-با بررسی آیات الهی در قرآن مجید متوجه خواهیم شد که این کتاب الهی، تنوع زبان را از نشانههای قدرت خداوند معرفی میکند. به همین خاطر آشنایی با زبانهای زنده دنیا برای معرفی امام رضا علیه السلام امری ضروری است.
بدون شک امروزه شیعیان و دوست داران اسوه علم و اخلاق حضرت رضا علیه السلام، این سوال را از خود می پرسند که در دهه کرامت برای معرفی آن حضرت از چه شیوهای استفاده کنند؟ تسلط فضای مجازی بر زندگی انسانها و تمایل بیش از پیش افراد برای استفاده از آن موجب تحقق شیوه جدیدی از تعاملات اجتماعی و تبلیغی نسبت به گذشته شده به همین خاطر فضای مجازی به عنوان اصلی ترین کانال ارتباطی در دنیای امروز محسوب میشود.
قدرت علمی امام رضا علیه السلام
معرفی امام رئوف حضرت رضا علیه السلام به اقوام و مذاهب مختلف آن هم در جهان کنونی که دهکده جهانی نامیده شده، ضروری و تبیین بُعد علمی امام رئوف بهترین روش معرفی ایشان به دیگران است. آن حضرت در مناظره با بزرگان ادیان، فرق و مذاهب مختلف از شیوه جدال احسن استفاده می کردند. در یک جلسه مناظره علمی امام رضا علیه السلام در مقابل دانشمند مسیحی که معتقد بود حضرت عیسی علیه السلام فرزند خداست، از جدل استفاده کردند و در این باره فرمودند: «حضرت عیسی علیه السلام همه صفاتش خوب بود، فقط یک نقص داشت و آن این که به عبادت علاقهای نداشت. دانشمند مسیحی گفت: این چه سخنی است؟! اوعبادتش از همه مردم بیشتر بود، امام رضا علیه السلام فرمود: پس اگر عبادت میکرد، بنده خدا بود نه فرزند خدا، زیرا عبادت یعنی بندگی»[1]
امام همه زبان ها و گویش ها
قرآن مجید تنوع زبان ها را به عنوان نشانه ای از قدرت خداوند معرفی میکند. از قدرت رسانه ای زبانهای زنده دنیا می توان در جهت تبلیغ امور دینی از جمله معرفی اهل بیت علیهم السلام بهره برد؛ به خصوص اینکه امام رضا علیه السلام نیز از این روش استفاده می کردند همانگونه که در جلسه ای، پاسخ هر یک از سؤال کنندگان رومی، هندی و ترکی را به زبان آنها دادند.[2]
پیشرفت انسان در برقراری ارتباط بدون محدودیت، دنیا را تبدیل به یک دهکده جهانی کوچک کرده که اشخاص مختلف میتوانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و عقاید و تفکرات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذراند.
شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا به نقل از اباصلت هروی می نویسد: «امام رضا علیه الاسلام با هر گروه و ملیتی از مردم، با زبان مادری شان سخن میگفت، به خدا سوگند او از خود آنها به زبان محلی شان داناتر بود و از خودشان فصیح تر صحبت میکرد، روزی به او گفتم: ای پسر رسول خدا، من از آشنایی شما به این همه زبانهای مختلف در شگفتم! چه طور ممکن است یک انسان به این همه زبان های رایج و ملت های مختلف آشنایی کامل داشته باشد؟! آن حضرت در پاسخ فرمودند: ای اباصلت! من حجت خداوند بر تمامی مردم روی زمین هستم، و پروردگار متعال حجت و خلیفهی خویش را برای قومی برنمی گزیند، مگر کسی که زبان و گویش آنها را بلد باشد، آیا سخن امیرمؤمنان را نشنیده ای که فرمود: به ما فصل الخطاب عطا شده است و آیا فصل الخطاب غیر از آشنایی به لغات و زبانهای گوناگون است؟[3]
در کتاب عیون اخبار الرضا آمده که حضرت چند غلام رومی، بلغار و استانبولی داشت که گاهی با آنها به زبان مادریشان سخن میگفت و به زبانهای مختلف تسلط داشت و کلام حیوانات را درک میکرد. سلیمان علوی میگفت: درون باغ بودیم که گنجشکی نزد حضرت رضا علیه السلام آمد و روبهروی ایشان قرار گرفت، در حالی که گویی مضطرب بود، پیوسته جیک جیک میکرد. امام رو به من کرد و فرمود: میدانى این گنجشک چه میگوید؟ گفتم: خدا و پیامبر و فرزند پیامبر او میداند. فرمود: میگوید مارى در خانه میخواهد جوجههاى مرا بخورد. برخیز و این چوب را بردار و داخل خانه شو و آن مار را بكش. چوب را برداشتم و وارد خانه شدم. دیدم مارى در خانه راه میرود. او را كشتم.[4]
جهاد علمی و عملی رضوی
شنیدن ویژگیهای شخصیتی و فضائل عالم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم، در کلام رهبرانقلاب حضرت آیت الله خامنه ای مد ظله العالی، باعث ایجاد نگرش و معرفت نوین در افکار شیعیان جهان خواهد شد: ایشان در این باره می فرمایند: «او امام ماست، زندگی او برای ما درس است، از زندگی او باید درس بگیریم؛ زندگی او برای ما یک پیامی دارد، آن پیام چیست؟ من آن پیام را در یک کلمه خلاصه میکنم. بدانید پیام زندگی پرماجرای علیبنموسیالرضا علیه السلام به ما عبارت است از: مبارزه دائمی خستگیناپذیر.»[5]
پی نوشت:
1.قرآن و تبلیغ، قرائتی، ص123الی124.
2. بحارالانوار، مجلسی،ج49 ص 74.
3. عيون اخبار الرضا، ج 20، ص 230.
4. برگرفته از جلد 2 عیون اخبار الرضا ص227 و 228 و بصائر الدرجات، ص345، ح19.
5. بیانات رهبرانقلاب در جمع مردم مشهد در آستان مقدس رضوی مورخ 63/9/3.
با توجه به اینکه معرفی امام رئوف حضرت رضا علیه السلام به اقوام و مذاهب مختلف آن هم در جهان کنونی که دهکده جهانی نامیده شده، رسالتی ضروری محسوب می شود، بُعد علمی امام رئوف بهترین روش معرفی ایشان به دیگران است. آن حضرت در مناظره با بزرگان ادیان، فرق و مذاهب مختلف از شیوه جدال احسن استفاده می کردند.