- در دفاع مقدس که زمان آن بیش از جنگ جهانی اول و دوم طول کشید، حتی یک وجب از خاک ایران عزیزمان از کشور جدا نشد بخلاف قاجار و پهلوی که خاک ایران مورد تعرض بسیای قرار گرفت.
جنگ تحمیلی، مقدس ترین جنگ قرن بیستم
اگر انسان به انقلاب های منطقه و کشورهای عربی نگاه کند، متوجه می شود که کشورهای غربی و آمریکا، همه این انقلاب ها را در نطفه خفه کرده اند و نگذاشتند هیچ کدام به دست مردم و انقلابیون بیافتد. در ایران نیز این سیاست اجرا شد اما یکی از دلایل عدم موفقیت ابرقدرت ها در تسلط بر ایران، وجود رهبری بزرگ و الهی بود که همه مردم او را دوست می داشتند و حاضر بودند جان خود را فدای او کنند. در ادامه به ابعاد دیگر اهمیت و عوامل تقدس این جنگ می پردازیم.
انتشار انقلاب اسلامی به جهان
این انقلاب و جنگ تحمیلی، رهبری خدایی داشت؛ رهبری که از جانب خدا برگزیده شده بود؛ رهبری که با تشکیل بزرگترین حکومت اسلامی، نام اسلام را در دنیا زنده کرد و به جهانیان اثبات نمود که دین از سیاست جدا نیست و این را به آنان آموخت که می توان با دین، بر مردم حکومت کرد. اما متأسفانه بودند دولت هایی که این مسئله برایشان سنگین بود و از انتشار این انقلاب به کشور خود و سایر کشورها می ترسیدند.
ردّ پای ابرقدرت شرق در جنگ تحمیلی علیه ایران
یکی از این کشورها ابر قدرت شوروی بود که هرچند بخاطر انقلاب اسلامی ایران، از قطع شدن دست آمریکا در منطقه خلیج فارس خوشحال بود اما از این ترس داشت که انقلاب ایران بر مسلمانان تحت سلطه خود تأثیر بگذارد. گذشته از این ها، منافع و اهداف منطقه ای و جهانی، شوروی را بر آن داشت که عراق را در جنگ با ایران تجهیز کند.
دست داشتن آمریکا در جنگ عراق علیه ایران
آمریکا به عنوان ابرقدرت غرب، یکی دیگر از ابرقدرت های جهان بود که از جنگ ایران و عراق نفع می برد؛ چراکه هم بدون حضور فیزیکی در منطقه خاورمیانه موازنه قدرت می کرد و با رقیب خود مقابله می نمود و هم با تجهیز کردن عراق از نفت آن بهره می برد و می توانست ایران را که از چنگال قدرت او و متحدینش خارج شده مجدد اشغال کند.
آغازگر جنگ ایرن و عراق
در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، هرچند آمریکا مستیماً آغازگر جنگ نبود و در ابتدا وارد جنگ با ایران اسلامی نشد اما در طی 8 سال جنگ ایران و عراق از هیچ گونه کمکی به عراق دریغ نکرد و در سال آخر جنگ تحمیلی با حمله به نفتکش های ایران در خلیج فارس، عملاً در جنگ مداخله کرد و دشمنی خود با جمهوری اسلامی را نشان داد. دشمنی ابرقدرت آمریکا و دست داشتن آمریکایی ها در جنگ عراق علیه ایران، مسئله غیرقابل انکاری نیست؛ چراکه به گفته ادموند موسکی وزیر وقت امور خارجه آمریکا، یکی از سیاست های آمریکا در مورد ایران باید تهاجم و حمله به مرزهای ایران باشد.[1]
شروع جنگ با چراغ سبز آمریکا
حدود نوزده ماه از آغاز انقلاب اسلامی ایران می گذشت اما آمریکا و هم دستانش نه تنها در اختلاف افکنی و شورش های قومی قبیله ای موفق نبودند و با تحریک منافقین و ضد انقلاب کاری به جایی نبردند، بلکه با تسخیر لانه جاسوسی شان در آبان 58، نابودی نقشه آمریکا در عملیات پنجه عقاب (عملیات صحرای طبس) در اردیبهشت 59 و لو رفتن کودتای نوژه در تیر ماه 59 شکست آمریکا عیان شد و ناچار با چراغ سبزی که برژینسکی، مشاور امنیت ملی کارتر در اردن به صدام حسین، رئیس جمهور عراق نشان داد، صدام را تحریک به جنگ با ایران کرد.
هدف صدام از حمله به ایران
صدام که تشنه قدرت بود اهدافی را از حمله به ایران دنبال می کرد که از جمله آن ها می توان به دعوای عرب و عجم و حس برتری جویی اعراب بر ایرانیان و تاریخ و عقبه نزاع حکومت های ایران با امپراتوری عثمانی اشاره کرد.
