چکیده: در گذشته اصلا تمایلی به ازدواج با قشر طلبه نداشتم چون فکر می‌کردم دنیای طلبگی و دنیای دانشجویی کاملا از هم جداست. گرچه بنده دانشجوی مقطع کارشناسی هستم و ممکن است الان مشکلی پیش نیاید اما بنده تمایل دارم تا مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهم.
انسان موجودی است اختیاری، به همین خاطر روزانه، انتخاب های متعددی را انجام می‌دهد، از انتخاب وسیله نقلیه برای رسیدن به مقصد گرفته تا تعیین ساعت خواب، همه انتخاب‌هایی هستند که روزانه انجام می‌دهیم، اما بعضی انتخاب ها روزانه نیستند بلکه دوره‌ای می‌باشند مثل انتخاب لباس و انتخاب مسکن، در مقابل اینها انتخاب‌هایی داریم که در طول زندگی برای اکثر افراد فقط یک بار اتفاق می‌افتد، مثل انتخاب همسر آینده که چگونگی مسیر و آینده هر شخص را مشخص می‌کند. این انتخاب علاوه بر اینکه برای دنیای انسان‌ها مهم می‌باشد حتی آخرت را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
همسران معمولا از همدیگر تاثیر می‌پذیرند و به مرور اعتقادات همدیگر را می‌پذیرند، هر چند ممکن است این اتفاق در ظاهر ظهور پیدا نکند ولی همسران ناخودآگاه مثل هم می‌شوند. امام علی (علیه السلام) در مورد همنشین می‌فرمایند: «لا تَصحَب المائِق فَاِنَّهُ یُزَیِّنُ لَکَ فِعلَه وَ یَوَدُّ اَن تَکُونَ مِثلَه»[1] یعنی «همنشین بی خرد مباش که او کار (نابخردانه) خود را برای تو آراید و دوست دارد تو را چون خود نماید.» به همین خاطر در ازدواج به «کفو» بودن همسران تاکید زیادی شده است پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «إذا جاءكم الأكفاء فأنكحوهنّ و لا تربّصوا بهنّ الحدثان» یعنی «وقتی که اشخاص هم شان به خواستگاری دختران شما آمدند، به آنها دختر دهید و در کار آنها منتظر حوادث نباشید» [2]در این روایت نبی مکرم اسلام بحث شانیت را مطرح کردند که بعضی از اشخاص فکر می کنند منظور از شانیت ممکن است مال و ثروت باشد در حالی که این طور نیست چرا که در جای دیگر ایشان می‌فرماید:« إِنْ خَطَبَ إِلَيْكَ رَجُلٌ رَضِيتَ دِينَهُ وَ خُلُقَهُ فَزَوِّجْهُ وَ لَا يَمْنَعْكَ فَقْرُه» یعنی «هنگامی که مردی از شما خواستگاری کرد که از دین و اخلاق او راضی بودید به ازدواج با او رضایت دهید. و مبادا فقر او ترا از این رضایتباز دارد»[3] لذا با عنایت به حدیث زیر می‌توان پی برد که شانیت اصلی افراد در دین و ایمان می‌باشد نه در سایر مباحث، البته کسی منکر کفویت در فرهنگ و سطح مالی خانواده ها نیست لیکن از همه مهمتر دین و ایمان است چون سایر موارد فقط ضرر دنیوی دارند اما عدم کفویت در دین و نداشتن اخلاق اسلامی آخرت را نیز نابود می‌کند و چه بسا انسان فقیر با اخلاق نیکوی خود بتواند مال دنیا هم به دست بیاورد اما با ثروت نمی توان به اخلاق حسنه دست یافت.
گاهی اوقات ممکن است اشخاص دیندار تحت تاثیر دیگران نتوانند با فردی که دوست دارند ازدواج کنند، مثلا ممکن است خانواده‌ای دخترش را از ازداج با طلبه نهی کند، به دلیل اینکه طلاب عموما وضع مالی مناسبی ندارند، در این راستا سوالی در انجمن به دست‌مان رسیده است که ذکرش دور از صواب نیست.
سوال:
دختری هستم ۲۰ ساله و دانشجو، مدتی است مسئله ازدواج با یک فرد طلبه ذهن بنده را بشدت درگیر کرده است. در گذشته اصلا تمایلی به ازدواج با قشر طلبه نداشتم چون فکر می‌کردم دنیای طلبگی و دنیای دانشجویی کاملا از هم جداست. گرچه بنده دانشجوی مقطع کارشناسی هستم و ممکن است الان مشکلی پیش نیاید اما بنده تمایل دارم تا مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهم و درواقع آینده را ملاک قرار دادم چون می‌ترسیدم در اینده دچار مشکل شویم. به همین علت تصمیم گرفتم به ازدواج با طلبه فکر نکنم. البته منظورم طلبه‌هایی است که واقعا ″طلبه″ اند نه طلبه نماها یا انهایی که درس‌شان ضعیف بوده نتوانستند کنکور قبول شوند بعد رفتند طلبه شدند! منظورم این افراد نیست بلکه افرادی هست که با عشق وارد دنیای طلبگی شدند. بنده ترم آینده اگه خدا بخواهد وارد حوزه دانشجویی می‌شوم چون دوست دارم در کنار دروس دانشگاهی دروس حوزه را هم مطالعه کنم.
