امام صادق(ع) طلایه دار وحدت

در شرایطی که دشمنان اسلام تمام تلاش خود را برای مبارزه و مقابله با اسلام به‌کار بسته‌اند و می‌کوشند تا با ایجاد تفرقه در بین مسلمین و سرگرم کردن آنها به این اختلافات، ریشه اسلام را زده و آن را نابود کنند،  ساده‌انگاری است تصور کنیم که  توهین ما به یکی از افرادی که  اهل سنت برای آنها احترام قائل است  به‌جایی بر نمی‌خورد. در جایی که مسلمانان می‌توانند با توجه به جمعیت بیش از یک میلیارد نفری خود و منابع و امکاناتی که در اختیار دارند به‌عنوان یک قدرت تأثیرگذار درصحنه بین المللی مطرح باشند، پرداختن به اختلافات و مسائل تفرقه‌انگیز نتیجه‌ای جز هدر رفتن سرمایه‌ها و استفاده دشمن از این اختلافات، نخواهد داشت.
شاید دوران امام صادق (علیه‌السلام) بهترین دورانی باشد که بتوان دوره کنونی را با آن مقایسه نمود و از دستورات و عملکرد آن حضرت برای رسیدن به وحدت و همدلی بهره برد. دوران حیات و امامت  امام صادق (علیه‌السلام) مصادف بازمانی است که عموم جامعه اسلامی به‌واسطه هدایت حاکمیت ظالم، متفاوت با شیعیان می‌اندیشید، همانند دوره کنونی که بیشتر مسلمانان عقایدی مخالف با شیعیان دارند. ازاین‌رو شیعیان باید رفتار عملی امام صادق (علیه‌السلام) در آن برهه زمانی را سرلوحه کار خود قرار دهند، امام صادق (علیه‌السلام) در روایتی این وظیفه را به عهده همه شیعیان نهاده و از آنها می‌خواهد تا در برابر مخالفان آنگونه عمل کنند که امام و پیشوای آنها رفتار کرده است.
معاویة بن وهب می‌گوید: «قُلْتُ لَهُ کَیْفَ یَنْبَغِی لَنَا أَنْ نَصْنَعَ فِیمَا بَیْنَنَا وَ بَیْنَ قَوْمِنَا وَ بَیْنَ خُلَطَائِنَا مِنَ النَّاسِ مِمَّنْ لَیْسُوا عَلَی أَمْرِنَا قَالَ تَنْظُرُونَ إِلَی أَئِمَّتِکُمُ الَّذِینَ تَقْتَدُونَ به هم فَتَصْنَعُونَ مَا یَصْنَعُونَ فَوَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَیَعُودُونَ مَرْضَاهُمْ وَ یَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُمْ وَ یُقِیمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَ عَلَیْهِمْ وَ یُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَيْهِمْ [۱] به امام صادق (علیه‌السلام) گفتم: چگونه سزاوار است که ما با قوم خود و مردمی که با آنها معاشرت داریم و هم‌مذهب ما نیستند عمل کنیم؟ فرمود: به امامانِ خود که از آنها پیروی می‌کنید نگاه کنید و آن کاری را انجام دهید که آنها می‌کنند، به خدا سوگند که امامان شما بیمارانِ آنها را عیادت می‌کنند و به جنازه‌های آنها حاضر می‌شوند و بر سود و زیانِ آنها گواهی می‌دهند وامانت آنها را به آنها می‌پردازند.» ازاین‌رو می‌توان امام صادق (علیه‌السلام) را منادی شعار «وحدت شیعه و سنی» دانست. درعین‌حالی که برخی اختلافات عقیدتی همچنان در جای خود پابرجاست اما آن حضرت با اهل سنت زمان خود رفت‌وآمد کرده و به‌عنوان برادران دینی با آنها برخورد می‌کند.
امام صادق (علیه‌السلام) برخلاف عده‌ای که امروز ادعای مرجعیت دارند و جدایی اهل سنت از شیعیان را شعار خود کرده اند و در مجامع عمومی بدترین دشنام‌ها را متوجه اهل سنت و رهبران آنها می‌کنند به‌شدت با این‌گونه عقاید تفرقه‌افکن مخالف بوده و شیعیان را از انجام چنین کاری منع می‌فرمودند و حتی انجام دهنده چنین کاری را مورد لعن قرار داده‌اند.
