چکیده: یادآوری خاطرۀ انبیاء و اولیای الهی و زنده نگه داشتن نام و آثار آنان مهمترین عامل در تقویت و تثبیت ایمان و راه رسیدن به سعادت و رستگاری است. از همین رو قرآن کریم در آیات متعدد یادکردن انبیاء و اولیای خود را به پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهواله) متذکر میشود:« وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا[مریم/41] به ياد ابراهيم پرداز زيرا او پيامبرى بسيار راستگوى بود».
پیامبران و اولیای الهی انسانهایی وارسته و صاحب کرامت و فضیلت هستند که خداوند متعال آنان را برای هدایت و الگوی تمام انسانها و همچنین برای رهبری جامعه به سوی صلاح و رستگاری مبعوث کرده است. از همین رو انسانها میبایست به آنان اقتدا نموده و لحظهای نباید از هدایت آنان غافل شوند. قرآن کریم میفرماید: «اُولئِکَ الَّذینَ هَدَیَ اللهُ فَبِهداهُمُ اقتَدِه [انعام/90]آنها(پیامبران) کسانیاند که خدا هدایتشان کرده است. پس به هدایت آنان اقتدا کن».
یادآوری خاطره انبیا و اولیای الهی و زنده نگه داشتن نام و آثار آنان، مهمترین عامل در تقویت و تثبیت ایمان و راه رسیدن به سعادت و رستگاری است. از همین رو قرآن کریم در آیات متعدد یادکردن انبیا و اولیای خود را به پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهواله) متذکر میشود و میفرماید: «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا [مریم/41] ابراهيم را یاد کن، زيرا او پيامبرى راستگو بود».
اما امروز وهابیت خبیث فارغ از کتاب و سنت، و با بغض و کینههای سیاسی زنده نگهداشتن یاد اولیای الهی و بزرگداشت آنان را بدعت میشمارد و جشن و شادی و عزا و گریه برای آنان را شرک میداند. «ابنتيميه» پدر فکری آنان در این باره میگويد: «جشنگرفتن و شادمانی، در روز تولد پيامبر(صلیاللهعلیهواله) بدعتی است که پايه و اساسی در دين ندارد و گذشتگان اين روز را عيد قرار ندادند تا مردم شادی کنند يا اعمالی را در اين روز انجام دهند».[1]
هيئت فتوای سعودی نیز در پاسخ به فتوایی گفته است: «مراسم سوگواری برای پيامبران و صالحان، همچنين مراسم بزرگداشت آنان جايز نيست و بدعت در دين و شرک به حساب میآيد».[2]
این عقیده وهابیت نیز مانند سایر عقاید باطل آنها، با اصول دین اسلام و مبنا و دستورات قران کریم و سیره پیامبر(صلیاللهعلیهواله) و صحابه در تضاد است. قرآن کریم علاوه بر دستور به یادکردن انبیا گذشته، تعظیم و بزرگداشت شعائر الهی را از نشانههای تقوا میداند و میفر ماید: «وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَي الْقُلُوبِ[حج: 32] و کسانی که شعائر خدا را بزرگ میشمارند، این عمل از تقوی قلب است» تکريم و تعظيم انبيا و اوليای الهی از بزرگترین شعائر الهی است. از همینجا میتوان گفت بزرگداشت ولادت يا شهادت انبيا و اوليا، جزء اين شعائر است، چرا که معرفي آنان و زنده نگهداشتن نام و ياد آنان از مصاديق تعظيم شعائر و دستور خداوند متعال است.
یکی دیگر از دروغهای ابن تیمیه نیز همین است که میگوید در سیره سلف چنین نبوده، در حالی که «قسطلانی» و «ديار بکری» از قاضيان مکه، در تاريخ خود مینويسند: «مسلمانان پيوسته ماه ميلاد پيامبر(صلیاللهعلیهواله) را جشن میگیرند، اطعام میکنند، شبها صدقه میدهند و اظهار شادمانی میکنند. در نيکی به فقيران اصرار میورزند و به خواندن مولودی میپردازند».[3]
علاوه بر این، نهتنها نهیی از پيامبر(صلیاللهعلیهواله) نسبت به برگزاری اين مجالس نقل نشده، بلکه خود پیامبر(صلیاللهعلیهواله) نیز برای گذشتگان از جمله عمویش حمزه و فرزندش ابراهیم و... به سوگواری و گریه پرداخته و از گریه زنان نیز درهیججا نهی نفرمود.[4]
بنابراین وهابیت با چنین تفکری به نهایت تحجرگرایی رسیده است و قرآن و سنت را زیر پا قرار داده. از طرفی کسانیکه برای اوليای خود مراسم جشن یا در شهادتشان عزاداری میگيرند، هيچگونه قصد تقرب يا عبادت ندارند و آن را به قصد گرامیداشت بزرگان و برای تجدید پیمان و برای ادامه دادن راهشان انجام میدهند.
__________________________________________________
پینوشت
[1]. اقتضاء الصراط المستقيم، ص 293.
[2]. فتاوي اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء، ج 3، ص54.
[3]. المواهب اللدنيه، ج 1، ص 27؛ تاريخ الخميس، ج 1، ص 323.
[4]. إمتاع المقريزي، ص ۱۵۴؛ مجمع الزوائد، ج۶، ص ۱۲۰؛سنن البيهقي، ج۴، ص ۷۰؛ تاريخ الخطيب البغدادي، ج۷،ص ۲۸۹.