علاوه بر این، ایران با از دست دادن متحدان بلوک غرب خود که در زمان پهلوی در سلطه و در اتحاد با آن ها بود ضعیف شده بود و در جریان انقلاب اسلامی، برخی از تیمسارها و رده های بالای نظامی شاهنشاهی که در سرکوب انقلابیون نقش داشتند نیز از دیگر در جنگ حضور نداشتند. فلذا صدام خود را پیروز قطعی جنگ می دانست.
حضور حدود 40 کشور در جنگ ایران و عراق
علاوه بر این ها، صدام روی کمک کشورهای دیگر نیز حساب کرده بود. دو ابرقدرت آمریکا و شوروی که منافعشان در این جنگ بود و کشورهای معاند دیگری همچون انگلیس، فرانسه و آلمان که سلطه طلبی آن ها برای زیاد کردن مستعمرات خود و دشمنی شان با کشور ایران بر همگان محرز بود صدام را جسورتر می کرد.
طبق آمار و آثار به جا مانده در جنگ و بر اساس گزارشات تاریخی، بسیاری از کشورها علاوه بر حدود 40 کشور دیگر در جنگ عراق با ایران، حضور داشتند و هر یک به نحوی از این جنگ سود می بردند.
علت کمک کشورهای جهان به عراق
هرچند یکی از دلایل این کشورها برای کمک به عراق دشمنی و مخالفت آن ها با اسلام و حکومتم دینی می باشد اما برخی از این کشورها بخاطر بالا رفتن قیمت نفت خام، در اثر جنگ ایران و عراق نفع می بردند و برخی با صادرات مواد شیمیایی، تسلیحات نظامی و فروش جنگ افزار به عراق، منتفع می شدند. بعضی از این دولت ها به اعتبار دوستی صدام حسین با ایشان از عراق حمایت کردند و برخی نیز بخاطر اتحاد و دوستی کشورشان با حامیان عراق به جهت سیاسی، دخیل در جنگ بودند اما غالب این کشورها با فروش و صادرات تجهیزات مختلف به عراق از ثروت بیشماری بهره مند می شدند.
علت تقدس جنگ تحمیلی
همانطور که می دانید در دنیا از ابتدای خلقت تا بحال جنگ های مختلفی انجام شده مثل جنگ های صلیبی، جنگ جهانی اول و دوم، حمله مغول ها و حتی جنگ های پیامبر بزرگ اسلام و جنگ یزید ملعون علیه سیدالشهدا علیه السلام اما اینکه چرا به این جنگ هشت ساله دفاع مقدس می گوییم دلایلی دارد که وجه تمایز این جنگ با سایرین را مشخص می کند.
1. پیروزی بر ابرقدرت ها
تا اینجا دانستیم که ایران فقط در برابر عراق یا دو ابر قدرت شرق و غرب نبود؛ بلکه ایران در جنگی بود که بیش از 40 کشور در برابر او بودند. پیروزی بر این همه کشور، آن هم با دست خالی کار بزرگی بود که فقط از جمهوری اسلامی ایران بر می آمد.
2. الگو شدن در منطقه و جهان
دستاورد این جنگ، فقط پیروزی بر جهانیان و دشمنان اسلام نبود، بلکه انتشار انقلاب اسلامی و نفوذ اسلام به قلب آن ها بود. طوری که امروزه می بینیم خیلی از کشورها از انقلاب و جنگ تحمیلی الگوبرداری کردعه اند و انقلاب ها و دگرگونی های منطقه و جهان متأثر از این جنگ بزرگ است. به عنوان مثال کافی است به جنگ های سی و سه روزه لبنان با اسرائیل، جنگ عراق و سوریه با داعش و جنگ یمنی ها با آل سعود دقت کنیم.
3. ماندگاری انقلاب اسلامی ایران
یکی دیگر از دستاوردهای این جنگ، این بود که با وجود دشمنی ها و تحریم های فراوان نظامی، سیاسی، فرهنگی و مخصوصاً اقتصادی، نهال انقلاب اسلامی که قرار بود از ریشه کنده شود، امروز تبدیل به درخت تنومندی شده است که هیچ باد و طوفانی یارای از بین بردن آن را ندارد؛ این ویژگی است که حتی جنگ ها و حکومت پیامبر گرامی اسلام صلوات الله علیه نیز نداشت. چون با شهادت ایشان حکومت به دستت نا اهلان افتاد اما شکر خدا ایران اسلامی قرار است تا ظهور حضرت حجت روحی فداه استوار و پایدار بماند.
4. تقدیم هجده هزار شهید
یک ویژگی دیگر که جنگ تحمیلی را دفاع مقدس می کند این است که نهال انقلاب با خون هجده هزار شهید آبیاری شد. چراکه فرق است بین کشته های جنگ های دیگر با کشته های جنگ تحمیلی؛ رزمندگان ایران اسلامی، با نیت الهی از ولی خدا پیروی می کردند و با اخلاص تمام سینه خود را در برابر گلوله های دشمن سپر می کردند اما در جنگ های جهانی دیگر یا جنگ صلیبی، هدف چیزی دیگری بود.
