اجرای موفق سیاست افزایش جمعیت مستلزم فراهم کردن زیر ساختهای مختلف آن است. زمینهسازی برای تهیه آسان مسکن و نیز اجارهبهای منصفانه و ارزان، نقش مهمی در ایجاد انگیزه برای تشکیل خانواده و فرزندآوری دارد. طبیعی است که هر چه مدیران جامعه از اهمیت و ضرورت افزایش جمعیت، آگاهی بیشتری داشته باشند، تلاش و پیگیری آنها نیز برای افزایش عرضه مسکن، بیشتر خواهد شد.
سیاست افزایش جمعیت یکی از تصمیمهای مهم و آیندهنگرانه دقیق نظام اسلامی است که ضرورت اجرای آن بر کسی پوشیده نیست. مدیران هوشمند بسیاری از کشورها که با اهمیت و ضرورت ازدیاد نسل به عنوان یکی از مؤلفههای ضروری افزایش قدرت در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی و... آشنا شدهاند، تلاش میکنند تا زمینههای آن را هر چند به قیمت محرومیت از برخی امکانات و بهرهمندیهای فعلی، آماده کنند. به عبارتی دیگر آنها با درک اهمیت «توانمندی نیروهای انسانی»، سعی میکنند برای افزایش تعداد آنها هزینه کرده و برای تحقق آن، از داشتن برخی امتیازات چشمپوشی کرده و در تنگنا قرار گیرند. به عنوان مثال برخی از کشورهای اروپایی برای جبران کاهش نیروی کار خود، سعی میکنند افراد ماهر، تحصیلکرده و متخصص دیگر کشورهای جهان را جذب و با تأمین مالی آنها، از توانمندیهایشان برای رشد و توسعه خود استفاده کنند؛ هرچند که میدانند با ورود مهاجران به کشورشان، باید شاهد تغییراتی مهم در بافت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خود باشند.
کشور کانادا یکی از همان کشورهایی است که با وضع قوانین هوشمندانه و سیاست نسبتاً جامع مهاجرپذیری، توانسته است به صورت چشمگیری بر تعداد جمعیت خود بیفزاید. البته سیاست افزایش جمعیت کانادا و باز شدن درهای این کشور، به همراه عدم ساخت و عرضه مناسب مسکن، باعث افزایش چشمگیر قیمت مسکن و اجارهبها برای این کشور شده و آن را به یک چالش جدی برای دولت کانادا تبدیل کرده است؛[1] هر چند دولت این کشور با تلاشهای نسبتاً موفقی همچون وضع مالیات بر خانههای خالی، تلاش میکند میزان اجاره را کنترل کند.[2]
لذا هر دولتی که از مردم خود درخواست فرزندآوری میکند، لازم است مقدمات و پیششرطهای آن را نیز فراهم کرده و سپس از آنها مطالبه فرزندآوری کند. در اجرای سیاستهای جمعیتی، موضوع تأمین مسکن یکی از پیششرطهای اصلی به حساب میآید. مسکن یکی از نیازهای اساسی و طبیعی هر فردی از جامعه است و دولتها به دلیل در اختیار داشتن زمین و امکانات مالی و فنی، میتوانند نقش زیادی در تأمین مسکن برای افراد جامعه داشته باشند. بر این اساس انتظار از جوانان برای اقدام به ازدواج و فرزندآوری، بدون حمایت و فراهم کردن تسهیلات برای تأمین مسکن ارزان قیمت، علاوه بر اینکه توقعی نابجاست، بر عصبانیت و فرزندگریزی آنها نیز میافزاید.
دین اسلام نیز برای مسکن نقش مهمی در سلامت جسمی و روحی افراد قائل بوده و برای آن ویژگیهای فراوانی بیان کرده است. امامان معصوم علیهمالسلام نیز در حد توانایی خود زمینه دارا شدن خانه وسیع را برای یاران خود فراهم میکردند.[3]
هر چند در قانون جوانی جمعیت برای صاحب خانه شدن زوجهای جوان و دارای فرزند، مشوقها و تسهیلات نسبتاً خوبی در نظر گرفته شده است؛ اما میتوان به راهحلهای زیربناییتری برای خانه دار شدن آنها اندیشید و اجرای آنها را با جدیت پیگیری کرد.
به عنوان مثال از آنجا که مدیران کشور ما از امکانات و توانایی بیشتری برای اقدام به ساخت انبوه مسکن و کاهش اجاره بها برخوردارند، میتوانند به صورتی اساسیتر به این امر اقدام کنند. آنها از یکسو، به دلیل در اختیار داشتن امکاناتی همچون زمین، مصالح و نیروی فنی و مهندسی، میتوانند به ساخت فراوان مسکن مطابق با معماری ایرانی و اسلامی و متناسب با افزایش جمعیت اقدام کنند و از سویی دیگر، به دلیل دارا بودن قدرت اجرایی میتوانند با دریافت مالیات از خانههای خالی، از احتکار آنها جلوگیری کنند تا در نتیجه آن عرضه مسکن بیشتر شده و اجارهبهای آنها کاهش یابد.
پینوشت:
[1]. چند ثانیه، https://zaya.io/oqcvs.
[2]. فرارو، https://zaya.io/wrp23.
[3]. خبرگزاری حوزه، https://zaya.io/c2o0m.