خصوصیات گروه فحاش

بسم الله الرحمن الرحیم

خصوصیات گروه فحاش

فحاشی و به تعبیری دیگر ناسزا گویی از صفات رذیله و مذموم می باشد که در روایات نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام از انسان فحّاش با تعبیراتی نظیر؛ سفیه، بدترین اشرار، پست و منفور تعبیر شده است. از این رو، دین مبین اسلام، عفت و حیاء را صفت مقابل ناسزاگویی از خصوصیات بارز مسلمان حقیقی برشمرده است، چنانچه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله ) فرمودند:((ما کانَ الفُحشُ فی شیءٍ قَطُّ إلاّ شانَهُ، و لا کانَ الحَیاءُ فی شیءٍ قَطُّ إلاّ زانَهُ.)).(۱).زشت گویی (زشت کرداری) هرگز در چیزی نبود مگر این که آن را عیبناک گردانید و شرم و حیا هرگز در چیزی نبود مگر این که آن را آراست. انسان فحاش از حقیقت اسلام به دور است و نمی توان او را از پیروان حقیقی دین اسلام به شمار آورد، چنانچه حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام فرمودند:((الفُحشُ و التَّفحُّشُ لَیسا مِن الإسلامِ.)).(۲).دشنام دادن و بد دهنی (دشنام شنیدن) از [ ساحت ]اسلام بدور است.

در میان افعال قبیح، عمل شنیع فحاشی زشت ترین صورت مثالی و تجسم را دارد که این امر دال بر شدت قباحت عمل ناسزاگویی و آثار منفیرگسترده آن است، چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:((إنَّ الفُحشَ لو کانَ مِثالاً لَکانَ مِثالَ سَوءٍ.)).(۳).اگر فحش تجسّم یابد، بی گمان بد ترکیب خواهد بود.

در روایات نبوی و ائمه معصومین علیهم السلام به خصوصیات تکوینی و اخلاقی انسانهای فحاش اشاره شده است، اما از حیث تکوینی و خلقت، گروههای فحاش در زمره حرام زادگان و نطفه ناپاک شمرده شده اند، چنانچه در روایتی از امیرالمومنین علی علیه السلام به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اشاره شده است:((إنّ اللّهَ حَرَّمَ الجَنَّةَ علی کُلِّ فَحّاشٍ بَذِیءٍ، قَلیلِ الحَیاءِ، لا یُبالِی ما قالَ و لا ما قیلَ لَهُ ؛ فإنّکَ إن فَتَّشتَهُ لم تَجِدْهُ إلاّ لِغَیَّةٍ  أو شِرکِ شیطانٍ، فقیلَ: یا رسولَ اللّهِ، و فی الناسِ شِرکُ شَیطانٍ؟ فقالَ رسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: أ ما تَقرَأُ قولَ اللّهِ عَزَّ و جلَّ: «و شارِکْهُم فی الأموالِ و الأولادِ۴».(۵).خداوند بهشت را بر هر فحّاش بد زبان بی شرمی که باکی ندارد چه گوید و چه شنود، حرام کرده است؛ زیرا اگر وارسی کنی خواهی یافت که یا زنا زاده است یا شیطان در نطفه او شریک بوده است. عرض شد. ای پیامبر خدا! آیا شیطان در مردم هم شریک می‌شود؟ فرمود: آری، مگر این سخن خداوند عزّ و جلّ را نخوانده ای که: «و در اموال و فرزندان ایشان شریک شو»؟

اما از حیث خصوصیات نفسانی، صفت نفاق، طینت پست، سفاهت و حماقت از صفات کلیدی شخص فحاش ذکر شده است،چنانچه امیرالمومنین علیه السلام در بیان نفاق گروه ناسزاگو می فرماید:((الفُحشُ و البَذاءُ و السَّلاطَةُ مِن النِّفاقِ.)).(۶).گویی و بد زبانی و دریدگی، از [نشانه های] نفاق است.حضرت علی علیه السلام می فرماید:((أسفَهُ السُّفَهاءِ المُتَبجِّحُ بِفُحشِ الکلامِ.)).(۷).نا بخردترین نابخردان، کسی است که به دشنام گویی افتخار کند.

امام باقر علیه السلام می فرماید:((سِلاحُ اللِّئامِ قَبیحُ الکلامِ.)).(۸).

منابع

۱.مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۷۹، ص۱۱۱/ ۶.

۲.آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ح۱۵۰۸.

۳.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۳۲۴/ ۶.

۴.سوره الاسراء: ٦٤.

۵.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،ج۲، ص۳۲۳/ ۳ .

۶.مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۷۹، ص۱۱۳/ ۱۴.

۷.آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ح۳۱۹۹.

۸.مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۷۸، ص۱۸۵/ ۱۴.