5. معنویت و اخلاق رزمندگان در جنگ
رزمندگان اسلام، در جنگ تحمیلی علاوه بر هدف والای شهادت، در انجام وظیفه نیز کوتاهی نمی کردند؛ یعنی هدف فقط قرب الهی نبود، سیر الی الله نیز بود. به همین خاطر شهدای بزرگی همچون شهیئ کاظمی، شهید همت، شهید باکری و شهید چمران که الگوهای عرفان و اخلاق بودند در جنگ ایرن و عراق به چشم می خورند. شهدایی که هر وقت از جبهه های حق علیه باطل برمی گشتنتد برای موعظه سراغ علما و عرفا می رفتند و نماز شب و وظایف دینی شان ترک نمی شد؛ چیزی که نظیر آن را در تاریخ کم داریم.
6. همدلی مردم در جنگ
این همه رشادت و دلاوری همان جهاد دفاعی است که رسول خدا صلوات الله علیه ثواب بسیاری را برای آن ذکر می کردند و همین امر مردم ایران را یک صدا و یک دست کرده بود که زن و مرد و پیر و جوان برای پیروزی در این جنگ و دفاع از مرز و بوم کشورش می جنگید. هر یک به نحوی برای دفاع از سرزمین خود می کوشید. یکی با پختن نان، یکی با وسیله نقلیه خود، یکی با اسلحه، یکی و یکی هم با رفتن روی مین.
7. از دست ندادن حتی یک وجب خاک
اما این جهاد و دفاع، نه تنها برای دفاع از ناموس بود بلکه رزمندگان ایران عزیز نگذاشتند حتی یک وجب از خاک ایران از میهن شان جدا شود. این در حالی است که در معاهده گلستان و ترکمنچای و غیره بسیاری از مناطق که امروزه خود، کشور مستقلی هستند از ایران جدا شد اما در دفاع مقدس، یک ذره از خاک ایران به دست دشمن نیفتاد.
8. استقلال و آزادی
نکته دیگری که در دفاع مقدس به چشم می خورد، عدم وابستگی ملت ایران به کشورهای دیگر مخصوصاً ابرقدرت های زورگوی جهان است. ار انسان به تاریخ قبل از جمهوری ایران اسلامی نگاهی بیندازد، متوجه خیانت و خود باختگی پادشاهان و ملوک ایران زمین می شود. گاهی سلاطین ایران با اشاره ابرقدرت ها قسمتی از خاک وطن را تقدیم می کردند و نمی توانستند بدون اجازه اربابانشان آب هم نمی خوردند. گاهی نیز همچون حکومت پهلوی، اگر کوتاهی می کردند و یا تاریخ مصرفشان تمام می شد، شخص دیگری را به راحتی جایگزین وی می نمودند. دفاع مقدس نشان داد ایران اسلامی با حکومت های قبل خود فرق دارد.
9. دست خالی و توکل به خدا
این تفاوت ها همه به خاطر تکیه و توکل به خدا بود که اگر غیر از این بود، ملتی که همواره در فقر و وابستگی زندکی می کرد و جنگ های فراوانی را به او تحمیل کردند قادر نبود با این همه اعتماد به نفس با دست خالی جلوی این همه کشور دوم بیاورد و به پیروزی برسد.
نتیجه:
دفاع مقدس، مقدس نشد مگر به وجود انسان های پاکی که به واسطه تکیه به خدا سبغه و رنگ الهی گرفتند و حاضر نشدند حتی همچون گذشتگان برای خلاصی از جنگ حتی یک وجب از خاک ارزشمند کشورشان را با خفت تقدیم بیگانگان و گردنکشان عالم کنند. این همان درسی است که شهدا از اباعبدالله الحسین گرفتند و آن را عملی کردند که «هیهات من الذّله».
پی نوشت:|
[1]. بررسی نقش آمریکا در شروع، تداوم جنگ عراق علیه ایران و راه های اجتناب از غافلگیری، ص 9 و فصلنامه مدیریت و پژوهش هاي دفاعی دانشکده و پژوهشکده دفاعی (دافوس)، سال سيزدهم، شماره 77، زمستان 1393، ص 157 - 182.
اینکه چرا به جنگ هشت ساله ایران با عراق، دفاع مقدس گفته می شود دلایل متفاوتی وجود دارد اما یکی از وجوهی که این جنگ تحمیلی را برای ما مقدس می کند این بود که اولاً ما آغازگر جنگ نبودیم بلکه عراق با چراغ سبز آمریکا جنگ را شروع کرد و ثانیاً خود عراق با حمایت و هدایت آمریکا پیشنهاد پایان جنگ و پذیرش قطعنامه و صلح را مطرح کردند که این ها همه بیانگر عظمت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است.