خداوند متعال سوره قصص را با داستان حضرت موسی(علیه السلام) شروع کرده و می فرماید: «ما مقداری از داستان موسى و فرعون را به حق بر تو می‌خوانيم، براى گروهى كه ايمان بياورند. فرعون در زمین برتری‌جويى کرد و اهل آن را به گروههاى مختلفى تقسيم کرد و گروهى را به ضعف و ناتوانی کشاند. پسران آنها را سر بريد و زنان آنها را (براى كنيزى) زنده نگه می‌داشت، او مسلما از مفسدان بود».(قصص 3-4) در این آیات بیان شده که فرعون در زمین به فساد و تباهی عمل کرد و ظلم‌های بسیاری را مرتکب شد و عده‌ی زیادی از بنی اسرائیل را زیر بار ظلم و ستم خود قرار داده بود و از آنها به شدت کار و بردگی می‌کشید، حتی فرزندان پسر آنها را می‌کشت و زنان و دختران آنان را به کنیزی می‌برد.
بعد از نقل این جریان می فرماید: «وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ(قصص-5): اراده ما بر اين قرار گرفته است كه به مستضعفين نعمت بخشيم، و آنها را پيشوايان و وارثان روى زمين قرار دهيم». این آیه به عنوان وعده‌ای نوید بخش به آن قوم مستضعف و ستم دیده بود که روزی خداوند بزرگ آنها را از زیر بار ظلم و ستم فرعون نجات خواهد داد؛ و این کار نیز محقق شد و خداوند متعال به وعده‌ی خود جامه‌ی عمل پوشاند و آنها را بوسیله حضرت موسی(علیه السلام) نجات داد.
آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر این آیه به نکته زیبایی اشاره کرده‌اند، ایشان می‌نویسد: «آيات فوق، هرگز مختص به يك برنامه جزئی و خصوصى مربوط به بنى اسرائيل نیست، بلكه بيان‌گر يك قانون كلى براى همه اعصار و قرون و همه اقوام و جمعيت‌ها است. این قانون می‌گويد: «ما اراده کرده‌ایم كه بر مستضعفان منت بگذاريم و آنها را پيشوايان و وارثان حكومت روى زمين قرار دهيم». اين آیه بشارتى است در زمينه پيروزى حق بر باطل و ايمان بر كفر، بشارتى است براى همه انسان‌هاى آزاده و خواهان حكومت عدل و داد و برچيده شدن بساط ظلم و جور.
نمونه کوچکی از تحقق اين وعده‌ی الهى، حكومت بنى اسرائيل و زوال حكومت فرعونيان بود، نمونه كامل‌تر آن حكومت پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و يارانش بعد از ظهور اسلام بود، حكومت مستضعفان باایمان و مظلومان پاكدل كه پيوسته از سوى فراعنه و کفار زمان خود مورد تحقير و استهزاء بودند و تحت فشار و ظلم و ستم قرار داشتند. مدینه فاضله نبوی و فتح مکه و تسلط بر کفار، به دست همین گروه انجام شد، و قطعا نمونه کامل این وعده الهی، با ظهور حكومت جهانی حق و عدالت در تمام کره زمين به وسيله «حضرت مهدى» (ارواحنا له الفداء) محقق خواهد شد. اين آيات از جمله آياتى است كه به روشنى بشارت ظهور چنين حكومتى را مىدهد (1)
این در حالی است که اگر به احادیثی که از ائمه اطهار(علیهم السلام) در این رابطه رجوع کنیم، به روشنی خواهیم دید که این آیه را بر ظهور حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تطبیق کرده‌اند و فرموده‌اند منظور از این آیه و وعده‌ی الهی، ظهور دولت مهدوی و برقراری عدالت علوی به دست حضرت است. به طور مثال در نهج البلاغه از امیر المومنین(علیه السلام) چنين آمده است: «دنيا پس از چموشى و سركشى- هم‌چون شترى كه از دادن شير به دوشندهاش خوددارى مىكند و براى بچهاش نگه مىدارد- به ما روى مىآورد ... سپس آيه «وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ» را تلاوت فرمود» (2). و در حديث ديگرى آمده که حضرت در تفسير این آيه فرمودند: «اين گروه آل محمد(صلی الله علیه و آله) هستند، خداوند مهدى(عجل الله فرجه الشریف) آنها را بعد از زحمت و فشارى كه بر آنان وارد مىشود، برمىانگيزد و به آنها عزت مىدهد و دشمنان‌شان را ذليل و خوار مىكند»(3).
هم چنین امام زين العابدين على بن الحسين(علیه السلام) فرمودند: «سوگند به كسى كه محمد(صلی الله علیه و آله) را به حق بشارت دهنده و بيم دهنده قرار داد، نيكان از ما اهل البيت و پيروان آنها بمنزله موسى و پيروان او هستند، و دشمنان ما و پيروان آنها بمنزله فرعون و پيروان او مىباشند». [سرانجام ما پيروز و آنها نابود مىشوند و حكومت حق و عدالت از آن ما خواهد بود](4).
بله این همان وعده‌ایست که پیامبر عظیم الشان اسلام(صلی الله علیه و آله) درباره آن فرمودند: «وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِيّاً لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَأَطَالَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ فِيهِ وَلَدِي الْمَهْدِيُّ فَيَنْزِلَ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ ع فَيُصَلِّيَ خَلْفَهُ وَ تُشْرِقَ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها وَ يَبْلُغَ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ: قسم به آن کسی که من را به حق مبعوث کرد، اگر از مدت عمر زمین تنها یک روز باقی بماند، خداوند متعال آن روز را آن‌قدر طولانی خواهد کرد که مهدی از فرزندان من در آن روز خروج کند، و حضرت عیسی(علیه السلام) نیز از آسمان نازل شود و پشت سر او نماز بخواند؛ آن‌گاه زمین به نور پروردگار روشن خواهد شد و سلطنت او شرق و غرب عالم را در بر خواهد گرفت»(5).
و خداوند متعال هرگز در و عده‌های خود تخلف نخواهد کرد، لذا روزی خواهد آمد که یوسف فاطمه(ارواحنا له الفداء) ظهور خواهد کرد دنیا را فتح و دماغ تمام دشمنان اسلام و تشیع را به خاک خواهد مالید و دنیا را پر از عدل و داد خواهد کرد، هم چنان که پر از ظلم و جور شده بود.
پی نوشت :
(1). تفسير نمونه، ج16، ص: 18.
(2). نهج البلاغه كلمات قصار شماره 209.
(3). شیخ طوسی، الغیبه، ص184.
(4). علامه مجلسی، بحارالانوار، ج24، ص167.
(5). همان، ج : 51 ص : 72.
نظرات
عید قربان گرچه آیین خلیل آزر است / ملت اسلام را امروز زیب و زیور است
حبّذا عیدى که سرخ از خون قربانى او / گونه اسلام و روى ملت پیغمبر است .
. .