افراد مذهبی اطراف بنده چه در دانشگاه چه در جاهای دیگر کم نیست و از بابت خواستگار هم مشکلی ندارم اما وقتی می‌بینم موجه ترین افراد مذهبی هم یک جاهایی خطا می‌کنند واقعا دلسرد می‌شوم. قبول دارم هیچ‌کس معصوم نیست و انسان جایز الخطاست اما شغل یا موقعیت اجتماعی نباید باعث شود یک فرد مذهبی نگاهش را کنترل نکند یا در روابطش با نامحرم به بیراهه کشیده شود یا خیلی چیزهای دیگر که مشاهده کردم. بارها شنیدم که زندگی طلبگی سخت است اما مشکل من این نیست بلکه مشکلم این است که خانواده‌ام اصلا رضایت نمی‌دهند بنده با یک طلبه ازدواج کنم. یعنی یا ازدواج با طلبه را باید انتخاب کنم و یا خانواده را!
پاسخ: در مورد اینکه می‌گویید با عقیده خاص می‌خواهید با روحانی ازدواج کنید عرض می‌کنم این کار نادرست نیست اما باید دید که آیا شرایط شما چنین اجازه‌ای رامی‌دهد یا خیر؟ یعنی ایا شما از نظر فکر رفتار و پوشش طوری هستید که مورد پذیرش طلبه قرار بگیرید یا نه؟ و همچنین ایا می‌توانید با زندگی طلبگی که معمولا سالهای اولش سخت است بسازید یا خیر؟
علاوه بر اینکه باید دید ایا عقاید و افکار و ظاهر خانواده شما طوری هست که جلوی آمدن طلبه را برای خواستگاری نگیرد یا اگر آمد سبب عقب نشینی‌اش نشود؟(ظاهرا خانواده‌تان مخالف هستند) اگر خانواده شما با کسی که آنها در نظرشان هست، با انتخاب شما خیلی فاصله داشته باشد، ممکن است یا اصلا طلبه به خواستگاری شما نیاید یا اگر هم آمد خانوداه رد کنند.
بنابراین شاید شما بهتر باشد به جای ازدواج با طلبه تصمیم بگیرید با یک فرد مذهبی ازدواج کنید تا هم به عقاید شما نزدیک باشد و هم خانواده او را رد نکرده و مخالفت نکنند.
در زمینه مخالفت خانواده شما نسبت به ازدواج‌تان با یک فرد روحانی عرض می‌کنم اگر علی‌رغم مطالبی که در بالا گفتم همچنان بر ازدواج با روحانی اصرار دارید باید با پاسخ گویی به دغدغه‌های خانواده بر مخالفت آنها غلبه کنید یعنی اگر گفتند بدبخت می‌شوی! بگو من بدبخت نمی‌شوم چون انسان با افکار و عقاید و رفتارهای طرفش زندگی می‌کند و اینهاست که دل ادم را به زندگی مشترک گرم می‌کند و در نتیجه می‌تواند با سختی‌های مالی زندگی هم کنار بیاید پس من در صورتی بدبخت می‌شوم که با فردی که افکار و عقایدش را قبول ندارم ازدواج کنم نه با کسی که درامدش کم است پس اگر مرا مجبور به چنین ازدواجی کنید در آن صورت بدبختم کرده‌اید.
اما در مورد اینکه گفتید افراد مذهبی هم خطاهایی دارند باید عرض کنم طلبه‌ها هم از این قانون مستثنا نیستند و قطعا طلبه هم خطا می‌کند چون غیر از ائمه معصومین همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند لذا باید با این دیدگاه بروید جلو، که شوهر شما هم که یک طلبه هست اشتباهاتی خواهد داشت و باید خودتان را برای از خود گذشتگی و تحمل و بردباری آماده کنید نه اینکه فکر کنید با یک طلبه ازدواج کردید، همه چیز عالی پیش خواهد رفت بلکه زندگی سختی هایی دارد که باید با آنها ساخت و کنار امد.
نکته آخر اینکه: اگر خیلی علاقه مند به ادامه تحصیل هستید بهتر است با طلابی ازدواجی کنید که قبلا سایقه تحصیل در دانشگاه را داشتند امروزه ما طلبه‌هایی را داریم که حتی مدرک‌شان دکتری است و بعد از آن وارد حوزه علمیه می‌شوند از جمله مدارس مهمی که طلبه‌های با مدرک لیسانس به بالا می‌پذیرد مدرسه علمیه معصومیه (سلام‌الله‌علیها) است که اگر آنجا آشنا داشتید بهتر کمک‌تان می‌کنند.
این مطلب را در انجمن دنبال کنید: کدام را انتخاب کنم؟ خانواده یا ازدواج با طلبه!
پی‌نوشت‌ها
1--نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 527 ، ح 293
2-نهج الفصاحه، ص 191، ح 193
3-مستدرک الوسایل ج 14 ، ص 188 ، ح 16468