چرا قرآن به زبانهای دیگر نازل نشده است؟

چرا قرآن به زبان عربي و آن هم در عربستان نازل شده و به زبان هاي مختلف در جاهاي مختلف در ممالك مختلف به زبان هاي چيني، انگليسي، و آمريكا و به افراد مختلف نازل نشده است؟

پاسخ :

براي روشن شدن پاسخ، اول بايد با ويژگي هاي منطقه جزيرة العرب كه عربستان جزئي از آن منطقه بزرگ محسوب مي شده است، آشنا شويم سپس ويژگي ها و خصوصيات زبان عربي را مورد بررسي قرار دهيم، از اين رو توجه به مطالب ذيل لازم است:

ويژگي هاي منطقه جزيرة العرب:
1 ـ اين منطقه محل پرورش و ترويج اديان و شريعت هايي همچون شريعت حضرت موسي (ع) و شريعت حضرت عيسي (ع) مي باشد.
2 ـ خانه كعبه به عنوان مقدس ترين بناي جهان توسط حضرت ابراهيم (ع) در اين منطقه بنا شده كه به عنوان قبله مسلمانان قرار گرفت.
3 ـ بناي مقدس ديگري به نام بيت المقدس كه قبله اولين مسلمانان بود در اين منطقه واقع شده است.
4 ـ پيامبر اكرم (ص) در عربستان متولد شده است؛ زيرا طائفه و قبليه ي ايشان كه از نسل حضرت ابراهيم (ع) هستند و آنجا ساكن بوده اند. لذا همان گونه که پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در آن منطقه متولد شده در همان منطقه نيز قرآن بر ايشان نازل گرديده است.
5 ـ موقعيت جغرافيايي منطقه حجاز و عربستان از ويژگي هاي خاصي برخوردار است؛ زيرا دسترسي داشتن به جاده ابريشم، زمينه مناسبي را براي ارتباط و تبادل افكار و عقائد، و در نتيجه ترويج و گسترش دين اسلام به ديگر نقاط دنيا به خصوص كشورهاي آسيايي فراهم مي كند.

ويژگي هاي زبان عربي:
1 ـ ادبيات زبان عربي يكي از كامل ترين و غني ترين ادبيات ها مي باشد.
2 ـ زبان عربي يكي از وسيع ترين زبان ها از حيث لغت و اصطلاح و واژگان مي باشد.
3 ـ شيوايي و رسايي آن تا حدّي است كه بدون ابهام، معنا و مقصود خود را به طور واضح و روشن به مخاطب تفهيم مي كند، كما اين كه خداوند متعال در آيه 28 سوره «زمر» به اين مطلب اين چنين اشاره فرموده: «قرآناً عربياً غير ذي عِوَجً» قرآني است فصيح و خالي از هرگونه كجي و نادرستي.
4 ـ زبان عربي را زبان اهل بهشت نيز دانسته اند، چنان كه رسول اكرم (ص) در اين مورد فرمود: «اُحبُّ العربَ؛ لثالث، لأنّي عربي والقرآن عربي و كلام اهل الجنة عربي،[1] يعني من عرب را به خاطر سه چيز دوست مي دارم: اول اين كه خودم عرب هستم، دوم اين كه قرآن عربي است، و سوّم اين كه زبان اهل بهشت عربي است.

