ماه رمضان های قدیم، یادش بخیر

در قرآن کریم آیه یی وجود دارد که در گذر دنیا و تغییر و تحولهای اعصار گوناگون؛ ما را به تقوای الهی و در نظر داشتن امر خداوند، دعوت می کند: « وَتِلْكَ الأيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَيَتَّخِذَ مِنكُمْ شُهَدَاء وَاللّهُ لاَ يُحِبُّ الظَّالِمِينَ[ال عمران/140]  اين روزگار را با (اختلاف احوال) ميان خلايق می گردانيم تا خداوند مقام اهل ايمان را معلوم كند و از شما مؤمنان (آن را كه ثابت است) گواهِ ديگران گيرد. و خدا ستمكاران را دوست ندارد. [1]
هر چند شان نزول آیه مربوط  به جنگ احد است؛ ولی نکته ی که این آیه به ما درس می دهد این است که در افت و خیز روزگار ایمان به خدا را از دست ندهیم. اخلاق و وجدان و معنویت را نگذاریم به حاشیه برود.
ممکن است کسی اشکال کند که جریان روزگار طوری نیست که بتوان ایمان را حفظ کرد و ...
هر چند جریان افت و خیز دریای روزگار طوریست که گاهگاهی حتی بهترین شناگران را دچار مشکل کرده ولی آنچنان هم نیست که نتوان مدیریتش کرد. کسی که برنامه دارد برای زندگیش و با توکل بر خدا پیش می رود؛ می تواند بر مسائل فائق آید. جامعه هم همین طور، همانگونه که وقتی جامعه دچار دردسر می شود و یا دچار کمبود امکانات مادی می شود؛ عزم خود را جزم کرده تا مشکلات را مرتفع سازد؛ در مسئله ایمان و آخرت، باید هم دغدغه کافی را داشته باشد. زمان نزول آیه شریفه مسلمانان در مقایسه با الان، گروه خیلی کمی بودند و با گذر از روزگاران پرپیچ و خم (که از الان هم گاهاً شدیدتر بود) به این مرحله رسیدند و روز به روز هم از آیین های دیگر به این دین می پیوندند.

پس می شود ایمان داشت، نماز و روزه بجا آورد و ...
ماه مبارک رمضان هم، یک زمانی به زمستان و فصل سرما می افتد و یکبار هم به تابستان وفصل گرما، و در این میان معلوم می شود ما  در مسلمانیمان چند مرده حلاجیم. نکند روزه بگیریم و تحول لازم را پیدا نکنیم (پناه بر خدا)، و یا به هر علتی روزه نگیریم و و هر جا بنشیتیم از سختی روزه سخن برانیم و دیگران را هم در مورد روزه گرفتن به تردید بیندازیم که این دیگر حسابش سخت تر است.
یادم هست که که ماه رمضان 1370 مصادف با ایام عید شده بود. بنده هنوز مکلف نبودم و طبعاً روزه نداشتم. همه با شور و شوقی از ماه رمضان حرف می زدند و به من می گفتند: آیا تو هم روزه ای؟ انتظارداشتند که مثلاً بگویم: روزه ی کله کنجشکی دارم.
حالا ذهن من مشغول است که چطور مردم آن زمان هم روزه داشتند و هم به عید دیدنی هم می رفتند.( معمولاً در عید دیدنی و امثال این، پذیرایی هم هست.) حالا آیا شبها به عید دیدنی هم میرفتند؟ ویا ...
و چند سال دیگرماه رمضان به عید نوروز میرسد وشاید بعضی ها عید دیدنی را بخواهند؛ پیش بکشند که با روزه داری جمع نمی شود و از این بهانه ها، و معنای «تِلْكَ الأيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ» همین است.

 نتیجه گیری
امام رضا (علیه السلام) می فرماید:«انَّمَا أُمِرُوا بِالصَّوْمِ لِكَيْ يَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَيَسْتَدِلُّوا عَلَى فَقْرِ الْآخِرَة [2] مردم به انجام روزه امر شده اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و در ماندگی آخرت را بيابند.»
ظاهرا ماه رمضان های دهه های قبل چون مردم هنوز در گیر و دار شبهات امروزی نبودند؛ بیشتر به این حدیث فوق عمل می کردند.
خداوند ما را از جمله روزه داران و مومنان ثابت قدم، قرار بدهد. انشاءالله

 پی نوشتها
[1] ترجمه الهی قمشه ی، ص 67
[2] وسایل الشیعه ج 10 ، ص 9 ، ح  12701