هم‌اکنون، ابزارهایی همچون؛ اینترنت و رایانه، بیشتر در دسترس گروه سنی نوجوانان و جوانان است، از یک طرف هر تکنولوژی با خود تبعاتی را به دنبال می‌آورد و از طرفی دیگر، در فرمایشی از امام علی(علیه‌السلام) آمده است؛ «قلب فرزند نورس، مانند زمین خالی است، خالی از بذر و گیاه، هر تخمی که در آن بیفشانی همان می‌روید.»[1]
لذا چه راهکارهایی را باید برای ایمن سازی فرزندان از آسیب‌های اینترنتی و رایانه‌ای، به والدین پیشنهاد داده شود؟
استفاده از اینترنت و رایانه به همان اندازه که می‌تواند مفید باشد، می‌تواند مضر نیز باشد. از این‌رو والدین لازم است که آمادگی کافی را برای روبه‌رو شدن با این تکنولوژی، داشته باشند تا از این تکنولوژی از یک تهدید به یک فرصت تربیتی تبدیل کنند. لذا والدین در خط مقدّم این فرهنگسازی قرار دارند.
به همین خاطر، لازم است:
- زمان استفاده از اینترنت و رایانه، مشخص و محدود، همراه با برنامه ریزی دقیق انجام شود.
- استفاده از اینترنت و رایانه باید هدفمند باشد؛ بدین معنی که قبل از استفاده بدانیم چه کاری قرار است انجام شود و خارج از آن، هیچ گونه فعالیتی انجام نگیرد.
- رایانه در خانه، باید در محلی مستقر باشد که والدین به راحتی بتوانند بر روی صفحه مانیتور نظارت داشته باشند.
- والدین باید فرزندان را از وجود خطرات و آسیب‌های جدّی اینترنت آگاه کنند.
- والدین باید اطلاعات رایانه‌ای خودشان را بالا ببرند و در کنار فرزندانشان، کمک کار فعالیت‌های آن‌ها باشند.
- نظارت والدین بر روی فرزندان، باید به صورت غیرمستقیم و تاجایی که امکان دارد، پنهانی باشد تا تنشی بین والدین و فرزندان ایجاد نشود.(لذا از نرم افزارهای موجود مانند؛ Parental Control و امکانات خود مرورگرهای اینترنت و رایانه که نشان می‌دهند چه صفحاتی باز شده است، می‌توان استفاده کرد.)
- یكی از توانایی مرورگرهای اینترنت، این است كه والدین می‌توانند با تغییر در تنظیمات مرورگرها، تعداد محدودی سایت را براساس نیاز فرزندان در اختیار كاربر قرار دهند و سایت‌های دیگری را که احیانا مضرّ هستند، از دسترس کاربر خارج کنند.
- والدین باید زمانی را هم برای ورزش و تفریح در بیرون از خانه با فرزندان اختصاص بدهند تا از این طریق علاوه بر تخلیّه هیجانات و ایجاد سلامتی و نشاط فرزندان، از آسیب‌های جسمانی استفاده از رایانه هم بکاهند.
نکته:
والدین باید این فرمایش امام صادق(علیه‌السلام) را از یاد نبرند که فرمود: «هرکس در راه خیر انفاق نکند، موقعیتی پیش می‌آید که در راه شر دو برابر آن‌چه باید در راه خیر انفاق می‌کرد، الزاما خرج کند.»[2] لذا اگر والدین اکنون که فرزندانشان نیاز به تربیت، کنترل و نظارت دارند، زمانی را در اختیارشان قرار ندهند، چه‌بسا در آینده مجبور شوند چند برابر زمانی را که نگذاشته‌اند، وقت بگذارند و حسرت بخورند که چرا در گذشته، وقت نگذاشته‌اند و فرزندان را به درستی تربیت و کنترل نکرده‌اند.
------------------------------
پی‌نوشت‌ها:
[1]. نهج‌البلاغه، نامه حضرت به امام حسن(علیه‌السلام)
[2]. خانواده پویا/ج7/ص28