در فضای مجازی زمانی که یک بستر منفی برداشته میشود به این معناست که تأمین نیاز، دیگر از این کانال صورت نمیگیرد و باید بسترهای مثبت دیگر فعال شوند.
یکی از نگرانیهای واقعی مردم بحث آلودگیهای موجود در فضای مجازی افسارگسیخته است. آنهایی که حقیقتاً دغدغه مند هستند از این نگرانند که نسلی که با این فضای رها شده بزرگ میشود، چه عواقب تربیتی خطرناکی در انتظار آنهاست. در این فضا بسیاری از والدین برای تربیت صحیح فرزندان خود نگرانند و به این حقیقت باور دارند و نسبت به آن معترفاند که در بسیاری از موارد دانستههای آنها از نحوهی استفاده از فضای مجازی، بسیار کمتر از دانستههای فرزندانشان از این فضاست و این مسئله کار نظارت و مدیریت این نسل حساس را بسیار دشوار کرده است.
حق این است که والدین و افراد دغدغه مندِ حاضر در جامعه که بهعنوان مصرفکننده و کاربر محسوب میشوند به علت رهاشدگی فضای مجازی بیشترین بار مسئولیت را که عموماً فراتر از حد توان آنهاست به دوش میکشند. آنها قرار است در برابر سیلی بنیانکن قرار بگیرند و از آسیبهای نوظهور آن سیل نسبت به خود و اطرافیان خود جلوگیری نمایند که حقیقتاً مقابلهی با آن کار بس دشواری است. جلوی سیلهای مخرب را باید با سدهای مستحکم و مقاوم گرفت و در این عرصه که همان سالمسازی فضای مجازی است نقش حاکمیت، اصلیترین نقش به حساب میآید. چه ما بخواهیم و چه نخواهیم مدیریت فضای مجازی در کل دنیا یک مدیریت سیاسی است بنابراین در هر کشوری باید توسط حاکمیتها مدیریت و پایش شود. اینگونه نیست که حاکمیت فقط مسئول راه انداختن بستر اینترنت و خدمات مربوط است بلکه در این زمینه وظایف نظارتی گستردهای در جهت سالمسازی آن نیز دارد.
فارغ از بحثهای سیاسی و عملکردهای سلیقهای در زمان و شرایط اعلام "طرح صیانت از فضای مجازی" توسط مجلس شورای اسلامی، یکی از بحثهایی که سالهای سال با وجود نیاز مبرمی که به آن بوده و مورد بیمهری قرار گرفته است، همین طرح و اقداماتی از این قبیل است که نمونه رسانهای شدهی آن، طرح راهاندازی شبکهی ملی اطلاعات است. رهبر معظم انقلاب در بحث بیتوجهی مسئولان نسبت به فضای مجازی در سالهای قبل میفرمایند: «[دشمنان] از فضای مجازی حداکثر استفاده را دارند میکنند. خب متأسفانه در فضای مجازیِ کشور ما هم که آن رعایتهای لازم با وجود این همه تأکیدی که من کردم صورت نمیگیرد و در یک جهاتی واقعاً ول است، که بایستی آن کسانی که مسئول هستند حواسشان باشد. همهی کشورهای دنیا روی فضای مجازیِ خودشان دارند اِعمال مدیریت میکنند، [در حالی که] ما افتخار میکنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کردهایم! این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریت کرد. از این امکان مردم استفاده کنند، برای مردم بلاشک وسیلهی آزادی است، خیلی هم خوب است امّا نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملّت توطئه کند.[1]
"طرح صیانت از فضای مجازی" موافقان و مخالفانی دارد که در جای خودش مباحث فنی گستردهای را در تائید و رد این طرح انجام دادهاند و در اینجا مجال پرداختن به آن نیست اما آنچه در کلیت این طرح بهعنوان چشمانداز روشنی قابلمشاهده است بیان این مطلب است که چه در مقام مخالف طرح قرار داشته باشیم و چه در مقام موافق آن، نمیتوانیم از این حقیقت مهم چشمپوشی کنیم که با اجرایی شدن این طرح دولت و مجلس با سیل روزافزونی از مطالبات واقعی مردم خصوصاً قشر جوان و نوجوان مواجه خواهند شد که با این کار قدری از فشار از دوش افراد متعهد و والدین دلسوز برداشته خواهد شد و مرجع این مطالبات صرفاً این دست از افراد نخواهند بود.
آنچه مهم است بدان اشاره شود ذکر این مطلب است که در طرحهایی ازایندست، فارغ از اینکه طرح کاملاً درست و بیعیب و نقص باشد یا نباشد و یا حتی درست اجرا شود یا نشود، در صورت اجرایی شدن آن، برخی بسترهای منفی، در جهت سالمسازی فضای مجازی برچیده خواهد شد و زمانی که یک بستر منفی برداشته میشود به این معناست که تأمین نیاز، دیگر از این کانال صورت نمیگیرد حال اگر این نیاز، نیاز واقعی باشد و تا به حال از طریق ناصحیح و کاذب تأمین میشده است اکنون باید به کانال اصلی خود بازگشت پیدا کند و این برای دولتها هزینه برخواهد بود.
اگر در یک زمانی نیازهای جنسی در بستر رهاشدهی فضای مجازی به صورت ناصحیح تأمین میشده است، حالا که قرار است این بستر برچیده شود باید گفت که نیازهایی که در قالب آن تأمین میشده، هیچگاه برچیده نخواهد شد و اینجاست که تأمین این نیاز وارد کانالهایی همچون ازدواج خواهد شد و پر واضح است که افزایش تعداد متقاضی حقیقی ازدواج، مطالبهی بسترسازی از جانب دولتها را نیز افزایش خواهد داد؛ مطالبات مربوط به وام و تسهیلات ازدواج، مطالبات مربوط به مسکن برای شروع زندگی و ...
بررسی فنی "طرح صیانت از فضای مجازی" را به اهلش واگذار میکنیم اما نمیتوانیم خوشحالی خودمان را از پررنگ شدن ریلگذاریهای درست حاکمیتی برای توجه ویژه به جوانان و خانوادههای آنان ابراز نکنیم.
پینوشت:
[1]. سخنرانی نوروزی خطاب به ملت ایران (۱۴۰۰/۱/۱).
اگر در یک زمانی نیازهای جنسی در بستر رهاشدهی فضای مجازی به صورت ناصحیح تأمین میشده است، حالا که قرار است این بستر برچیده شود باید گفت که نیازهایی که در قالب آن تأمین میشده، هیچگاه برچیده نخواهد شد و اینجاست که تأمین این نیاز وارد کانالهایی همچون ازدواج خواهد شد و پر واضح است که افزایش تعداد متقاضی حقیقی ازدواج، مطالبهی بسترسازی از جانب دولتها را نیز افزایش خواهد داد؛ مطالبات مربوط به وام و تسهیلات ازدواج، مطالبات مربوط به مسکن برای شروع زندگی و ...