شناخت جامعه

گاهی در جامعه و اجتماعی، طرز تفكّرات، آئین و سنن، آداب و رسوم و پیشینه‌هایی ذهنی وجود دارد كه به هنگام مطرح كردن آیه و روایت باید آنها را دانست. شناخت محل تبلیغی را حتماً در برنامه‌های خود قرار دهید تا با شناخت بهتر، بحث مناسب‌تر و آیه و روایت دقیق تری را مطرح نمایید.
پیشوای راستین، امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «فِی حِكْمَةِ آلِ دَاوُدَ عَلَی الْعَاقِلِ أَنْ یكُونَ عَارِفاً بِزَمَانِهِ؛ (3) در حكمت آل داود آمده است: بر عاقل سزاوار است كه به زمانه خویش آگاه و دانا باشد.»
شناخت محیط
فرض كنید جنجالی بین دانش آموزان رخ داده است و دانش آموزان عصبانی و ناراحت هستند یا فیلم مهیجی برای آنها پخش شده و هیجانات فیلم در اعمال و رفتارشان هویداست، یا سخنران موفّقی قبل از شما برای آنها صحبت كرده و ذهن مخاطبین را در فضای خاصّی سیر داده است و...
اگر بدون در نظر گرفتن محیطی كه در آن قرار گرفته اید و برخی مسائل جانبی آن، شروع به صحبت كنید و آیه و روایت بخوانید، گاهی به طور مستقیم و غیر مستقیم، اثرات نامطلوبی را بر شنونده گذاشته اید؛ مثلاً وقتی دانش آموزان به خاطر دعوای فیزیكی، عصبانی یا ناراحت هستند، خواندن آیه و گفته‌های امامان معصوم علیهم السلام در مورد صبر، دوستی و... به بعضی از آنها این نكته را القاء می‌كند كه شما صبور یا با محبّت نیستید و طبیعی است كه مخاطب، در این شرائط روحی، از شنیدن این توصیه‌ها ناراحت می‌شود؛ خصوصاً اگر نوجوان یا جوان باشد.
پیامبر بزرگ اسلام كه زیباترین سلامها به او و خاندانش باد، می‌فرماید: «إِذَا حَدَّثْتُمُ النَّاسَ عَنْ رَبِّهِمْ فَلَاتُحَدِّثُوهُمْ بِمَا یفْزِعُهُمْ وَ یشُقُّ عَلَیهِمْ؛ (4) هنگامی كه با مردم از پروردگارشان سخن می‌گویید؛ به آنچه كه آنها را ناراحت می‌سازد و بر آنها سخت می‌آید، صحبت نكنید.»
یا هنگامی كه دانش آموزان فیلم مهیجی را دیده و به شوخی و تحرّك مشغول اند، بیان كلام حقّ و نورانی قرآن و ائمه اطهارعلیهم السلام در مورد تحصیل و درس خواندن، گاهی مضحكه و شوخی با مفاهیم دینی را به ارمغان می‌آورد و تفكّر و تأمّل پیرامون بحث مطرح شده به بی خیالی و سطحی نگری مبدّل می‌گردد.
امیر متقیان و امام شیعیان، علی علیه السلام می‌فرماید: «لِكُلِّ مَقَامٍ مَقَالٌ (5) ؛ برای هر مقامی، كلامی سزاوار است.»
پس شناخت محیط را از لحاظ روحی و معنوی مدّ نظر داشته باشید.