افعال الهی از طریق اسباب تحقق مییابد، از بارش باران گرفته تا هدایت انسان ها، از این رو نمی توان امری اعم از طبیعی یا غیر طبیعی را یافت که بدون دخالت خداوند انجام بپذیرد.
طرح مسأله: شبهه ای که درباره خسوف، کسوف، زلزله، سیل و سایر بلایای طبیعی مطرح شده این است که خداوند در وقوع آنها نقشی ندارد بلکه این گونه امور حاصل قوانین طبیعی است و منشأ ماوراء طبیعی ندارند.
برای پاسخ به این شبهه و روشن شدن مسأله اشاره به چند نکته لازم است.
1.هر پدیده ای در جهان ، بر اساس اراده الهی تحقق می یابد و بدون اذن او هیچ اتفاقی نمی افتد و «آب از آب» تکان نمی خورد.[انعام/59]
2. خداوند اراده خود را بر اساس قانون علیت و اسباب و علل پیاده می کند از این رو می توان گفت علت های مادی جزئی از اراده الهی و زیر مجموعه مشیت خداوند است.[الکافی، ج1، ص183]
3. بنابراین وقتی خداوند می خواهد قومی را عذاب کند، این کار را از طریق اسباب طبیعی که همه جزیی از اراده او و مخلوقی از مخلوقات خود اویند انجام می دهد.
پینوشت:
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1407ق
نظرات
با سلام و احترام مطلب شما در کلوپ سخن آشنا بازنشر و منتشر شد.
http://www.cloob.com/name/sokhanashna