-همانگونه که خداوند سرنوشت امت پیامبرش را پس از وفات آن حضرت، با جعل ولایت الهی معین نموده، سرنوشت جامعه را در شرایط غیبت امام نیز با جعل ولایت فقهاء مشخص کرده است.
همانگونه که خداوند سرنوشت امت پیامبرش را پس از وفات آن حضرت، معین نموده، سرنوشت جامعه را در شرایط غیبت امام نیز مشخص کرده است. بر این اساس پیامبر و ائمه علیهم السلام، فقهاء و مجتهدان را علاوه بر آموزش علوم دین، برای برعهده گرفتن مسئولیت های اجتماعی نیز تربیت می کردند. به عنوان نمونه امام باقر علیه‌السّلام به ابان بن تغلب، شاگرد نامدارش فرمود:
«در مسجد بنشین و برای مردم فتوا بده؛ زیرا دوست دارم در میان شیعیانم مثل تو را ببینم.»
هرچه به دوران غیبت نزدیک می شد، این امر حساسیت بیشتری پیدا می کرد. ائمه علیهم السلام با تأسیس نهادهای مختلفی همچون سازمان وکالت و نیابت، و سپردن امور آن به دست فقهاء، مردم را با شیوه جدید مدیریت دینی و اجتماعی با محوریت مجتهدان مأنوس می کردند. در این باره می توان به زکریا بن آدم اشعری وکیل امام رضا و امام جواد علیهما السلام در قم اشاره کرد. بنا بر برخی روایات، امام رضا علیه السلام مردم را در مسائل دینی به زکریا بن آدم ارجاع داده و او را امین خود در مسائل دین و دنیا معرفی کرد. او وجوهات شرعی مردم قم را از طرف امام دریافت می‌کرد. با تأکیدات و اقدامات ائمه علیهم السلام از همان دوران حضور معصومان علیهم السلام ، اندیشه ولایت فقهاء در جامعه شیعی نهادینه شد. پرواضح است که شیعیان شأنی همتراز رسول الله و ائمه (علیهم السلام) برای فقها قائل نیستند و آنها را تنها نایبان عام ائمه می دانند.
_____________________________
لینک مطلب: https://btid.org/fa/news/159092