غدیر بانگ ارزش و اهمیت مدیریت جامع غدیر بانگ ارزشمندی مدیریت جامعه اسلامی به دست انسانهای صالح هر عصر و تداوم حکومت اسلامی بعد از پیامبر است. نبی مکرم اسلام در غدیر نه یک فرد بلکه معیار حاکمیت اسلامی را تا روز قیامت مشخص کرد.
بهترین راه برای شناخت ابعاد مختلف حادثه غدیر و جریانات در دل آن؛ مراجعه به بیانات امام خمینی رحمة الله علیه و رهبر معظّم انقلاب حفظه الله تعالی است که با شناخت عمیق، دقیق و موشکافانهای که از این واقعیت مهم تاریخ اسلامی داشتهاند، قطعا رمزگشایی راهبردی از حادثه مذکور خواهند داشت. در یادداشت پیش رو به بیانات مقام معظم رهبری در باب واقعه غدیر اشاره خواهیم کرد.
1- غدیر مسأله اسلامی، نه فرقهای
«غدیر یک مسأله اسلامی است؛ یک مسأله فقط شیعی نیست. در تاریخ اسلام، پیامبر اکرم یک روز سخنی بر زبان رانده و عملی انجام داده است که این سخن و این عمل، از ابعاد گوناگون دارای درس و معناست. نمیشود ما بگوییم که از غدیر و حدیث آن، فقط شیعه استفاده کند، اما بقیه مسلمانان از محتوای بسیار غنیای که در این کلام شریف نبوی وجود دارد و مخصوص یک دوره هم نیست، بهره نبرند.» (1380/12/12 بیانات در دیدار زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی)
2- غدیر؛ منطق روشن اسلام در نفی سکولاریسم
در این میان که تمامی شواهد و قرائن عقلی و نقلی برگرفته از قرآن، احادیث و سنت معصومین علیهم السلام و احکام روشن عقلی بر جامعیت اسلام و حضور فعال آن در همهی عرصههای زندگی بشر از جمله بعد سیاسی و اجتماعی دلالت دارد، عدهای مبحث سکولاریسم و سودای جدایی دین از سیاست را مطرح میکنند .
سکولاریسم که از غرب و پس از خطاهای متعدد کلیسای تحریف شده نشات گرفته است، سعی در محدود کردن دین به عرصههای فردی زندگی بشر دارد. سکولاریسم به روشنی میگوید دین و دیانت تنها برای بعد فردی زندگی افراد است و دینی که قرار بود در همهی ابعاد، نسخهی سعادت بشر باشد، حق دخالت و ارائه برنامه در عرصههای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و غیره را ندارد.
ماجرای غدیر خم و انتخاب جانشینی امیرالمومنین علیه السلام روشنترین منطق اسلام در نفی سکولاریسم است. در واقع انتصاب الهی امیرالمومنین علیه السلام به عنوان جانشین پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به وضوح نشان دهندهی آن است که دین در عرصه حکومت و اجتماع باید حضور فعال داشته باشد و پس از پیامبر اسلام هم قرار است این روش الهی و دینی ادامه پیدا کند. حقیقت دین هرگز محدود به احکام فردی نخواهد بود.
رهبر انقلاب هم در دیدار عید غدیر خود در سال 93 با اقشار مختلف مردم با اشاره به تبلیغات هدفمند دشمنان امت اسلامی برای جداکردن اسلام از سیاست و منحصر کردن دین شریف در مسائل شخصی و خصوصی فرمودند: «واقعهی غدیر خم، منطق روشن و مستحکم اسلام در نفی این نگاه سکولار است، چرا که غدیر خم مظهر توجه و تأکید اسلام بر حکومتداری و سیاست به شمار میرود. جنبههای معنوی قابل نصب نیست و معنای حقیقی این واقعهی مبارک، توجه به امر حکومت و مدیریت جامعه است و این درس بزرگ غدیر برای مسلمانان است.»
