فعال شدن و سرزبون باز کردن بچه چهار تا نه ساله

سلام و عرض ادب خدمت این والدین محترم

از حسن نظرتان به مجموعه اندیشه برتر سپاسگزارم.
از اینکه برای گرمابخشی و بالا بردن کیفیت زندگی‌تان مسئله‌تان را با مشاورتان در میان گذاشتید  قابل تحسین و تقدیر است.

این نوع پرسشگری و پیگیری نشانه دغدغه‌­مندی شما نسبت به سلامت روحی و روانی و تربیت فرزندان سالم برای این مملکت و امام زمان عجل الله فرجه هست. علاوه بر اینکه ستودگی و لایق تحسین هست سبب توجه خاص خداوند متعال وعنایت حضرت خواهد بود ان شا الله!

این مسئله ممکن است چند ریشه(مانع) داشته باشد:

الف) جسمانی: در این مورد یا عضوی است یا تربیتی: اگر عضوی باشد یعنی آن عضو اصلاً کار نمی‌کند یا اصلاً آن عضو مثلاً زبان را ندارد و اگر تربیتی و محیطی باشد با رجوع به متخصص می‌توان اصلاح تربیت و درنتیجه رشد زبان را انجام داد.

ب) ژنتیکی: اگر در والدین و اقوام نسبی چنین مشکلی باشد با گفتاردرمانی به‌موقع تا حد زیادی تعدیل خواهد شد.

ج) روانی و هیجانی: با رجوع به متخصص معلوم می‌شود که چه اختلال روحی و روانی مانع تکلم به‌موقع شده است.

د) تغذیه‌ای: در اینجا باید به متخصص تغذیه مراجعه نمایید تا کمبودها مشخص شود و اصلاح مزاج صورت بگیرد.

برای فهمیدن مراحل رشد زبان و تکلم نگاهی به روان‌شناسی رشد داشته باشید تا دقیق بدانید در هر زمان و مرحله کودک باید چه میزان توانایی تکلم و دایره واژگان داشته باشد و از طرفی مشغول برخی خرافات در این مسئله نشوید که به توانایی کودک و روحیه شما آسیب وارد نماید.

در ادامه سعی می‌کنیم اصول مهمی را که طبق نظر متخصصین در این مسئله راهگشاست در اختیار شما قرار دهیم.

چند اصل مهم در زبان باز کردن کودکان

1. زود شروع کنید:
از همان زمان که نوزادتان با صداها به اطراف نگاه می‌کند اقدام کنید. با او صحبت کنید و او را در راه پاسخ حتی با یک لبخند قرار دهید.
در ابتدا شاید او پاسخ و صدای خاصی ندهد، اما به‌مرورزمان یاد می‌گیرد که با صدا و نگاه و حتی لبخند پاسخ شما را بدهد.

2. با او با صدایی متفاوت صحبت کنید:
حتماً شما زمانی که با یک کودک صحبت می‌کنید صدا و حالات خود را تغییر می‌دهید. این تغییر، توجه نوزاد را بیشتر جلب می‌کند. مراقب باشید مثل کودک ناقص صحبت نکنید؛ بلکه شما کلمات و حروف را صحیح و کامل ادا نمایید.

3. تلویزیون را خاموش ‌کنید:
البته نه همیشه، اما بخشی از روز را اجازه دهید تا او صداهای زنده‌ اطرافش را بشنود تا قدرت تمرکز او بالا برود؛ چراکه تلویزیون با پخش موسیقی و از این قبیل صداها او را دچار یک نوع گیجی می‌کند. بعلاوه اینکه این وسیله مانع صحبت کردن کودک می‌شود و کودک فقط شنونده است.

 4. برای کودک کتاب بخوانید
کتاب خواندن بهترین کاری است که می‌توان برای رشد مهارت‌های زبانی کودک انجام داد؛ البته خوب است تا زمانی که کودک کوچک‌تر است، بیشتر از کتاب‌های شعر متناسب با سن و حافظه شنیداری او استفاده کنید؛ چون کودکان در این سنین از شنیدن عبارات آهنگین بیشتر لذت می‌برند. شما می‌توانید دایره لغات کودکتان را با دادن حق انتخاب به او افزایش دهید.

