چکیده: یکی از اعتقادات خاص وهابیت که مخالف صرح قرآن است، این است که آنان معتقدند: خداوند متعال مانند سایر مخلوقات جسم دارد و و کاملا مانند یک انسان عظیم الجثه است.
یکی از اعتقادات خاص وهابیت که مخالف صرح قرآن است، این است که آنان معتقدند: خداوند متعال مانند سایر مخلوقات جسم دارد و و کاملا مانند یک انسان عظیم الجثه است. این فرقه ضاله پا را از این هم فراتر گذاشته و قائل‌اند که خدا به صورت یک جوان بدون ریش و مو فرفری است؛ دلیل آن‌ها بر این مطلب هم روایتی جعلی است که خود ساخته‌اند و آن را به پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نسبت می‌دهند که فرموده است: «رَاَیتُ رَبّی عَزّوَجَلَّ شابٌّ اَمرَدٌ، جَعدُ، قُطَطٌ عَلَیهِ حِلیَهٌ حَمراءٌ: خدا را در حالی که جوان، بدون ریش، و دارای موهای بلند و پیچ پیچ بود و بر شانه او زیور آلات قرمزی بود، مشاهده کردم».[1]
«ابو یعلى» (امام و پیشواى ابن تیمیه، پدر فکری و معنوی وهابیت که «محمد ابن عبدالوهاب» متاثر از او بوده) این روایت را از «ابن عباس» نقل کرده است؛ هم‌چنین در کتاب دیگرش گفته: «ابو زرعه دمشقى» این روایت را صحیح شمرده و «أحمد بن حنبل» گفته: «هَذَا حَدِیثٌ رَوَاهُ الْکبّرِ عَنِ الْکبَّرِ، عَنِ الصَّحَابَةِ عَنِ النَّبِیِّ (صلى‌الله‌علیه‌وآله) فَمَنْ شَکَّ فِی ذَلِکَ أوْ فِی شَیءٍ مِنْهُ فَهُوَ جَهْمِیّ لَا تُقْبَلُ شَهَادَتُهُ وَ لَا یُسَلِّمْ عَلَیْهِ، وَ لَا یُعَادُ فِی مَرَضِهِ: این حدیث را بزرگان از بزرگان از صحابه روایت کرده‌اند و هر کس در صحت این روایت شک کند، او «جهمى» محسوب شده و شهادت وی پذیرفته نیست، نباید به او سلام کرد و به هنگام مریضى نباید از وی عیادت کرد».[2]
ابن تیمیه نیز در رساله «عقیدة الحمویّة» می‌نویسد: خداوند می‌خندد، و روز قیامت در حال خنده بر بندگان خود تجلّى می‌کند.[3]
با توجه به این‌که وهابیت در علم حدیث، کاملاً ظاهرگرا هستند و معتقدند نباید در حدیث، دخل و تصرف و تاویلی ایجاد کرد، به ظاهر این روایت نیز استناد کرده و معتقدند خداوند متعال هم جسم دارد و هم جوان است و هم می‌خندد.
هم‌چنین معتقدند چون قرآن می‌فرماید: «كُلُّ شَيْءٍ هالِكٌ إِلاَّ وَجْهَه»[قصص/ 88] و ظاهر آیه باید حفظ شود، پس روز قیامت همه اعضای بدن خداوند متعال نیز از بین می‌رود و تنها صورت او باقی می‌ماند؛ «البانی» (آقای «ناصرالدین البانی» از علمای دمشق و مرجع وهابی‌ها در حدیث است و گاهی او را امیرالمؤمنین در حدیث هم می‌گویند.) در پاسخ به سوالی که راجع به آیه بالا از او پرسیده شد، گفته است: «منظور آیه این است که همه چیز از بین رفتنی است و فقط صورت خدا باقی می‌ماند. یعنی حتی تمام بدن خدا هم از بین خواهد رفت، و تنها صورتش باقی می‌ماند».[4]
این در حالی است که اگر به کل قرآن مراجعه کنیم خواهیم دید این اعتقاد مخالف صریح آیات قرآن است؛ قرآن به صراحت بیان می‌کند: «لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَي[شوری/ 11] همانند او چيزى نيست». فخر رازی از برزگ‌ترین مفسیرین و علمای اهل سنت، ذیل همین آیه میگوید: «تمام علمای اسلام با استفاده از این آیه جسمیت را از خداوند متعال نفی کرده‌اند، زیرا اگر جسم داشته باشد، مانند سایر اجسام می‌شود و با این آیه در تعارض قرار می‌گیرد و حق هم همین است».[1]
هم‌چنین قرآن در سوره مبارکه توحید می‌فرماید: « وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ [توحید/4] و براى او هرگز شبيه و مانندى نبوده است». فخر رازی در تفسیر این آیه نیز میگوید: «این آیه به صراحت تمام اوصافی که مشترک باشد بین خدا و مخلوقات را نفی می‌کند، پس هیچ مخلوقی با خداوند متعال در اوصاف او، مساوی نیست؛ لذا اوصاف او منحصر به فرد است. بنابراین این ایه تمام اوصافی که با ذات حق تناسبی ندارد را نفی می‌کند».[2]
حال سوال ما از وهابیت خبیث این است که اگر خداوند متعال در شکل یک جوان موفرفری باشد، در اینصورت او مانند خواهد داشت، شبیه انسان خواهد بود؛ در حالیکه قران میگوید او مثل و مانندی ندارد، هیچ چیزی مثل او نیست، او ممتاز و منحصر به فرد است؟
-------------------------------------------------------
پی نوشت:
[1]. پشت پرده وهابیت، ص 34، معاونت آموزش و تبلیغ نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه.
[2]. طبقات الحنابلة: ج3 ص81؛ إبطال التأویلات لأبی یعلى، ج1، ص141.
[3]. مجموعة الرسائل الکبرى، رساله یازدهم: 451.
[4]. فتاوی البانی، ص 522 - 523.
[5]. مفاتيح الغيب، ج27، ص 58.
[6]. همان، ج32، ص 36.