چرا نماز می خوانیم؟

10:06 - 1391/10/15
نخستین چیزی كه در روز قیامت از عمل بنده نظر می‏شود نماز است كه اگر پذیرفته شود در سایر اعمال وی نظر خواهد شد و اگر پذیرفته نگردد در هیچ عمل دیگری نظر و توجه نشود(آثار الصادقین، ج 1، ص 14، حدیث دوم).

به گزارش رهروان ولايت در وبلاگ گروه اينترنتی خداشناسی  آمده است:نمازه، که ابدیت بشر بسته به اونه و عالی ترین دعاست.گفتیم: دعا جزء مقدرات حقیقی و تأثیر گذار بر نظام تكوینه.یاد آیت الله بهجت بخیر این مرد بزرگ راه آسمانی شدن رو با نماز های ملکوتیش پیمود،هر بار یاد قنوت های بهجت بزرگ می افتم که چطور با تضرع برای همه دعا می کرد اشک تو چشمم حلقه می زنه.
پیامبر(ص) فرمود: "نماز نور چشم من است.(بحارالانوار، ج 73، ص 141)؛ "نخستین چیزی كه در روز قیامت از عمل بنده نظر می‏شود نماز است كه اگر پذیرفته شود در سایر اعمال وی نظر خواهد شد و اگر پذیرفته نگردد در هیچ عمل دیگری نظر و توجه نشود(آثار الصادقین، ج 1، ص 14، حدیث دوم).

عبودیت و پرستش مهمترین نیاز بشریته، که تنها از راه نماز پایدار می مونه.
هشام بن حكم از امام صادق(ع) پرسید: چرا نماز واجب شد، در حالی كه هم وقت می‌گیرد و هم انسان را به زحمت می‌اندازد؟ امام فرمود: "پیامبرانی آمدند و مردم را به آیین خود دعوت نمودند. عده ای هم دین آنان را پذیرفتند، امّا با مرگ آن پیامبران، نام و  آیین آن‌ها از میان رفت. خداوند اراده فرمود كه اسلام و  آیین پیامبر اسلام(ص) زنده بماند و این از طریق نماز امكان پذیر است"،(غلامعلی نعیم آبادی، نماز زیباترین الگوی پرستش، ص 35، به نقل از علل الشرایع، ج 2، ص 10).

سبک شمردن نماز آثار ترس ناکی داره که وجود آدم رو به لرزه می اندازه ، در این مجال فقط به بخشی از آثار مثبت نماز اکتفا می کنم.

1 - عامل باز دارنده از گناه
یكی از آثار مهم نماز جلوگیری از گناه است: "إنّ الصلوة تنهی عن الفحشا و المنكر"(عنكبوت ،آیه 45).که نهی تكوینی است، یعنی اقامه نماز یك اثر وضعی دارد و آن بازداشتن نمازگزار از نزدیك شدن به گناه است.

به پیامبر گفتند: فلان جوان انصاری كه پیوسته در مسجد پشت سر شما نماز می‌خواند، آلوده به گناهان زشتی است و از آن دست نمی‌كشد فرمود: انّ صلاته تنهاه یوماً؛(تفسیر نمونه، ج 16، ص 287، با تلخیص) یك روزی بالاخره نمازش او را از گناه بازش می‌دارد و پاكش می‌كند".دوم نهی تشریعی، یعنی پیام آیه این است: ای نمازگزاری كه به بارگاه ربوبی راه یافته‌ای و با او خلوت كرده‌ای و با "ایاك نعبد" بیعت نموده‌ای و با "ایاك نستعین" میثاق محكم بسته‌ای،گناه نكن، و اگر تاكنون در غفلت بوده‌ای دیگر گناه مكن و به عمل یا فردی نزدیك نشو كه خدا دوستش ندارد.
رسم عاشق نیست با یك دل، دو دلبر داشتن           یا زجانان یا زجان بایست دل بر داشتن.

پیامبر اكرم(ص) فرمود: " كسی كه اطاعت فرمان نماز نكند، نمازش نماز نیست و اطاعت نماز آن است كه نهیِ آن را از فحشا و منكر به كار بندد."( "لا صلوة لمَن لم یطع الصلوة و طاعة ان ینتهی عن الفحشاء و المنكر" مجمع البیان، ذیل آیه 45 عنكبوت) با توجه به توضیحاتی كه داده‌ایم روشن شد كه نماز هم آثار تشریعی باز دارندگی دارد و هم آثار تكوینی.  انسان كه به نماز می‏ایستد و تكبیر می‏گوید، خدا را از همه چیز بالاتر می‏شمرد... بدون شك در قلب و روح چنین انسانی، جنبشی به سوی حق و حركتی به سوی پاكی و جهشی به سوی تقوا پیدا می‏شود..."( تفسیر نمونه، ج 16، ص 284)

2 - قرب معنوی
یكی از آثار بسیار مهم نماز قرب به خداست. این اثر روح عبادت و نماز را تشكیل می‏دهد و یكی از آیات قرآن هدف آفرینش انسان عبادت بیان شده است (ذاریات،آیه 56) كه حكایت گر بعد معنوی نماز و اهمیت آن است، امام علی(ع) فرمود: "الصلوة قربان لكل تقی (نهج البلاغه، كلمات قصار، جمله 136، با اقتباس از: تفسیر نمونه، ج 16، ص 292)، نماز وسیله تقرب هر پرهیز كاری است". در برخی از روایات از نماز به عنوان معراج مؤمن یاد شده كه اشاره به آثار معنوی آن می‏باشد.

