفید، محمد، الإرشاد، كنگره شيخ مفيد، ج2، ص 141.
[2]. کلینی، محمد، الكافي، الإسلامية، ج5، ص 368.
[3]. حر عاملی، حسن، وسائل الشيعة، آل‌بیت علیهم‌السلام، ج17، ص 67.
[4]. صدوق، محمد، الأمالي، کتابچی، ص 552.