اسامی شهدای روز دانشجو
سه شهید روز دانشجو | ۱۶ آذر سالگرد قتل مهدی شریعت‌رضوی معروف به آذر شریعت‌رضوی، مصطفی بزرگ‌نیا و احمد قندچی در سال ۱۳۳۲ است. این روز از سوی کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی – اتحادیه ملی معروف به کنفدراسیون به عنوان روز دانشجو نامگذاری شد.
جنایت ۱۶ آذر و شهادت سه شهید روز دانشجو
ریشه جنایت ۱۶ آذر، ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ بود. جامعه دانشگاهی کشور چهار ماه بعد از سرنگونی دولت محمد مصدق و دادگاه سریالی حکومت برای رسیدگی به اتهامات علیه او همچنان در بهت و حیرت به سر می برد. سفر قریب الورود دنیس رایت، کاردار سفارت انگلیس و نیکسون، معاون آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا به ایران در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۳۲ منتشر شد.
دانشجویان دانشکده‌های حقوق و علوم سیاسی،علوم، دندان‌پزشکی، فنی، پزشکی و داروسازی دانشگاه تهران در اعتراض به این سفر و در واکنش به کودتای ۲۸ مرداد تظاهراتی را ترتیب دادند که روز بعد هم ادامه داشت و در ۱۵ آذر به خارج از محوطه دانشگاه کشیده شد. مأموران گارد شاهنشاهی با دانشجویان درگیر شدند و عده ای جمعی را دستگیر و زندانی کردند.
روز ۱۶ آذر متفاوت از روزهای قبل آغاز شد. اساتید و دانشجویان با ورود به دانشگاه تهران متوجه استقرار تجهیزات و خودروهای گارد شاهنشاهی و اوضاع غیرعادی دانشگاه شدند. دانشجویان به کلاس‌های درس رفتند اما سربازان جمعی از دانشجویان و استادان دانشگاه را دستگیر کردند. علی اکبر سیاسی، رییس وقت دانشگاه تهران برای حفظ جان دانشجویان، دانشگاه را تعطیل کرد.
در حالی که جمعی از دانشجویان در حال ترک محوطه اصلی دانشگاه بودند، گروهی از سربازان به بهانه بازداشت دو دانشجوی رشته ساختمان که به حضور نظامیان در دانشگاه اعتراض و آنها را تمسخر کرده بودند، وارد دانشکده فنی شدند. نیروهای گارد وارد کلاس درس استاد شمس از اساتید نقشه‌کشی دانشکده فنی شدند تا دانشجویان معترض را دستگیر کنند.
با اعتراض مهندس شمس به حضور نظامیان در کلاس درس او را به ضرب اسلحه تهدید کردند و سعی کردند دانشجویان مدنظرشان را یابند. با خروج سربازان از کلاس، دانشجویان به صحن دانشکده فنی رفتند. حضور نظامیان موجب درگیری دانشجویان و سربازان شد. دانشکده فنی محاصره شد تا کسی از دانشکده فنی فرار نکند. دسته‌ای از سربازان با سرنیزه از در اصلی وارد، دانشکده شدند.
جمعی از دانشجویان تصمیم به خروج از درهای جنوبی و غربی دانشکده گرفتند و این بین یکی از دانشجویان فریاد زد «دست نظامیان از دانشگاه کوتاه». هنوز صدای او خاموش نشده بود که سربازان، دانشجویان را به رگبار بستند. دانشجویان ازهر در فرار کردند. برخی با شکستن شیشه‌ها به آزمایشگاه پناه بردند و برخی به کلاس‌ها و دستشویی‌های دانشکده فنی گریختند، جمع بیشتری هم که فرصت فرار نیافتند هدف گلوله های مرگبار سربازان قرار گرفتند و محوطه دانشکده فنی و پله‌ها را خون آلود کردند به زمین افتادند.
به گفته شاهدان عینی مصطفی بزرگ‌نیا از دانشجویان سال اول دانشکده فنی همان ابتدا با اصابت سه گلوله شهید شد و آذر شریعت رضوی که او هم دانشجوی سال اول بود به سختی مجروح شد و در حالی که بدن مجروحش را روی زمین می‌کشید و ناله می‌کرد هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید. احمد قندچی هم هدف گلوله قرار گرفت و مجروح شد و به یکی از بیمارستانهای نظامی منتقل شد اما به دلیل بی توجهی مسؤولان بیمارستان ۲۴ ساعت بعد به شهادت رسید.
در فاجعه حمله گارد سلطنتی به دانشگاه تهران علائه بر سه شهید روز دانشجو، ۲۷ دانشجوی دیگر بازداشت شدند. پیکر سه شهید روز دانشجو در مرقد امامزاده عبدالله شهر ری دفن شد.