3 - یاد خدا و آرامش روانی
در قرآن آمده است: "اقم الصلوة لذكری(طه،آیه 14)، نماز را بر پا دار تا به یاد من باشی".یكی از نویسندگان در تفسیر این آیه می‏نویسد: "روح واساس و هدف و پایه و مقدمه و نتیجه و بالأخره فلسفه نماز همان یاد خدا است. همان "ذكر اللَّه" است كه در آیه فوق به عنوان برترین نتیجه بیان شده است"(تفسیر نمونه، ج 16، ص 289) ذكر و یاد خداوند نقش تعیین كننده در آرامش روانی دارد. نماز به عنوان ذكر خدا به انسان‏های نماز گذار آرامش می‏دهد، "ألا بذكر اللَّه تطمئن القلوب(رعد،آیه 28)، آگاه باشید یاد خدا مایه اطمینان است".
 
4 - گناه زدایی
یكی از آثار بسیار مهم نماز گناه زدایی است. نماز وسیله شستشو از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است(تفسیر نمونه، ج 16، ص 290). پیامبر(ص) از یاران خود سؤال كرد: اگر بر در خانه یكی از شما نهری از آب صاف و پاكیزه باشد و در هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهید، آیا چیزی از آلودگی و كثافت در بدن او می‏ماند؟ در پاسخ عرض كردند، نه. حضرت فرمود: نماز درست هماننداین آب جاری است. هر زمان كه انسان نماز می‏خواند، گناهانی كه در میان دو نماز انجام شده است، از بین می‏رود."(وسایل الشیعه، ج 3، ص 7)

5 - غفلت زدایی‏
بزرگ‏ترین مصیبت برای رهروان راه حق آن است كه هدف آفرینش خود را فراموش كند. و غرق در زندگی مادی و لذائذ زودگذر گردند، اما نماز به حكم این كه در فواصل مختلف در هر شبانه روز پنج بار انجام می‏شود، مرتباً به انسان اخطار می‏كند و هشدار می‏دهد و هدف آفرینش او را خاطر نشان می‏سازد... و این نعمت بزرگی است كه انسان وسیله‏ای در اختیار داشته باشد كه در هر شبانه روز چند مرتبه به او بیدار باش گوید.(تفسیر نمونه، ج 16، ص 290 - 291)

6 - تكبر زدایی‏
یكی از عوامل مهم تكبر زدایی نماز است، زیرا انسان در هر شبانه روز هفده ركعت و در هر ركعت دو بار در برابر خدا پیشانی بر خاك می‏گذارد و خود را ذره كوچكی در برابر عظمت او می‏بیند، از این رو پرده‏های غرور و خودخواهی را كنار می‏زند. از این رو علی(ع) بعد از بیان فلسفه عبادت، یكی از آثار نماز را تكبر زدایی بیان نمود: "خداوند ایمان را برای پاكسازی انسان هااز شرك واجب كرده است و نماز را برای پاكسازی از كبر"(نهج البلاغه، كلمات قصار 252).

7 - عامل پرورش فضائل اخلاقی
نماز روح اخلاص و خداباوری را در انسان افزایش می‏دهد و نتیجه آن پرورش فضایل اخلاقی است، انسان با نماز خواندن خود را از جهان محدود ماده و چهار دیواری طبیعت بیرون می‏برد و به ملكوت آسمان‏ها دعوت می‏كند و با فرشتگان همصدا می‏شود و خدا را درهمه حال حاضر و ناظر می‏داند.

8 - همگرایی
علاوه بر آثار مذكور كه معمولاً آثار خود نماز محسوب می‏شوند، یكی از آثار مهم اجتماعی و سیاسی نماز، همگرایی است، برگزاری نماز جمعه و جماعت، وحدت مسلمانان را به نمایش می‏گذارد زیرا مسلمانان با صفوف فشرده در كنار هم قرار گرفته و با اوضاع سیاسی و اجتماعی جهان آگاهی پیدا می‏كنند. خطیب جمعه با بیان احكام و طرح مسایل سیاسی و اجتماعی به نمازگزاران رشد سیاسی می‏دهد شاید به خاطر آثار مهم نماز جمعه و جماعت است كه در آموزه‏های دینی به این دو فریضه اهمیت خاصی داده شده است.(جمعه ، آیه‏ 9، تفسیر نمونه، ج 24، ص 125 به بعد) پیامبر اسلام(ص) فرمود: "خداوند نماز جمعه را بر شما واجب كرده است هر كس آن را در حیات من یا بعد از وفات من از روی استخفاف یا انكار ترك كند، خداوند او را پریشان می‏كند و به كار او بركت نمی‏دهد. بدانید نماز او قبول نمی‏شود، بدانید زكات او قبول نمی‏شود، بدانید حج او قبول نمی‏شود، تا از این كار توبه كند..."(وسایل الشیعه، ج 5، ص 7).

9 - نفی طاغوت و ایستاگی در مقابل ستم‏
انسانی كه فقط خداوند را عبادت نماید در مقابل او سر تعظیم و تسلیم فرود آورد، هر چه غیر خداوند است، برای او حقیر و كوچك می‏شود و كسی نمی‏تواند با ظلم و ستم بر او چیره شود. و در مقابل گردنكشان و ظالمان سر تسلیم فرود نمی‏آورد و با طاغوت كنار نمی‏آید. خداوند این مسئله را یكی از اهداف بعثت پیامبر(ص) دانسته است: "و در میان هر امتی، پیامبری را مبعوث كردیم تا خداوند را عبادت نمایید و از طاغوت (هر چه در مقابل خدا است) پرهیز كنید.(نحل ، آیه 36)

 

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
6 + 3 =
*****