ترجمه آيه: ((اراده ما بر اين قرار گرفته است كه به مستضعفين نعمت بخشيم و آن ها را پيشوايان و وارثين روي زمين قرار دهيم)).
تفسير آيه: اين آيه و نيز آيه بعدي، هرگز سخن از يك برنامه موضعي و خصوصي مربوط به بني اسرائيل نمي گويد، بلكه يك قانون كلي است براي همه اعصار و قرون و همه اقوام و جمعيت ها مي فرمايد: «ما اراده داريم كه بر مستضعفان منّت بگذاريم و آن ها را پيشوايان و وارثان حكومت روي زمين قرار دهيم».
اين، بشارتي است در زمينه پيروزي حق بر باطل و ايمان بر كفر.
اين، بشارتي است براي همه انسان هاي آزاده و خواهان حكومت عدل و داد و برچيده شدن بساط ظلم و جور.
نمونه اي از تحقق اين مشيّت الهي، حكومت بني اسرائيل و زوال حكومت فرعونيان بود.
و نمونه ديگرش، حكومت پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و يارانش بعد از ظهور اسلام بود. حكومت پا برهنه ها و تهي دستان با ايمان و مظلومان پاك دل كه پيوسته از سوي فراعنه زمان خود مورد تحقير و تهديد و استهزاء بودند تحت فشار و ظلم و ستم قرار داشتند.
سرانجام خدا به دست همين گروه، دروازه قصرهاي كسراها و قيصرها را گشود و آنها را از تخت قدرت به زير آورد و بيني مستكبران را به خاك ماليد.
و نمونه «گسترده تر» آن، ظهور حكومت حق و عدالت در تمام كره زمين به وسيله حضرت مهدي ـ عليه السلام ـ خواهد شد.
اين آيات (5 و 6) از جمله آياتي است كه به روشني بشارت ظهور چنين حكومتي را مي دهد، لذا در روايات اسلامي مي خوانيم كه ائمه اهل بيت ـ عليهم السلام ـ در تفسير اين آيه، اشاره به اين ظهور بزرگ كرده اند.(1)
در كتاب شريف نهج البلاغه از امير المومنين علي ـ عليه السلام ـ چنين آمده است: «دنيا پس از سركشي، به ما روي مي كند، چونان شتر ماده بدخو كه به بچه خود مهربان گردد». سپس آن حضرت اين آيه را خواند.(2) (آيه 5 سوره قصص).
در حديث ديگري از حضرت امير المومنين علي ـ عليه السلام ـ مي خوانيم كه در تفسير آيه فوق (آيه 5 سوره قصص) فرمود: «اين گروه، آل محمد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ هستند خداوند مهدي آنها را بعد از زحمت و فشاري كه بر آنان وارد مي شود بر مي انگيزد و به آنها عزت مي دهد و دشمنانشان را ذليل و خوار مي كند».(3)
هم چنين در حديثي از امام زين العابدين ـ عليه السلام ـ مي خوانيم: «قسم به خدايي كه محمد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ را براي بشارت و انذار (ترساندن از عذاب الهي) برگزيد كه نيكان خاندان ما و شيعيانشان به منزله موسي و پيروانشان و دشمنان ما و طرفدارانشان، بمنزله فرعون و پيروانشان خواهد بود (سرانجام ما پيروز مي شويم و آنها نابود مي شوند و حكومت حق و عدالت از آن ما خواهد بود».(4)
بنابراين مصداق اين آيه در زمان فرعون، بني اسرائيل بود و در صدر اسلام مسلمانان بود و در زمان ظهور نيز حضرت مهدي ـ عليه السلام ـ و حكومت جهاني اش خواهد شد.
پاورقی:
1. مکارم شيرازي، ناصر و جمعي از نويسندگان، تفسير نمونه، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلاميه، چاپ چهارم، 1367ش، ج16، ص17 و 18.
2. نهج البلاغه، ترجمه دشتي، محمد، قم، انتشارات مشرقين، چاپ چهارم، 1379ش، ص673، کلمات قصار، شماره 209.
3. شيخ عبدعلي بن جمعه، العروسي الحويزي، تفسير نور الثقلين، به کوشش رسولي محلاتي، سيد هاشم، قم، المطبعة العلميه، چاپ اول، 1382ش، ج4، ص110
4. طبرسي، مجمع البيان، ترجمه دکتر احمد بهشتي، تهران، انتشارات فراهاني، چاپ اول، 1354ش، ج18، ص158.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات