- در صورت اختلاف علما در تشخیص اعلم: 1. احتمال اعلمیت یکی از مجتهدان را می دهد: باید از او تقلید کند؛ 2. آنان را از نظر علمی با هم مساوی می داند: می تواند از هر کدام به اختیار خود، تقلید کند.
سوال: در صورت اختلاف علما در تشخیص مجتهد اعلم، تکلیف چیست؟
پاسخ: اگر عده ای از علما به اعلم بودن مجتهدی شهادت دهند و در مقابل آنها، گروهی شخص دیگری را اعلم بدانند، به طوری که تشخیص اعلم ممکن نباشد، دو حالت برای مکلف ایجاد می شود:
1. احتمال اعلمیت یکی از مجتهدان را می دهد:
آیات عظام: امام، خامنه ای و مکارم: بنابر احتیاط واجب از او تقلید کند.
آیات عظام: بهجت، سبحانی و صافی: باید از او تقلید کند.
2. آنان را از نظر علمی با هم مساوی می داند: در این صورت می تواند از هر کدام به اختیار خود، تقلید کند. [1]
آیت الله سیستانی: در نظر خواهی از علمایی که توانایی تشخیص مجتهد اعلم را دارند، آگاهی و تخصص هر گروه از علما بیشتر باشد، نظر آن گروه مقدم است و در صورت تعارض و تفاوت نظرات بین ایشان، در هر کدام که (توسط خود مکلف) احتمال اعلمیت داده شود، باید از او تقلید کند و در صورت تساوی، می تواند از هر کدام به اختیار خود، تقلید کند؛ مگر در مورد علم اجمالی بر تکلیف، (مانند قصر و اتمام) که در این هنگام بنابر احتیاط واجب باید هر دو فتوا را رعایت کند. [2]
----------------
پی نوشت:
[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 3 و 4؛ امام، توضیح المسائل، م 3 و 4؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 4؛ سیستانی، العروه الوثقی مع تعلیقه، ج 1، س 8؛ مکارم، توضیح المسائل، م 4، 5 و 6.
>>> برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 1، ص 60 و 61.