چکیده: بصیرت قطب نمای حرکت صحیح در اوضاع اجتماعی پیچیده امروز است، به گونه ای که اگر کسی این قطب نما را نداشته باشد و نقشه خوانی را بلد نباشد ممکن است ناگهان خود را در محاصره دشمن ببیند، اگر بصیرت نباشد انسان حتی با نیت خوب ممکن است گمراه شود.
دوستی قدیمی که در دانشگاه علوم پزشکی مشغول تحصیل بود را بعد از چند سال دوری زیارت کردم، با هم در زمینه‌های مختلف گپ و گفت داشتیم تا به فتنه‌ی سال 88 رسیدیم، همان فتنه‌ای که با بی بصیرتی برخی از افراد ظاهر بین، امنیت کشور را به خطر انداخت و جان و مال برخی از افراد با آتش جهل برخی از رجال سیاسی سوخت و نابود شد؛ در آن روزگار تلخ همگی این ناامنی که کشور را در سخت‌ترین شرایط قرار داده بود را ناشی از بی بصیرتی برخی افراد می‌دانستند که به لبخندهای پر کینه دشمنان نظام مقدس اسلامی دل خوش کرده بودند، و چراغ سبز آنان را روشنایی چشمشان قرار داده بودند.
بصیرت که از دیدگاه برخى از اهل معرفت به معنای: قوّه قلبى یا نیرویى باطنى است که به نور قدس روشن گردیده و از پرتو آن، صاحب بصیرت، حقایق و بواطن اشیا را در مىیابد.[1]
بصیرت که به مثابه بَصَر (چشم) براى نفس است از اهمیت ویژه ای در دین و جامعه اسلام برخوردار است به حدی که امام صادق علیه السلام برای مزین شدن به این روشنایی دست به درگاه احدیت بلند می‌کند و با چشمانی اشکبار به درگاه خداوند این گونه عرضه می‌دارد:
«خدایا به حقی که محمد و آل محمد بر گردنت دارند از تو می‌خواهم: بر محمد و آل محمد صلوات بفرست و در دیده‌هایم نور قرار ده و در دینم بصیرت قرار ده و در قلبم یقین قرار ده و ...»[2]
این دوست من که در تحولات سال 88 تمام حرکات افراد فریب خوردۀ وعده‌های تو خالی دشمن را زیر نظر داشت می‌گفت: بصیرت قطب نمای حرکت صحیح در اوضاع اجتماعی پیچیده امروز است، به گونه ای که اگر کسی این قطب نما را نداشته باشد و نقشه خوانی را بلد نباشد ممکن است ناگهان خود را در محاصره دشمن ببیند، اگر بصیرت نباشد انسان حتی با نیت خوب ممکن است گمراه شود و در راه بد قدم بگذارد همان گونه که امام علی علیه السلام می‌فرماید:
«آن کس که بصیرت و بینش را از دست دهد، نظرش هم نادرست و بی ارزش است.»[3]
حضرت در روایت دیگری می فرماید:
« هرگاه دیده بصیرت کور باشد نگاه چشم سودی ندهد.»
این دانشجوی دلسوز که در فتنه 88 مسئولیت رساند کمک‌های اولیه به مجروحان را داشته است می‌گفت: این فتنه بزرگ که با صحنه گردانی کشورهای استعمارگری چون امریکا و اسرائیل بود، که با اعتماد برخی از رجال سیاسی رنگ دود و خون به خود گرفت، آن‌ها با اعتماد به این روباه صفتان مکار، مردم را به رویارویی با هم کشاندند و لبخند و شادی را برای ایامی کوتاه بر لب دشمنان جنایتکار نشاندند.
همه این رفتارها که آن‌ها را تبدیل به مهره‌ای سوخته و دل‌هایی پر زغلفت به نفع دشمن کرده بود ناشی از بی بصیرتی بود که به گذشته و حال این جنایتکاران تفکر نمی‌کردند و از فتنه‌های مرگ بار آن‌ها عبرت نمی‌گرفتند، همان گونه که امام علی علیه‌السلام ضمن روایتی راه رسیدن به بصیرت را عبرت گیری از رفتار دشمنان می‌داند و می‌فرماید:
«با بصیرت کسی است که بشنود و بیندیشد، نگاه کند و ببیند، از عبرت‌ها بهره گیرد، آن‌گاه راه روشنی را بپیماید که در آن از افتادن در پرتگاه‌ها به دور ماند.» [5]
در پایان این دوست شجاع و روشن‌فکر می‌گفت: با این که دشمنان با اقدامات به موقع مردم بصیر ایران بارها تودهنی‌های سخت خورده‌اند؛ اما باز دست از شیطنت خود برنداشته، و با روش‌های مختلفی چون تشویق به بدحجابی و ایجاد رابطه با نامحرم در قشر جوان، و القای تفکر فساد حکومتی در بین اقشار مردم، و ایجاد شبهه در مقدسات دین و ... در نظر دارند نظام اسلامی را از داخل مورد هجمه قرار دهند، که قطعا با بصیرت و مقابله جوانمردانه ایرانیان با غیرت و به لطف خداوند باز مثل گذشته مایوس و ناامید خواهند شد و چهره واقعی آنان به جهانیان معرفی خواهد شد.
------------------------------------
پی نوشت ها:
[1]. دائرة المعارف تشیع، ج 3، ص 271.
[2]. «للَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْكَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلِ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْبَصِیرَةَ فِی دِینِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ الاخْلاصَ فِی عَمَلِی وَ السَّلامَةَ فِی نَفْسِی وَ السَّعَةَ فِی رِزْقِی وَ الشُّكْرَ لَكَ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی» [اصول كافی، ج 2، ص 549.]
[3]. «فَاقِدُ البَصَرِ فَاسِدُ النَّظَرِ»[میزان الحکمه، ج 2، ص 504، ح 1731]
[4]. «نَظَرُ البَصَرِ لاَیجْری اِذَا عُمِیتْ البَصیرَةُ» [میزان الحکمه، ج 2، ص 504، ح 1730.]
[5]. «ِفَإِنَّمَا الْبَصِیرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَكَّرَ وَ نَظَرَ فَأَبْصَرَ وَ انْتَفَعَ بِالْعِبَرِ ثُمَّ سَلَكَ جَدَداً وَاضِحاً»[ نهج البلاغه خطبه 153]