- خداوند متعال از طریق احاطه وجودی و اشراف بر هستی، از تمام عالم اطلاع دارد و حتی وسوسه‌های درون سینه‌ها را می‌داند، امام معصوم نیز از طریق اتصال به علم الهی به آن‌ها علم دارد.
یکی از سوالاتی که در مورد امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) مطرح است، این است که آیا حضرت همه جا هست، و همه اعمال مردم را می‌بیند یا نه؟ و اگر همه جا هست چگونه چنین چیزی امکان دارد؟ مگر یک جسم می‌تواند در دو مکان باشد؟
در پاسخ می‌توان گفت: علم امام متصل به علم خداوند متعال است و از جانب خدا به او افاضه می‌شود، لذا همان‌طور که خداوند متعال همه جا هست و از تمام اعمال و حتی نیات و وسوسه های درونی انسان اطلاع دارد، امام نیز به اذن الهی و از طریق علمی که خدا به او می‌دهد، می‌تواند بر تمام اعمال و رفتار انسان‌ها آگاهی داشته باشد، و دیگر لازم نیست با بدن مادی در همه جا حضور داشته باشد و با چشم سر تمام اعمال را ببیند، اصولا چنین چیزی امکان ندارد، زیرا بدن مادی در یک زمان، در یک مکان بیشتر نمی‌تواند باشد.
امام صادق(علیه‌السلام) در این باره فرمودند: «علمی که بر ما الهام می‌شود، روز به روز و ساعت به ساعت به ما می‌رسد.»(کافی، ج1، ص 225) به این معنا که علمی که ما داریم، خدا به ما عطا می‌کند و لحظه به لحظه به ما می‌رسد. هم‌چنین حضرت در روایت دیگری فرمودند: «علم خداوند متعال دو مرتبه دارد، علمی که هیچ کسی را از آن مطلع نکرده است و مختص به خود اوست، و علمی که به ملائکه و انبیای خود داده است.» سپس فرمود: «تمام علمی که به ملائکه و انبیا داده را به ما نیز عطا کرده است.»(کافی، ج1، ص 255)
پس همان‌گونه که خدای متعال بر همه ما سوای خویش احاطه حضوری دارد و این، به زمان و مکان ربطی ندارد، امام نیز که مظهر تام اسمای الهی‌است، علم‌شان هم مظهر علم الهی است، پس از طریق اتصال به علم الهی، به تمام اعمال عباد علم دارد.
___________________________________________
الکافی، شیخ کلینی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش.