ارائه یک برنامه مدون در جهت اعتلای حوزه فرهنگ در کشور از جمله وظایفی است که بر عهده نهادهای فرهنگی خصوصا مجموعه وزارت ارشاد است که در این زمینه در دولت سیزدهم ضعف و کمبودهای فراوانی قابل مشاهده است.
باید و نبایدهای رویکرد فرهنگی دولت سیزدهم
انقلاب اسلامی به عنوان یک خیزش عظیم برخاسته از اسلام که توانسته است در این عصر نظامی مبتنی بر جمهوریت و اسلامیت بنا کند، نیازمند مجموعهها و منشورهای مدون در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و بهویژه فرهنگی است؛ منشورهایی که تفکر، اصول و مبانی این انقلاب عظیم را در حوزههای مختلف متناسب با مقتضیات جهان امروز ارائه دهند تا هم مسیر کشور را به سوی تعالی و پیشرفت ترسیم نماید و هم الگوی مناسبی برای سایر ملتهای مسلمان باشند.
یکی از اساسیترین این منشورها، منشور فرهنگی است. به طور کلی ۵ رویکرد کلان فرهنگی میتواند قطار فرهنگ را بر ریل پیشرفت و تمدنسازی قرار دهد.
۱: تولید منشور فرهنگی انقلاب اسلامی (همان طور که اشاره شد)
۲: طراحی و تولید سندهای مهم فرهنگی نظام جمهوری اسلامی
۳: نظریه پردازی و تولید فکر در عرصه فرهنگ و هنر و علم
۴: فضاسازی و گفتمان سازی فرهنگی
۵: ارتقای کیفی و بهینهسازی فعالیتهای فرهنگی.
متاسفانه از ابتدای انقلاب اسلامی در زمینه تدوین یک برنامه فرهنگی مدون با شاخصههای مذکور، عقبماندگیهایی احساس میشود. در وهله اول دولت و نهادهای فرهنگی مرتبط، مخاطب بایدهای فرهنگی جامعه هستند. در دولت فعلی به ریاست ابراهیم رییسی هم، ضعف برنامههای جامع و مدون فرهنگی به دلیل اولویت دار بودن مشکلات اقتصادی بیش از پیش احساس میشود.
زمانی که محمد اسماعیلی به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم به مجلس معرفی شد، برنامهای ۸۳ صفحهای پیرامون مسائل مختلفی از سینما، موسیقی، کتاب، مطبوعات و... به نمایندگان ارائه داد. عدم برنامهریزی صحیح برای مخاطبسازی و توجه به علاقه مخاطبان، وجود مفاسد در سیستم توزیع در سینما و خارج از سینما با توجه به پراکندگی جنس و جمعیت، عدم برنامهریزی صحیح برای اکران فیلم در خارج از کشور، بدسلیقگی در شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش، تولید فیلمهای ضدارزش غیرانقلابی و غیراخلاقی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد، عدم اتخاذ موضع شفاف و برخورد در برابر فعالین محکومین امنیتی و چهرههای سینمایی همسو با اهداف دشمنان و.... از جمله مواردی بود که اسماعیلی پیرامون حال و روز این سینمای ایران نوشت، اما با گذشت چندین ماه از شروع دولت، عدم ارائه برنامه مدون پیرامون رویکردهای فرهنگی در حوزه سینما نشان دهنده این است که اسماعیلی تمایلی برای تغییر رویکرد در سینمای ایران ندارد.
همچنین اسماعیلی و مجموعه وزارت ارشاد جلب رضایت سازندگان فیلمها را پیرامون اعطاء مجوز اکران بر اکثر امور ترجیح دادهاند و اکثر فیلمهایی که در دولت قبل به دلایلی موفق به اکران نشدند، در این دولت مجوز گرفتهاند. «شهر گربهها ۳» از جمله همین فیلمها بود که با وجود محتوای سخیف، موفق به اخذ مجوز اکران شد.
از مجموعه دولت و مجموعه وزارت ارشاد انتظار میرود تا با اتخاذ رویکردهای اصلی و توجه به رهنمودهای پرتکرار رهبر انقلاب مبنی بر مقابله با تهاجم فرهنگی سعی خود را در این زمینه به کار گیرند و با بهکارگیری رویکردهای فرهنگی متناسب با موازین اسلامی و دینی و در طراز انقلاب اسلامی در عرصههای گوناگون سینما، موسیقی، مطبوعات و... قطار فرهنگ را در مسیر تمدن سازی و توازن با آرمانهای انقلاب اسلامی قرار دهند.
متاسفانه از ابتدای انقلاب اسلامی در زمینه تدوین یک برنامه مدون با شاخصه های مذکور عقب ماندگیهایی احساس میشود. در وهله اول دولت و نهادهای فرهنگی مرتبط مخاطب بایدهای فرهنگی جامعه میباشند.