تناسخ در قرآن نشان اختلاف در قرآن نیست.
وجود تناسخ در قرآن سبب شده است که برخی مدعی شوند که در قرآن تناقض و اختلاف نظر و تجديد رأى وجود دارد از این‌رو نمی‌تواند از سوی خداوند نازل شده باشد.
در پاسخ می‌گوییم: که اولاً در پایان آیاتی که نسخ شده است، جملاتی آورده شده که نشان می‌دهد به زودی این حکم برداشته می‌شود که این نکته به خوبی نشان دهنده‌ای این حقیقت است که قرآن از سوی خداوند متعال است که آگاه به همه زمان‌هاست عباراتی مانند: «أَو َجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلا[نساء/15] يا خداوند راهى براى آنان معين كند.» ؛ «حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ[بقره/109] تا خداوند دستورش را بفرستد»
از سوی دیگر: نسخ ناشى از اختلاف در مصداق است، به اين معنى كه يك مصداق چون در شرائط معينى ممكن است داراى مصالحى باشد، حكم خاصى دارد و همين كه شرائط آن عوض شود، حكم آن هم عوض مىشود، مثلا در آغاز دعوت اسلام و ضعف مسلمانان، اگر يهوديان درصدد برمىآمدند تا با مسلمانان برخورد كنند، مصلحت در عفو بود،[بقره/109] ولى پس از قدرت اسلام، حكم عفو برداشته شد و حكم جهاد و يا جزيه گرفتن صادر شد.[ترجمه تفسير الميزان، ج1، ص 105] پس نسخ، تناقضگوئى و تفاوت در نظر نیست، بلکه تغییر شرایط و مصالح است.
____________________________________________
ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، انتشارات اسلامى، 1374 ه. ش.