چطوری بر افکار منفی غلبه کنیم....

سلام  و عرض ادب خدمت شما هموطن گرامی

ضمن تشکر از حسن اعتماد و ارتباط شما با مجموعه

در مورد سوالتون باید عرض شود که سوالتون تا حدودی کلی است. منظور شما از افکار منفی چیست؟ آیا افکار منفی در مورد کارهای شخصی خودتون منظور هست یا در مورد برداشت از کلام دیگران؟ یا برداشت در مورد قضاوت رفتار یا شخصیت دیگران؟ و این که بیشتر در چه فضایی این افکار منفی به ذهن شما میاد؟ در خانه؟ محل کار؟
اما به طور کلی مواردی عرض میشه امیدوارم مفید واقع بشه.

بدبینی در دو جا ممکنه اتفاق بیفته:
1-گاهی می خواهید با کسی وارد معامله یا ارتباط مؤثر بشید که ممکنه آبرو یا مال شما به مخاطره بیفته، در این صورت بنا به جامعه ای که در آن زندگی می کنید قضیه متفاوت است. گاهی باید بد بین بود یعنی خیلی محتاطانه عمل کرد و گاهی باید خوشبین بود، و بی خودی روح و روان خودتون رو تحت تاثیر افکار منفی قرار نداد. این دو صورت رو در کلام حضرت امیر علیه السلام ملاحظه کنید:

امام علی ع می فرمایند: «آن‌گاه که جامعه و روزگار و مردمش (اغلب) شایسته و نیکوکارند، سوء‌ ظن و گمان بد درباره کسی که از او انحرافی دیده نشده ظلم است و آن‌گاه که فساد و تباهی به روزگار و مردم غلبه پیدا کرده است (بیش تر مردم فاسد باشند) کسی که حسن‌ظن داشته باشد گول خورده است».

2- اما گاهی صرفا در مورد قضاوت دیگران هستش، قرار نیست مطابق قضاوت خود کاری انجام بدید، معامله ای کنید، ازدواج کنید و ... بلکه صرفا قضاوت کردن است. در این جا باید تا آنجا که یقین ندارید امور مشکوک رو بر خوبی و حالت مثبت حمل کنید. و با افکار منفی مبارزه کنید. تا می توانید احتمال مثبت تولید کنید و به تعبیری بتراشید و دیگران رو قضاوت مثبت کنید. به این روایت دقت کنید:

قَالَ النَّبِيُّ ص أَحْسِنُوا ظُنُونَكُمْ بِإِخْوَانِكُمْ تَغْتَنِمُوا بِهَا صَفَاءَ الْقَلْبِ وَ إثاء [نَقَاءَ] الطَّبْعِ وَ قَالَ أُبَيُّ بْنُ كَعْبٍ إِذَا رَأَيْتُمْ أَحَدَ إِخْوَانِكُمْ فِي خَصْلَةٍ تَسْتَنْكِرُونَهَا مِنْهُ فَتَأَوَّلُوهَا سَبْعِينَ‏ تَأْوِيلًا فَإِنِ اطْمَأَنَّتْ قُلُوبُكُمْ عَلَى أَحَدِهَا وَ إِلَّا فَلُومُوا أَنْفُسَكُمْ‏ حَيْثُ لَمْ تَعْذِرُوهُ فِي خَصْلَةٍ يَسْتُرُهَا عَلَيْهِ سبعين [سَبْعُونَ‏] تَأْوِيلًا فَأَنْتُمْ أَوْلَى بِالْإِنْكَارِ عَلَى أَنْفُسِكُمْ مِنْهُ ‏[1]

رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) فرموده است: در باره برادران دينى خودتان گمان نيكو داشته باشيد تا دلهاى شما صفا و طهارت پيدا كند. و ابى بن كعب گفت: چون يكى از برادران دينى خودتان را در يك حالت ناپسنديده يا بر عملى مكروه ديديد، تا هفتاد مرتبه رفتار او را تأويل به خوبى و حمل بر معناى مطلوب بكنيد، و اگر بعد از اين تأويل باز دلهاى شما آرامش پيدا نكرد البته نفس‏هاى خودتان را ملامت و سرزنش كنيد كه نتوانستيد خصلتى را كه از يك فرد مسلمانى ديديد و تا هفتاد مرتبه جاى تأويل داشت، پرده پوشى كرده و او را معذور بداريد، پس شما با اين نفس مضطرب سزاوارتر به ملامت هستيد.

ما در همین مورد بحث بدبینی رو ادامه میدیم.

بدبینی گاهی ناشی از درونیات آدمی میشه. افراد نوعا با عینک درون خود با پیرامون خود نگاه و افراد رو قضاوت می کنن. اگر درون زیبا باشه، همه چیز رو با عینک خوبی خواهد دید مگر اینکه خلافش ثابت بشه، و اگر درون آدمی متلاطم و مشوش باشه، یا اینکه شخص دائما اضطراب و استرس داشته باشه به همه چیز بد بین خواهد بود مگر اینکه خلافش ثابت بشه. گاهی درون مشوش از سیل و هجمه افکار منفی است که ممکنه در طول روز به خود وارد می کنید.

