عزت نفس کودک هنگامی رشد میکند که کودک مورد توجه مثبت و مراقبتهای محبت آمیز قرار بگیرد.
کودکانی که دارای عزت نفس هستند احساس خوبی به خود دارند. به خاطر انجام کارهایی که میتوانند بکنند احساس غرور میکنند. عزت نفس به آنها کمک میکند تا با اشتباهاتشان کنار بیایند و دوباره تلاش کنند تا موفق شوند، حتی اگر در ابتدا شکست بخورند.
در عوض کودکانی که اعتماد به نفس پایین دارند از خود مطمئن نیستند. ممکن است اجازه دهند دیگران با آنها رفتار بدی داشته باشند، آنها در برابر مشکلات به راحتی تسلیم میشوند و اصلا تلاش نمیکنند، در نتیجه آنها انسانهای موفقی نخواهندشد.
بنابراین برای رشد عزت نفس کودکان والدین باید از همان دوران کودکی اقدامات لازم را انجام دهند. هنگامی که کودک مورد توجه مثبت و مراقبت های محبت آمیز قرار بگیرد و احساس امنیت و دوست داشته شدن کند، عزت نفس در او شکل می گیرد. والدین باید گاهی اجازه دهند کودکان برخی کارها را تنهایی انجام دهند و با این کار آنها احساس خوبی نسبت به خود پیدا میکنند. والدین باید به این امر توجه کنند و واکنشهایی نشان دهند که به کودک افتخار میکنند.
والدین با انجام کارهایی میتوانند در تقویت عزت نفس فرزند خود تاثیرگذار باشند. آنها میتوانند این فرصت را به کودک دهند که در هر سنی چیز جدیدی را یاد بگیرد، مثل اینکه در دوران کودکی با نگه داشتن یک فنجان یا برداشتن چند گام باعث ایجاد احساس تسلط و لذت شوند و با رشد کودک یادگیری لباس پوشیدن، یادگیری دوچرخه سواری باعث افزایش عزت نفس او شوند.
والدین باید ابتدا طریقه انجام کارها را آموزش دهند و به آنها کمک کنند، پس این امکان را بدهند که کودکان خودشان آن کار را انجام دهند و اجازه دهند کودک اشتباهاتی انجام دهد و دوباره تلاش کند که این تلاش دوباره باعث ایجاد احساس افتخار در کودک میشود، و والدین هم در کنار فرزند، آنها را تحسین کنند. در این مسیر توجه به نکات زیر میتواند کمک کننده باشد؛
۱. تحسین کودک
والدین میتوانند تلاش و پیشرفت کودکشان را ستایش کنند، مثلاً به او بگویند شما برای درسهایت تلاش زیادی میکنی تا موفق شوی، من به شما افتخار می کنم. به کاربردن این کلمات هزینهای برای والدین ندارد ولی با گفتن این کلمات ساده با استفاده درست از آن والدین میتوانند در موفقیت فرزندان خود تاثیرگذار باشند.
۲. الگو بودن والدین
وقتی که والدین برای انجام کارها خود تلاش میکنند و کارهایشان را با نشاط انجام میدهند و گلایهای نمیکنند، یا اینکه به کارهایی که انجام میدهند افتخار میکند به کودک این پیام را میدهند که باید تلاش کند و مسئولیت پذیر باشد.
۳. عدم انتقاد شدید
استفاده از کلمات منفی تاثیر مستقیمی بر روی احساسات کودک به خود دارد. کلمات منفی هرگز در کودکان باعث ایجاد انگیزه نمیشود، در نتیجه این کلمات به عزت نفس آنها آسیب میزند.
۴. تمرکز بر نقطه قوت
اگر والدین میخواهند که به کودک کمک کنند تا احساس خوبی به خودش داشته باشد، باید بر نقاط قوت کودک تمرکز کنند. آنها باید آن کاری را که فرزند خوب انجام میدهد و از آن لذت میبرد توجه کنند.
۵. کمک گرفتن از کودک
والدین میتوانند در کارها از فرزند خود کمک بگیرند. وقتی کودک ببیند کاری که انجام میدهد برای دیگران مهم است در افزایش عزت نفس و ایجاد احساس مثبت به خود اثرگذار است.
بنابراین والدین هر چقدر تلاش کنند نمیتوانند همه مشکلات فرزندان را حل کنند. متاسفانه امروزه به دلیل اینکه بیشتر خانوادهها تک فرزند هستند والدین اکثر کارهای کودکان را انجام میدهند و دائماً در حال نجات دادن آنها از مشکلات هستند، که همین عامل مانع رشد صحیح عزت نفس کودک میشود.
والدین به جای اینکه مشکلات کودک را حل کنند باید از آنها حمایت کنند و فرزندانشان را تشویق کنند تا خودشان مشکلاتشان را حل کنند و در صورت لزوم به آنها راهکار دهند تا بیشترین تلاششان را برای حل مسئله انجام دهند. وقتی که کودکان شکست بخورند و دوباره تلاش کنند، احساس خوبی نسبت به خود پیدا میکنند و همین عامل باعث تقویت عزت نفس آنها میشود.