3- امامت مدل مطلوب الهی برای اداره جامعه
امامت، یعنی همان اوج معنای مطلوب اداره جامعه در مقابل انواع و اقسام مدیریّتهای جامعه که از ضعفها و شهوات و نخوت و فزونطلبىِ انسانی سرچشمه میگیرد. اسلام شیوه و نسخه امامت را به بشریّت ارائه میکند؛ یعنی این که یک انسان، هم دلش از فیض هدایت الهی سرشار و لبریز باشد، هم معارف دین را بشناسد و بفهمد -یعنی راه را درست تشخیص دهد- هم دارای قدرت عملکرد باشد -که «یا یحیی خذ الکتاب بقوّة»- هم جان و خواست و زندگی شخصی برایش حائز اهمیت نباشد؛ اما جان و زندگی و سعادت انسانها برای او همه چیز باشد؛ که امیرالمؤمنین در کمتر از پنج سال حکومت خود، این را در عمل نشان داد. شما میبینید که مدّت کوتاهِ کمتر از پنج سال حکومت امیرالمؤمنین، به عنوان یک نمونه و الگو و چیزی که بشریّت آن را هرگز فراموش نخواهد کرد، در طول قرنها همچنان میدرخشد و باقی مانده است. این نتیجه درس و معنا و تفسیر واقعه غدیر است. (1380/12/12 بیانات در دیدار زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی)
4- ضرورت صفا و معنویت و تقوا در مدیریت کشور
غدیر خم، برای کسانی که اهل معنا و معنویت و درک حقایقاند، درسهای فراوان و بینهایت و فوقالعادهای دارد. برای ما نیز، درس صفا و معنویت و تقوا در مدیریت کشور و همه بازوهای گرداننده و اجرایی دارد. ما باید این درس را از غدیر بگیریم و مطمئناً در این راه، دست قدرت الهی، کمک و پشتیبان ماست. (1369/04/20 بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
5- تعیین بهترین و کاملترین فرد به عنوان حاکم اسلامی
پیغمبر، در قضیه غدیر، کسی را در مقابل چشم مسلمانان و دیدگان تاریخ قرار دادند که از ارزشهای اسلامی، به طور کامل برخوردار بودند. یک انسان مؤمن؛ دارای حدّ اعلای تقوا و پرهیزکاری؛ فداکار در راه دین؛ بیرغبت نسبت به مطامع دنیوی؛ تجربه شده و امتحان داده در همه میدانهای اسلامی: میدانهای خطر؛ میدانهای علم و دانش؛ میدان قضاوت و امثال اینها. یعنی با مطرح شدن امیرالمؤمنین علیهالصّلاةوالسّلام به عنوان حاکم و امام و ولىّ اسلامی، همه مسلمانان در طول تاریخ باید بدانند که حاکم اسلامی، باید فردی در این جهت، با این قوارهها و نزدیک به این الگو و نمونه باشد. پس در جوامع اسلامی انسانهایی که از آن ارزشها نصیبی ندارند؛ از فهم اسلامی، از عمل اسلامی، از جهاد اسلامی، از انفاق و گذشت، از تواضع و فروتنی در مقابل بندگان خدا و آن خصوصیّاتی که امیرالمؤمنین داشتند، بهرهای نداشته باشند، شایسته حکومت کردن نیستند. پیغمبر، این معیار را در اختیار مسلمانان گذاشتند. و این، یک درس فراموش نشدنی است. ( 1371/03/30 بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
6- استقرار ولایتاللَّه در جامعه
یک مسأله، مسأله استقرار ولایتاللَّه در جامعه است. البته این ولایت، در دنیای امروز، دشمنان زیادی دارد که صریحاً با آن دشمنی میکنند. از روز اوّل هم داشت؛ مخصوص امروز نیست. علّت آن هم معلوم است که چرا دنیا با جامعهای که بر اساس قیمومت و ولایت و حکومت الهی میخواهد اداره شود، مخالف است؟ در این باره صحبت شده و همهچیز تقریباً روشن است. طبیعتاً کسانی که پایهگذاران و پایههای چنین نظامی محسوب میشوند، باید سعی کنند هر ساعت از ساعات کار و تلاششان، نسبت به ساعات قبل، به آن الگوی اصلی نزدیکتر شود. این درسِ غدیر برای ما است. ( 1372/03/19 بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
7- رعایت مصالح عمومی اسلام
امیرالمؤمنین با این موقعیت، با این وضوحِ معنای امامت آن بزرگوار که منصوب پیغمبر و منصوب الهی است، آن وقتی که ملاحظه کرد و دید که جامعهی اسلامی آسیبپذیر است و اگر او بخواهد دنباله این حق را بگیرد و مطالبه کند، ممکن است اسلام به خطر بیفتد، کنار نشست. این هم یک مسأله مهمی است. نه فقط کنار نشست - یعنی ادعا را مطرح نکرد که اختلاف و شق عصای مسلمین نشود - بلکه همکاری کرد با کسانی که به نظر امیرالمؤمنین صاحبان منصب حق نبودند - که بر جامعه اسلامی حکومت میکردند - چون دید که امروز اسلام به این احتیاج دارد؛ فداکاری. این هم یک درس دیگر است برای ما. این هم درس غدیر است، درس علوی است. ( 1386/10/08 بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم در روز عید سعید غدیر خم)
8- ضرورت رعایت مصالح عمومی مسلمین
ما امروز منطقمان در دنیای اسلام قویترین منطق است. در این هیچ شک و شبههای نباید داشت. منطق شیعه، منطق امامت و ولایت در همه دورانهای تاریخ همینطور بوده، امروز هم همینطور است. قویترین منطقهاست؛ اما در عین حال ما با اینکه کمال اعتماد را به منطق خود، به روش خود، به منش خود داریم -امروز هم پرچم اسلام دست ملت ایران است- در عین حال همه برادران دنیای اسلام را از هر مذهبی که هستند، به اتحاد و برادری دعوت میکنیم؛ نمیخواهیم اختلاف ایجاد شود. اثبات خود را با نفی دیگران نمیخواهیم بکنیم. امروز استکبار -یعنی همان دشمنان همیشگی- باز این ویروس اختلاف را میخواهند با کمال خیانت و رذالت در پیکر بخشهای اسلامی تزریق کنند؛ اختلافات را تشدید کنند. با این باید مواجه شد. این هم درس غدیر است، این هم درس امیرالمؤمنین است. کسانی در همان وقت آمدند پیش امیرالمؤمنین که یا علی حق با توست؛ ما میآییم چنین میکنیم، چنان میکنیم، از تو حمایت میکنیم، زیر بار اینها نرو؛ امیرالمؤمنین ردشان کرد. خود او اگر میخواست از حق خود دفاع و قیام کند، احتیاج به کسی نداشت، اما دید جامعه اسلامی تاب تحمل این اختلاف و درگیری را ندارد؛ لذا کنار کشید. این درس است برای ما. ( 1386/10/08 بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم در روز عید سعید غدیر خم)