خداوند متعال در آیات بسیاری مکر و حیله را به خود نسبت داده و خود را «مکر کننده» خوانده است. به طور مثال در سوره آل عمران آیه 54 می فرماید: «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماكِرِینَ». هم چنین در سوره نمل آیه 54 می فرماید: «وَ مَكَرُوا مَكْراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ: آنها نقشه مهمى كشیدند و ما هم نقشه مهمى، در حالى كه آنها خبر نداشتند». باید دید این مکر الهی به چه معناست:
«مكر» در لغت عرب، با آن چه در فارسى امروز از آن فهمیده می شود تفاوت بسیار دارد؛ در فارسى امروز «مكر» به نقشه هاى شیطانى و زیان آور گفته می شود، در حالى كه در لغت عرب، هر نوع چاره اندیشى را «مكر» می گویند كه گاهى خوب و گاهى زیانآور است. در كتاب «مفردات راغب» آمده است: «المكر صرف الغیر عما یقصده» یعنی: مكر، این است كه كسى را از منظورش باز دارند(اعم از این كه منظورش خوب باشد یا بد).
بنابراین منظور از آیه مورد بحث و آیات متعدد دیگری كه «مكر» را به خدا نسبت می دهد، این است كه دشمنان با طرحهاى شیطانى خود می خواستند جلو دعوت الهى را بگیرند، اما خداوند براى حفظ جان پیامبران خود و پیشرفت آیینش، تدبیر كرد و نقشه هاى آنها را نقش بر آب کرد.(تفسیر نمونه، ج2، ص: 566) در این باره امام رضا (علیه السلام) نیز می فرمایند: مراد از مكر خدا، كیفرِ مكر است و گر نه او اهل مكر نیست. (عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 126) موید این سخن این است که همیشه این کلمه در جایی به کار برده شده که بیان می کند، کافران در حال مکر و حیله هستند و خداوند نیز در مقابل آنان دارای مکر است.
در نتیجه: هنگامى كه این واژه در مورد خداوند به كار می رود، به معنى خنثى كردن توطئه هاى زیان بار است، و هنگامى كه درباره مفسدان به كار می رود به معنى جلوگیرى از برنامه هاى اصلاحى است.
نمونه بارز این چاره جویی و نقشه بر آب کردن نقشه های دشمن، نظام مقدس جمهوری اسلامی است، چرا که دشمان اسلام در تمام دنیا دست به دست هم دادند تا در ابتدای راه با جنگی ویران کننده آن را به زانو در آورند اما نتوانستند؛ در زمان کنونی نیز تمام تلاش خود را به کار گرفته اند که با انواع تحریم های فلج کننده آن را به زانو در آورند، اما خداوند متعال چیز دیگری را اراده کرده بود. این نظام مقدس در هر زمان توسط مردی الهی رهبری شد که با توسل به خداوند متعال و ائمه اطهار (علیهم السلام) توانست بر تمام دشمنان و نقشه های شوم آنان پیروز گردد و این نظام نو پا و تازه بنیاد را تا به این زمان هدایت کند و به سلامت به این رشد و بالندگی رساند.