«قِیلَ لِلصَّادِقِ- عَلَیْهِ السَّلَامُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، إِنَّا نَرَی فِی الْمَسْجِدِ رَجُلًا یُعْلِنُ بِسَبِّ أَعْدَائِکُمْ وَ یُسَمِّیهِمْ. فَقَالَ: «مَا لَهُ- لَعَنَهُ اللَّهُ- یَعْرِضُ بِنَا [۲] امام صادق (علیه السلام) باخبر شدند در مسجد، شخصی صریحاً به مخالفین آن حضرت دشمنام می‌دهد. آن حضرت فرمودند:  او را چه شده است، خدا لعنتش کند، با این کار متعرض ما می‌شود.» منظور حضرت این است که این شخص با این کار باعث می‌شود مردم بادید منفی به امام صادق (علیه‌السلام) و مکتب تشیع بنگرند، زیرا این کار از مهم‌ترین و شاید بدترین آسیب‌هایی است که شخصی می‌تواند به مکتب تشیع و به اعتبار و بزرگی رهبران آن وارد کند.
امام صادق (علیه‌السلام) در روایتی دیگر به همین نکته ظریف اشاره‌کرده است، آن حضرت می‌فرماید:«إِیَّاکُمْ أَنْ تَعْمَلُوا عَمَلًا یُعَیِّرُونَّا بِهِ فَإِنَّ وَلَدَ السَّوْءِ یُعَیَّرُ وَالِدُهُ به عمله کُونُوا لِمَنِ انْقَطَعْتُمْ إِلَیْهِ زَیْناً وَ لَا تَکُونُوا عَلَیْهِ شَیْناً صَلُّوا فِی عَشَائِرِهِمْ وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ وَ لَا یَسْبِقُونَکُمْ إِلَی شَیْ‌ءٍ مِنَ الْخَیْرِ فَأَنْتُمْ أَوْلَی بِهِ مِنْهُمْ وَ اللَّهِ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَیْ‌ءٍ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنَ الْخَبْ‌ءِ قُلْتُ وَ مَا الْخَبْ‌ءُ قَالَ التَّقِيَّةُ [۳] مبادا کاری کنید که ما را بدان سرزنش کنند، همانا فرزند بد، پدرش را به کردار او سرزنش کنند، برای کسی که به او دل داده‌اید (امام خود) زینت باشید و عیب و ننگ مباشید، در میان عشایر آنها نماز بخوانید (به نماز جماعت عامه حاضر شوید) و از بیمارانشان عیادت کنید و بر جنازه آنها حاضر شوید، مبادا آنها در هیچ خیری از شما پیشی گیرند که شما نسبت به خیر از آنها سزاوارترند، به خدا سوگند که خدا به چیزی که محبوبتر باشد نزد او از خب‌ء عبادت نشده، عرض کردم خب‌ء چیست؟ فرمود: تقیه»
برخی افراد در جلسات عمومی عدم فرستادن لعن را مراعات می‌کنند، اما در جلسات خصوصی لعن و دشنام به اهل سنت را رواج می‌دهند، باید به این افراد متذکر شد که سفارش‌هایی که از اهل‌بیتبیت (علیهم‌السلام) بیان‌شده این است که این کار را انجام ندهید چراکه خصومت‌ها را برمی‌انگیزد، اما اینکه بیاییم در یک اجتماع خصوصی باوجود وسایلی ارتباط‌جمعی که امروزه خصوصی‌ترین مجالس را تبدیل به عمومی‌ترین مجالس می‌کند به اهل سنت و رهبران آنها توهین کنیم، می‌تواند به‌عنوان یک ضدتبلیغ بزرگ برای تشیع و  اهل‌بیتبیت (علیهم‌السلام) باشد و چه‌بسا باعث کشته شدن عده‌ای از شیعیان در کشوری دیگر شود.
ازاین‌رو با توجه به روایاتی که از امام صادق (علیه‌السلام) به‌عنوان رئیس مذهب جعفری بیان شد، مسلمانان باید در هرزمانی خصوصاً در این برهه زمانی که دشمنان اسلام، دندان‌تیز کرده‌اند تا اسلام عزیز را از بین برده و اثری از آن بر روی کره خاکی باقی نگذارند، بکوشند تا هرروز بر اتحاد و هم‌بستگی خود افزوده، دشمنان را نا امید کرده و بر عزت و عظمت اسلام و مسلمین بیفزایند. و در آخر اینکه آیا شایسته نیست تا همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی، عالم و غیر عالم با تمسک به آیه «وَاعْتَصِمُوا به حبل اللَّـهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّ‌قُوا [آل عمران/۱۰۳] و همگی به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید!» دست از ایجاد تفرقه و مسلمان کشی بردارند؟
پی‌نوشت
۱. الکافی: ج ۲ ص ۶۳۶
۲. شیخ صدوق، اعتقادات الامامیه: ص ۱۰۷
۳. الکافی: ج ۲ ص ۲۱۹