چه زباني بهتر است زبان قرآن باشد؟
با توجه به اين كه پيامبر از منطقه جزيرة العرب بود پس زبان قرآن بايد عربي باشد همان طور که خداوند متعال مي فرمايد: «و ما أَرسلنا مِن رسول الاّ بلسان قومه»[2] ما هيچ پيامبري را جز به زبان قومش نفرستاديم؛ مانند انبياء گذشته كه هر كدام به زبان قوم خودشان صحبت مي كردند، و كتاب آسماني آنها نيز همان زبان بوده است؛ زيرا در غير اين صورت به آن پيامبر و كتابش ايمان نمي آوردند، همانطور كه قرآن كريم مي فرمايند: هرگاه آن را براي عجم (غير عرب)ها نازل مي كرديم و او آن را بر ايشان مي خواند، به آن ايمان نمي آوردند،[3]
و چه بسا اگر زبان قرآن غير از زبان عربي بود پاره اي از اسرار بر عقول مردم مخفي مي ماند، و تعقل و فهم بشر به آن ها نمي رسيد؛ زيرا زبان عربي از کامل ترين و پربارترين ادبيات ها مايه مي گيرد، و از حيث لغت و واژگان جزء وسيع ترين زبان ها مي باشد، از اين رو شايسته است به عنوان زبان ارسالي وحي باشد تا بتواند تمام ريزه کاري هاي سخنان خداوند را به بهترين بيان به مخاطب خود انتقال دهد.
البته قرآن كريم با اين زبان براي همه مردم جهان قابل فهم نيست (و به هر زبان ديگري بود نيز همين گونه بود) زيرا، يك زبان جهاني و بين المللي كه همه مردم دنيا آن را بفهمند نداريم، ولي اين مانع بهره مندي ساير مردم جهان از ترجمه هاي آن نخواهد شد، از جهتي ناگفته نماند، در هر جاي قرآن كريم كه از آن تعبير به «عربي بودن» آورده شده، منظور اين زبان عربي كه الآن معروف است نمي باشد، بلكه منظور از عربي بودن قرآن، واضح و روشن بودن تعاليم قرآن است، از اين جهت كه هيچ ابهام و پيچ و خمي ندارد و به شيواترين و رساترين بيان آورده شده است.
اما بايد توجه داشت كه قرآن كريم مشتمل بر تعاليم و قوانين كلي الهي است كه محدود به يك منطقه و يك زبان نمي شود، بلكه براي تمام انسانها و در همه زمانها كاربرد داشته و قابل استفاده مي باشد، از اين رو هم شكل بودن ظاهر كلام قرآن با زبان عربي و يا مكان نزول قرآن با عربستان كنوني، از كلي و عمومي بودن دستورات و تعاليم آن كتاب الهي نمي كاهد، و اين كتاب آسماني براي هميشه و حتي براي انسانهايي كه در آينده به وجود مي آيند دستورات و قوانين راه گشا و هدايت كننده اي دارد بدون اين كه غبار كهنگي و قديمي شدن بر چهره روشن و نوراني آن قوانين بنشيند.

نتيجه: با ويژگي هاي منطقه حجاز و عربستان و خصوصيات بارز زبان عربي در مي يابيم كه بهترين مكان نزول قرآن و بهترين زبان براي كلام قرآن در نظر گرفته شده است تا تعاليم نوراني قرآن كريم به ساير نقاط جهان انتقال يابد بدون اين كه از محتوا و مضمون آن كاسته شود، البته شايان ذكر است كه تعبير عربي بودن كه در قرآن كريم در حدود 10 مورد آورده شده، اشاره به زبان عربي امروزي نيست بلكه مراد واضح و روشن بودن آن تعاليم الهي و خالي بودن آنها از پيچيدگي و ابهام مي باشد، از اين رو مي توان خلاصه اي از محتواي اين چند آيه را اينچنين بيان كرد: ما قرآن را به شيوه اي واضح و روشن و با بياني رسا و شيوا براي شما فرستاديم.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1 ـ محمد حسين طباطبائي، الميزان في تفسير القرآن، ترجمه سيد محمد باقر موسوي، (قم، دفتر انتشارات اسلامي)، ج 17، ص 545.
2 ـ ناصر مكارم شيرازي و همكاران، تفسير نمونه، (تهران، دارالكتب الاسلاميه)، ج 9، ص 299.
3 ـ سيد عبدالحسين اطيب، البيان في تفسير القرآن، (تهران، انتشارات اسلام، چ سوم، ج 7، ص 149.
4 ـ امين الدين طبرسي، مجمع البيان، (بيروت، دارالاحياء التراث العربي)، ج 2، ص 206.
5 ـ سيد هاشم الحسيني البحراني، البرهان في تفسير القرآن، (تهران: بنياد بعثت، چ اول).
6 ـ محمد جواد مغينه، الكاشف، (بيروت، دارالعلم للملامين، چ سوم)، ج 4، ص 286.
7. محسن فيض كاشاني، الصافي في تفسير كلام الله، (مشهد، دارالمرتضي للنشر، چ اول).[1] . سيد عبدالحسين طيب، تفسير اطيب البيان، تهران، انتشارات اسلام، چاپ سوم، ج 7، ص 149 و امين الدين طبرسي، تفسير مجمع البيان، بيروت، دارالاحياء التراث العربي، ج 2، ص 206.
[2] . ابراهيم/ 4.
[3] . شعراء/ 198.

منبع:سایت اندیشه قم