افکار منفی، روحیه شما رو خراب می کنه و روحیه خراب، اعتماد به نفستون رو کاهش میده ، و اعتماد به نفس ضعیف هم شما رو به رفتار اشتباه یا قضاوت منفی وادار می کنه ، و مجددا رفتار اشتباه، روحیه شما رو تخریب می کنه و روحیه که تخریب شد... و همینطور این چرخه ادامه خواهد داشت.

آنچه شما باید انجام بدید این است که این چرخه مهلک رو تخریب کنید که عرض خواهم کرد.

برای اینکه شما حسن ظن به آدمهای پیرامونی داشته باشید باید درون خود را صفا بدید. این مطلب گاهی با عزم و جزم بر این حاصل می شه که شما از روی اختیار مثبت فکر کنید .افکار مثبت، فعل اختیاری شماست که باید فعالانه اقدام کنید، دنبال سوژه باشید، نه اینکه ذهن و روان شما منفعلانه ظرف افکار منفی باشه. چند راهکار

1. با تحصیل انرژی مثبت برای خودتون نشاط بخرید، به دید و بازدید برید. با قوم و خویشان خود صله رحم کنید. بخشی از تشکل شخصیتی شما در این فضاها اتفاق می افته، بخاطر همین در این فضاها احساس خرسندی خواهید کرد. به دیگران خوبی کنید تا حالتون خوب بشه، به والدین خود احترام بگذارید، دست پدر و مادرتون رو ببوسید، خودتون رو بشکنید و خودتون رو هزینه اونها بکنید، مطمئن باشید از درون شادمان خواهید شد.  لبخند خودتون رو به دیگران هدیه بدید، گشاده رو باشید. حال دیگران رو با بشاشت خودتون شاد کنید تا شاد بشید. این یک قاعده است.
رفتار با ذهنیت رابطه تقابلی داره، یعنی ذهنیت منفی رفتار منفی رو در پی داره و رفتار منفی، ذهنیت منفی. از اون طرف ذهنیت مثبت، رفتار مثبت در پی داره و رفتار مثبت شما با دیگران، ذهنیت های مثبتی رو به تدریج نسبت به دیگران رقم خواهد زد.

2- (تکنیک شکرگزاری): هر روز که از خواب بلند میشید به خود و اطراف خود "خوب" نگاه کنید و مثبتها رو ببینید و شکر کنید. از اینکه خدا روز دیگری رو بهتون بخشیده شکر کنید. از اینکه نَفَس می کشید، از اینکه از نعمت پدر  بهره مندید و می تونید دستش رو ببوسید، از اینکه استعدادهایی دارید که دیگران ندارن. از اینکه نگاه به آینه می کنید و زیبایی دارید شکرگزار باشید. اعضا و جوارحی دارید که ممکن است دیگران از آن محروم باشند. این یک اقدام عملی است که باید انجام بدید، صرف دانستن  هم اثری نخواهد داشت. شکر کنید و به زبان و جتی المقدور با صدای بلند خدا رو شکر کنید

3- جملات مثبت رو برای خودتون زیاد تکرار کنید. اینکه مثلا «من مثبت ترین فرد روی کره زمین هستم» ، «من خوش بین ترین فرد هستم» و ... و خودتون رو به همین خصیصه تصور کنید و ژست فردی با چنین ویژگی بگیرید. تصویر سازی مثبت، اولین گام برای تغییر خود است.
4- در اخر درون خودتون رو با معنویت زیبا کنید که بهترین و بالاترین آرامش در حد اعجاز، فقط از این طریق حاصل میشه.

امام صادق علیه السلام می فرماید : حُسْنُ الظَّنِّ أَصْلُهُ مِنْ حُسْنِ إِيمَانِ الْمَرْءِ وَ سَلَامَةِ صَدْرِهِ وَ عَلَامَتُهُ أَنْ يَرَى كُلَّ مَا نَظَرَ إِلَيْهِ بِعَيْنِ الطَّهَارَةِ وَ الْفَضْلِ مِنْ حَيْثُ رُكِّبَ فِيهِ وَ قُذِفَ فِي قَلْبِهِ مِنَ الْحَيَاةِ وَ الْأَمَانَةِ وَ الصِّيَانَةِ وَ الصِّدْقِ؛
ريشه خوش‏گمانى، ايمان محكم و نيكوى مرد، و سالم بودن سينه و قلب اوست از تاريكى‏هاى اخلاق سوء. و علامت آن اينست كه: به هر چيزى كه نظر مى‏كند با چشم پاك و نظر فضيلت باشد.

موفق و پیروز باشید

پی نوشت:

1-مصباح الشريعة (چاپ بیروت) ص 173