چکیده: با توجه به اینکه در قرآن و سنت قسم به غیر خداوند متعال آمده است، باید گقت: اینکه وهابیت نه تنها اینکار را حرام دانسته، بلکه شرک به خدا میداند، مخالف قرآن و سنت نبوی است، لذا باید از وهابیت خبیث پرسید که دلیل شما بر این فتوا و ادعا چیست؟
یکی از اعتقادات بیپایه و اساس وهابیت خبیث که با تمام جهان اسلام و دیگر فرق موجود در اسلام در تعارض است، این است که آنان معتقدند: قسم خوردن به غیر از خداوند متعال حرام است و اگر کسی به بندهای از بندگان خدا و لو پیامبران الهی قسم بخورد، برای آن شخص مقام الوهیت قائل شده است و با این کار برای خداوند متعال شریک قائل شده است و مشرک خواهد بود. «صنعانی» از وهابیون کنونی در کتاب خودش فتوا داده است: «قسم خوردن به غیر خداوند متعال، شرک به خداست».[1] صاحب کتاب «هدایه السنیه» نیز همین مطلب را بیان کرده است.[2]
دلایل جواز قسم به غیر خدا و بطلان قول وهابیت
1. قرآن بیان میکند خداوند متعال در آیات بسیاری به غیر خودش قسم خورده است که دال بر جواز این عمل است: ذکر همه این آیات باعث طولانی شدن نوشتار میشود، لذا تنها به ذکر چند مورد از آنها اشاره میکنیم:
خداوند متعال در سوره «شمس» به 8 چیز قسم میخورد: «شمس» ، «ضُحى» ، «قمر» ، «النهار» ، «ليل» ، «سماء» ، «ارض» و «نفس انسانی». همچنین در سوره «تین» میفرماید: «وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ* وَ طُورِ سِينِينَ* وَ هذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ». در سوره «لیل» میفرماید: «وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى* وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى». همچنین در سوره فجر میفرماید: «وَ الْفَجْرِ* وَ لَيالٍ عَشْرٍ* وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ* وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ». در سوره «طور» نیز میفرماید: «وَ الطُّورِ* وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ* فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ* وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ* وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ* وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ». حتی خداوند متعال در قرآن کریم به جان پیامبرش قسم میخورد و میفرماید: «لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُون [حجر/72] به جان تو سوگند که اينها در مستى خود سرگردانند». در سورهای «نازعات» ، «مرسلات» ، «الطارق» ، «القلم» ، «العصر» و «البلد» نیز به اشیاء دیگری قسم خورده است.
حال باید از وهابیت نادان پرسید که با وجود این همه آیات قرآن کریم که خود خداوند متعال به اشیاء مختلفی قسم خورده است و حتی به جان پیامبر خود قسم خورده است، چرا حکم کردهاند که قسم خوردن به غیر خداوند متعال حرام و شرک است؟
اگر کسی بگوید این قسمها مختص به خداوند متعال است و برای غیر او جایز نیست؛ در پاسخ او میگوییم: دلیل شما بر این مطلب چیست، کجای قرآن بیان کرده که این موارد مخصوص خداست و غیر او حق چنین قسمهایی ندارد؟ در ثانی قرآن کتاب هدایت است و در آن برنامه زندگی بشر آمده است، دستورات، بایدها و نبایدهای زندگی بشر را قرآن تعیین میکند، اگر این کار برای انسان حرام میبود، حتما قرآن تذکر میداد. اگر واقعا قسم به غیر خدا شرک است، از خداوند متعال صادر نمیشد، آیا خداوند متعال برای خود شریک قرار میدهد؟[3]
2. اگر به زندگانی پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) دقت کنیم، در موارد متعددی به غیر خدا قسم خورده است، ما برای نمونه چند مورد را ذکر میکنیم:
الف) «مسلم» در صحیح خود نقل میکند: مردی خدمت پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) آمد و عرض کرد: چه صدقه ای ثواب بیشتری دارد؟ حضرت فرمود: «به جان پدر قسم ....».[4]
ب) باز در صحیح مسلم آمده است: مردی خدمت رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) آمد و از اسلام سوال کرد؛ حضرت فرمود: «پنج نماز در شبانه روز است». آن مرد گفت: «آیا غیر از این چیز دیگری بر ما هست؟» حضرت فرمود: «روزه ماه رمضان هم هست»؛ آن مرد پرسید: «آیا چیز دیگری غیر از این، بر ما هست؟» حضرت فرمود: «زکات هم هست»؛ آن مرد سوال را تکرار کرد. حضرت فرمود: «نه چیزی دیگری نیست». پس آن مرد بیرون آمد در حالیکه میگفت: «چیزی بیشتر از این نیست و کمتر هم نخواهد بود». حضرت در این هنگام فرمود: «قسم به جان پدرش، اگر راست بگوید رستگار شده است».[5]
ج) همین روایت در مسند احمد نیز نقل شده است با این تفاوت که این جمله را اضافه دارد، پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) قبل از آن جمله پایانی به او فرمود: «به جان خودم قسم، اگر به معروف سخن بگویی و از منکرات نهی کنی، بهتر از این است که سکوت کنی».[6]
د) در کتب روایی اهل سنت نقل شده خلیفه اول نیز با شخصی صحبت میکرد و در حین صحبت با او، به پدر آن شخص قسم خورد.[7]
در نتیجه: با توجه به اینکه در قرآن و سنت قسم به غیر خداوند متعال آمده است، باید گقت: اینکه وهابیت نه تنها اینکار را حرام دانسته، بلکه شرک به خدا میداند، مخالف قرآن و سنت نبوی است، لذا باید از وهابیت خبیث پرسید که دلیل شما بر این فتوا و ادعا چیست؟ چه مدرکی از کتاب یا سنت بر این فتوا دارید؟ آیا از روی هوا و هوس سخن میگویید، سخن شما که مخالف قرآن و سنت قطعی پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) است.
-------------------------------------------------------------
پی نوشت
[1]. تطهير الاعتقاد للصنعاني، ص 14.
[2]. الهدية السنية، ص 25.
[3]. الوهابية في الميزان، ص 283.
[4]. صحيح مسلم، ج3، ص 94، كتاب الزكاة، باب أفضل الصدقة.
[5]. صحيح مسلم، ج1، ص 32، باب ما هو الإسلام.
[6]. مسند أحمد، ج5، ص 225.
[7]. الموطّأ، مالك بن أنس( إمام المالكيّة) المطبوع مع شرح الزرقاني، ج 4، ص 159.