چکیده: در کنار جایگاه معنوی حرم زیبای حضرت معصومه (سلام الله علیها) و جلوهای علمی می توان دلاوری های این شهر را نماد ایجاد جرقه برای تحولی بنیادین در نظام سیاسی و اعتقادی ایران نام برد و آن مقدمه ای برای ایجاد انقلاب اسلامی در ایران می‌باشد.
شهرهای مختلف ایران برای خود نشانه ها و آثار مختلفی دارند که ذهن ها با شنیدن نام آن شهرها بلافاصله به آن خصوصیت آن شهر منتقل می‌گردد.
مثلا تا اسم مشهد به ذهن می‌رسد حرم زیبای امام رضا (علیه السلام) در ذهن تداعی می‌کند.
یا وقتی نام اصفهان و کاشان به ذهن می آید آثار توریستی و گردشگری مثل سی و سه پل و عمارت عالی قاپو و در کاشان حمام فین و مشهد اردهال یا آبشار زیبای نیاسر به ذهن می‌آید.
از طرفی دیگر تا حرف دریا و جنگل و طبیعت می‌شود، شمال کشور به ذهن ها خطور می‌کند.
بعضی از شهرهای ما شاید مکانهای زیاتی بزرگ یا توریستی قوی نداشته باشند و از یه نگاهی دیگه مشهور و خاص می باشند مثلا خرمشهر که محور مقاومت و دفاع از خاک وطن می‌باشد.
اما در این بین شهری هست که خصوصیات خاص به خودش را دارد نمادهایی دیگری دارد.
مثلا تا اسم خواهر امام رضا (علیهما السلام) به ذهن خطور می‌کند.
تا اسم مرجعیت و فقاهت را می شنویم.
تا اسم شهید زین الدین و خاطرات فرماندهی سپاه علی بن ابی طالب از بزرگان جبهه و جنگ بیان می‌شود.
شهری کوچک، در کنار پایتخت در ذهن ها تداعی می شود و آن «شهر مقدس قم» می باشد.
اما در کنار جایگاه معنوی حرم زیبای حضرت معصومه (سلام الله علیها) و جلوهای علمی می‌توان دلاوری های این شهر را نماد ایجاد جرقه برای تحولی بنیادین در نظام سیاسی و اعتقادی ایران نام برد و آن مقدمه ای برای ایجاد انقلاب اسلامی در ایران می‌باشد.
یکی از این مبادی تحول را می توان به سالروز 19 دی سال 56 در این شهر نام برد.
در روز هفدهم دی ماه سال 56 مقاله ای با عنوان «استعمار سرخ و سیاه»، با امضای احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات درج گردید. نویسنده این مقاله، که در سالروز کشف حجاب به چاپ رسید، به حضرت امام خمینی (ره) اهانت کرده بود.
از عواملی که در شکل گیری قیام نوزده دی و تسریع شکل گیری انقلاب نقش مهمی داشت، شهادت فرزند گران قدر امام بود. شهادت سید مصطفی خمینی (ره) موجی از انزجار و نفرت را نسبت به نظام در بین مردم برانگیخت؛ چرا که آن را اقدامی از سوی نظام و به دستور شاه می دانستند. به همین دلیل مجالس گرامی داشت حاج آقا مصطفی به صحنه های مبارزه علیه نظام و حمایت از امام تبدیل می شد. در همین محافل بود که مردم به پاس مجاهدت ها و رنج هایی که رهبرشان متحمل گردیده بود، به او لقب «امام» دادند.
بر همین اساس شهر قم را باید شهری دینی، معنوی، زیارتی و حتی سیاسی دانست که باید در هرکاری پیشرو و پیشقراول تحولات مختلف قرار گیرد.
و از جمله نمادهای اخلاقی و تاثیر گذار این روز را می توان به پیام آیت الله گلپایگانی اشاره کرد:
مردم و علما صبح روز هجدهم دی ماه به سمت منزل آیت الله گلپایگانی حرکت کردند. خیلی زود محوطه درونی و بیرونی منزل ایشان از جمعیت پر شد. آیت اللّه گلپایگانی با چهره ای غمگین و افسرده وارد می شوند. پس از این که ایشان آیه استرجاع (انا لله و انا الیه راجعون) را می خواند بغض مردم می ترکد و صدای گریه از هر سو بلند می شود .آیت اللّه گلپایگانی ادامه می دهند:
«ما هم از وارد شدن این ضایعه بزرگ بر جامعه روحانیت و بر فقه و اجتهاد خبردار شدیم. این ها اشتباه می کنند؛ این ها فکر نکنند، ما دیگر سکوت کرده ایم و چیزی نخواهیم گفت و دست بر می داریم. این ها باید بدانند که اگر سر نیزه را حتی به زیر گلوی ما بگذارند، ما حرفمان را می زنیم». [1]
مرحوم آیت الله گلپایگانی به نکته ای اساسی اشاره نمودند:
* سکوت نکردن در مقابل ظلم و حرف حق را زدن ولو زیر سخترین فشارها و شکنجه ها
این همان رسالت پیامبر گونه و حق طلبانه است که در مقابل ظلم و ستم سکوت نکرد.
منبع بیشتر برای مطالعه:
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت:
[1]. حماسه نوزده دی، علی شیرخانی، صص77 و 78؛ ویژه نامه نوزده دی، ص2.