5. توجه و صحبت کردن با کودک در حالات مختلف زیر برای زودتر باز شدن زبان کودک
- زمانی که در حال انجام کار روزمره‌تان هستید یا خارج و داخل خانه‌اید، تا جایی که ممکن است با کودکتان صحبت کنید. هرچه بیشتر با او صحبت کنید، کلمات بیشتری یاد می‌گیرد و بهتر می‌تواند صحبت کند.
- زمانی که در حال تعویض پوشک هستید، به او غذا می‌دهید یا حمامش می‌کنید با او صحبت کنید و با یک تماس چشمی و لبخند به او زمان بدهید تا پاسخ شما را بدهد.
- از کارهای روزانه استفاده کنید تا بین عمل و اشیاء و کلماتی که نمایانگر آنها هستند، رابطه برقرار کنید. زمانی که در اطراف هستید به چیزهایی که می‌بینید اشاره‌ کنید.
- زمانی که در حال صحبت با کودکتان هستید، طرز صحبت کردنتان را ساده‌تر کنید. از جملات کوتاه استفاده کنید و روی کلمات کلیدی تأکید کنید. این کمک می‌کند که او روی نکات مهم تمرکز کند.
- سعی کنید زمانی که با او صحبت می‌کنید، از جمله‌ای استفاده کنید که از جمله‌ او حدوداً یک کلمه بیشتر باشد، یعنی اگر او از جمله‌ دوکلمه‌ای استفاده می‌کند، هنگام پاسخ به او جملات سه یا چهارکلمه‌ای به کار ببرید، برای مثال اگر او گفت "ماهی"، شما می‌توانید بگویید "بله، یک ماهی بزرگ".
- شما می‌توانید دایره لغات کودکتان را با دادن حق انتخاب به او افزایش دهید؛ مثلاً می‌توانید بپرسید "تو پرتقال می‌خواهی یا سیب؟" حتی می‌توانید هر دو میوه‌ سیب و پرتقال را به او نشان دهید. این کمک می‌کند که او تصویر آن کلمه را در ذهن ذخیره کند.
- اگر برای کودکتان وقت بگذارید و با او صحبت کنید، او یاد می‌گیرد که چگونه صحبت کند؛ حتی می‌تواند در زمان کتاب خواندن به‌جای اینکه او را روی پایتان بنشانید، مقابلش بنشینید تا بتواند در زمان صحبت کردن شما را تماشا کند.

یک مشکل مهم
گاهی اوقات مشکل بچه‌ها دیر به حرف افتادن یا جمله‌سازی نیست؛ بلکه آنها بعضی حروف را هنگام حرف زدن حذف یا با حروف دیگری جایگزین می‌کنند؛ مثلاً استفاده از «بییم بییون» به جای «بریم بیرون». بنابراین والدین متوجه می‌شوند که کودک قادر به تلفظ حرف «ر» نیست و به‌جای آن از حرف «ی» استفاده می‌کند. گاهی اوقات هم کودک در بیان واژه‌ها با مشکل مواجه است و به اصطلاح زبانش می‌گیرد، به‌خوبی قادر به تلفظ حروفی مثل «ز»، «س»، «ش» و... نیست و به باور عموم نوک زبانی صحبت می‌کند. در چنین شرایطی والدین حتماً باید به مراکز گفتاردرمانی مراجعه کنند؛ چون به کمک راهکارهای درمانی این مشکلات تا حد زیادی البته در سنین پایین قابل درمان است.

برای راهنمایی بیشتر می‌توانید از مشاوره تلفنی رایگان به شماره 02533130044 از ساعت 8 الی 14 استفاده نمایید.
لطفاً بعد از انجام مشاوره، نتیجه و بازخورد آن را با ما در میان بگذارید.
موفق و پیروز باشید.