حضرت علی (ع) فرمود: تفاوت بین حکومت حق و باطل در صداقت و عدم صداقت است. حکومت باطل از هر نیرنگ و خدعه و وسیله اى بهره مى گیرد، ولى حکومت حق این گونه عمل نمى کند.
پرسش: در مورد حضرت على علیهالسلام مى گویند: ایشان سیاست نداشتند، چون که نتوانسته به مدت طولانى حکومت کنند. اصولاً منکران دین و حکومت دینى مى گویند: سیاست یعنى دروغ و دین مى گوید دروغ نه. چه پاسخى دارید؟
پاسخ:
حضرت على علیهالسلام در پاسخ به این سخن که معاویه سیاستمدار است، ولى شما از سیاست بهره اى ندارید، فرمود: «چنین نیست که معاویه زیرک تر از من باشد. آن چه او دارد و از آن بهره مى گیرد، شیطنت است، نه سیاست». اصلاً تفاوت بین حکومت حق و باطل در صداقت و عدم صداقت است. حکومت باطل از هر نیرنگ و خدعه و وسیله اى بهره مى گیرد، ولى حکومت حق این گونه عمل نمى کند. (1) ممکن است آن گونه عمل کردن، در تداومش کمک کند، ولى فراموش نکنیم که حکومت هدف نیست، بلکه وسیله است. بدون شیطنت و دروغ و حیله مى توان سیاست به خرج داد و امور را تدبیر و رهبرى نمود.
سیاست به معناى دروغ و نیرنگ نیست، بلکه به معناى تدبیر امور است. اگر چه بعضى آن را آن گونه
تعریف کرده و مانند بسیارى از کلمات و اصطلاحات تحریف مى کنند. اگر در جامعه این گونه تصور مى شود که سیاست همواره با نیرنگ و دروغ قرین است، رمزش این است که معمولاً سیاستمداران و دولتمردان جهان از اهرم ها و سیاست هاى غیر مشروع بهره مى گیرند و براساس شیطنت و نیرنگ گام برمى دارند و چون از اخلاق و انسانیت و دین فاصله دارند و حکومت هایشان نامشروع است، بقاى حکومتشان را با این وسیله جستجو مى کنند. معنایش این نیست که سیاست به معناى درستش کارایى ندارد، حتماً سیاستمداران دروغین براى پیشبرد اهداف خود، سعى در حفظ ظاهر مى کنند و خود را خواهان عدالت مى دانند. پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله سیاست به معناى درستش را به کار برد و حضرت على علی هالسلام نیز همین سیاست را داشت، و سیاستش کارایى داشت. و امروزه الگوى بسیار مناسب براى هر جامعه اى است که مى خواهند به آن نوع حکومت دست یابند سیاست به معناى درستش که از هر وسیله اى براى پیشبرد اهدافش بهره نمى گیرد، ممکن است به جهت حفظ اصول و ارزش ها با موانع و دشوارى ها مواجه شود، اما این به معناى ناکارآمدى سیاست به معناى درستش نیست.
ایدئولوژى اسلام، مسلمان را وامىدارد در پى برقرارى حکومت عدل و مشروع برآید و از آن حمایت کند، و هم به سیاستمداران فرمان مى دهد که در چارچوب ارزشى و براى حفظ اصول و ارزشها حرکت کنند. و هم مى گوید حکومت وسیله است تا در پناه آن فرد و جامعه بتواند به بهترین وجه رشد نمایند و خوبى ها را رواج دهند. نیز مى گوید: این وسیله اگر در چارچوب قانونى و انسانى حرکت کند، حفظ آن از مهمترین دستورها است و مصلحت حفظ نظام را مى بایست بر خیلى از امور مقدم داشت.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها :
1 - نهج البلاغه، صبحى صالح، ج 200، ص 318.
برگرفته از مرکز ملی پاسخگویی به مسائل دینی
حضرت على علیهالسلام در پاسخ به این سخن که معاویه سیاستمدار است، ولى شما از سیاست بهره اى ندارید، فرمود: «چنین نیست که معاویه زیرک تر از من باشد. آن چه او دارد و از آن بهره مى گیرد، شیطنت است، نه سیاست». اصلاً تفاوت بین حکومت حق و باطل در صداقت و عدم صداقت است. حکومت باطل از هر نیرنگ و خدعه و وسیله اى بهره مى گیرد، ولى حکومت حق این گونه عمل نمى کند. (نهج البلاغه، صبحى صالح، ج 200، ص 318) ممکن است آن گونه عمل کردن، در تداومش کمک کند، ولى فراموش نکنیم که حکومت هدف نیست، بلکه وسیله است. بدون شیطنت و دروغ و حیله مى توان سیاست به خرج داد و امور را تدبیر و رهبرى نمود.
سیاست به معناى دروغ و نیرنگ نیست، بلکه به معناى تدبیر امور است. اگر چه بعضى آن را آن گونه تعریف کرده و مانند بسیارى از کلمات و اصطلاحات تحریف مى کنند. اگر در جامعه این گونه تصور مى شود که سیاست همواره با نیرنگ و دروغ قرین است، رمزش این است که معمولاً سیاستمداران و دولتمردان جهان از اهرم ها و سیاست هاى غیر مشروع بهره مى گیرند و براساس شیطنت و نیرنگ گام برمى دارند و چون از اخلاق و انسانیت و دین فاصله دارند و حکومت هایشان نامشروع است، بقاى حکومتشان را با این وسیله جستجو مى کنند. معنایش این نیست که سیاست به معناى درستش کارایى ندارد،