سید محمد باقر قاضی طباطبائی از فقهای قرن 13 است که از اساتید نامداری همچون میرزای شیرازی بزرگ (رهبر نهضت تحریم تنباکو)، میرزا حبیب الله رشتی، سيد محمدكاظم يزدي، شيخ الشريعه اصفهاني و استاد عارفان ملاحسین قلی همدانی بهره‌های فراوان برد.
وی پس از نائل شدن به درجات عالی علمی و کسب «20 اجازه اجتهاد یا اجازه روایت»[1] به وطن خود تبریز بازگشته و مدت 40 سال به درس و بحث و تاليف و تدريس و تبلیغ دین همت گماشت.
9 خرداد مصادف است با رحلت این مجتهد که فرزندی از خود به یادگار گذاشت که نامش در صفحات تاریخ انقلاب اسلامی جاودانه شد.
پدر و پسر هر دو از مبارزین بودند. پدر با سیاستهای اسلام ستیزانه رضاخان مخالفت کرده و در سال 1347 ق به دنبال قيام مردم تبريز به دستور حكومت دست نشانده و تحميلى رضاخان پهلوى، راهى تبعيدگاه شد و به مدت دو ماه ناگزير به اقامت اجبارى در تهران گرديد و از آن جا بار ديگر به مشهد مقدس تبعيد شد و يكسال در آن ديار پاك، دوران تبعيد خود را گذراند. دژخيمان پهلوى به اين مقدار هم رضايت ندادند و در غياب سید محمد باقر دستور دادند كه خانه‌اش را در تبريز خراب نموده و جزو خيابان سازند.[2]
پسر نیز بعد از رسیدن به مقامات رفیع علمی و شاگردی امام خمینی رحمة الله علیه و نیز آيات عظام سيد محمد حجّت كوه كمره‌اى، سيد صدرالدين صدر، سيد محمدرضا گلپايگانى در قم و سيد محسن حكيم، سيد ابوالقاسم خويى، حاج شيخ عبدالحسين رشتى و شيخ محمد حسين كاشف الغطاء در عراق به وطن برگشته تا وظایف سنگین خود را به انجام برساند.
خدمات و مجاهدات این سید را می‌توان در پیش بینی استادش، کاشف الغطاء، به وی دریافت: «اى سيد بزرگوار و اى دانشمند والا مقام ... ما از حالا مى بينيم كه مردم آذربايجان عموماً و اهالى تبريز خصوصاً از راهنمائيها و ارشادات شما بهره‌مند مي‌شوند و چه زود است تأثير خدمات ارزنده شما در نصرت حقّ و از بين بردن باطل محسوس و ملموس باشد و در يارى و كمك از حقّ چه بهتر و مقدّم تر از شما است؟»[3]
این سید کسی نیست جز «سيد العلماء الاعلام و ملجاء الانام و حجت المسلمين و الاسلام آقاى حاج سيد محمد على قاضى»[4] و اولین شهید محراب که برای به ثمر رسیدن انقلاب از جان و مال خود گذشت.
وقتی شهید مطهری در 11 اردیبهشت 1358 به شهادت رسید آقای قاضي طباطبائی بسيار متأثر شد و همواره به اطرافيان خود می‌گفت: «كاش بنده هم مثل استاد مطهرى، روزى به شهادت برسم»[5] و سرانجام خواسته این عالم مجاهد را مستجاب شد و در تاریخ 11 آبان 1358 به ملکوت اعلی پیوست.
امام خمینی رحمة الله علیه درباره اين عالم مجاهد می‌فرماید: «مرحوم آقاى قاضى طباطبایی كه از دوستان سابق من هستند و سوابق دارم با ايشان، ايشان حبسها رفته است، مجاهدات كرده، تبعيدها شده است. آنها اين طور اشخاص را يكى يكى ترور مي‌كنند و منظور اين است كه مأيوس كنند شما را»[6].
آری آنها دیروز به وظیفه خود عمل کردند و با جان و مال خود از اسلام دفاع کرده و انقلاب را به ثمر رساندند و امروز نوبت ما است که با حضور حداکثری در انتخابات، باعث تداوم و قدرت و صلابت انقلاب و باعث یأس دشمن شده و شهدای انقلاب را از خود راضی نگهداریم.
پاورقی:
[1] مقدمه كتاب «اللوامع الالهية فى المباحث الكلاميه»
[2] گلشن ابرار، ج 2
[3] همان به نقل از «الفردوس الاعلی» ص 64
[4] صحيفه امام، ج 2، ص 128
[5] گلشن ابرار، ج 2 به نقل از روزنامه رسالت شماره 1394 ص 4
[6] صحيفه امام، ج 10، ص 452