فرزندآوری و ازدیاد نسل آثار و برکات فراوانی دارد که هم می‌تواند سعادت دنیوی و هم سعادت اخروی والدین را تأمین کند. با این حال بسیاری از زنانی که ادعای دینداری دارند در این مسئله از سیره فاطمه سلام الله علیها عدول می‌کنند! و با توجیه‌های بی‌اساس از زیر بار این مسئولیت زاد و ولد و فرزندآوری بیشتر شانه خالی می‌کنند.
یکی از خصوصیات عصر جاهلیت این بود که در آن عصر کشاکش میان والدین و فرزندان وجود داشت. یعنی پدر و فرزند در مقابل هم قرار می‌گرفتند به گونه‌ای که بقای یکی به فنای دیگری وابسته بود. از این‌رو فرزندان خود را می‌کشتند یا آنان را از سر راه خود دور می‌کردند تا در نعمت‌های دنیا مزاحم ایشان نشوند. از این جهت خداوند متعال آیاتی را نازل کرد:«وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا؛[1] و فرزندانتان را از ترس فقر، نکشید! ما آنها و شما را روزی می‌دهیم؛ مسلماً کشتن آنها گناه بزرگی است!» در آیه دیگری می‌خوانیم: «وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ؛[2] و فرزندانتان را از (ترس) فقر، نکشید! ما شما و آنها را روزی می‌دهیم.» از این دو آیه فوق استفاده می‌شود که در جاهلیت مردم نه تنها دختران خویش را به خاطر تعصب‌های غلط زنده به گور می‌کردند؛ بلکه پسران خود را که سرمایه‌های بزرگ محسوب می‌شدند نیز از ترس فقر و تنگدستی به قتل می‌رسانیدند. خداوند آنها را از این کار زشت برحذر می‌دارد و می‌فرماید: رزق آنها و شما به دست ماست و نباید ترس از فقر عامل این جنایت شود. از این‌رو در این نوشتار تلاش داریم تا به فرزندآوری و ازدیاد نسل با الگوگیری از سیره حضرت زهرا سلام الله علیها اشاره نماییم.
جنایات جاهلیت مدرن
در عصر حاضر بیشتر افراد فکر می‌کنند این رفتارهای جاهلانه فقط مخصوص دوران جاهلیت است. در حالی در زمان کنونی نیز عده‌ای از والدین، فرزندان خود را از روی ترس از تأمین معاش آنها یا به دلیل شانه خالی کردن از مسئولیت تربیت فرزند و ... فرزندان خود را سقط می‌کنند و مانع تولد فرزند می‌شوند. بنابر گزارش خانم کبری خزعلی، رئیس شورای اجتماعی زنان ایران، روزانه حدود 2 هزار سقط غیر مجاز در کشور انجام می‌شود. و بنا بر اعلام معاون و قائم مقام وزارت بهداشت در کشور سالانه 600 هزار سقط غیر مجاز در کشور انجام می‌شود که این تعداد حدود یک سوم تولدهای کل کشور است.
براساس آمار بهداشت جهانی«WHO» هر ساله در جهان 40 تا 50 میلیون سقط جنین اتفاق می‌افتد. [3] افرادی که دست به چنین جنایت هولناکی می‌زنند با برکات و ثمرات فرزند در زندگی آشنا نیستند و نمی‌دانند خداوند ضامن روزی والدین و فرزندان آنها و ابا و اجداد و همه مخلوقات است.
یکی از اصحاب امام کاظم علیه السلام به نام بکربن صالح می‌گوید: «به امام کاظم عله السلام نوشتم حدود پنج سال است که از طلب بچه خودداری کرده‌ام و این بدان سبب است که همسرم از این کار ناخشنود است و می‌گوید تربیت و نگهداری فرزندان به علت کمبود مالی مشکل است. نظر شما چیست؟ امام علیه السلام در پاسخ به من نوشت: در پی فرزند باش؛ زیرا روزی آنها را خداوند عزوجل می‌دهد.» [4]
مادرانی آسمانی، فرزندانی جاودانی
زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها با توجه به اوضاع اقتصادی در صدر اسلام و کمی امکانات حضرت حتی در مایحتاج اولیه زندگی و سختی‌های فراوان ایشان برای بحث فرزندپروری و روحیه ساده زیستی ایشان بهترین دلیل نقض بهانه‌های اقتصادی است. این در حالی است که حضرت زهرا سلام الله علیها فرزند دلبند اول شخص زمان خود بودند ولی هیچ‌گاه از این جایگاه خود بهرهبرداری اقتصادی نکردند. در سوره هل أتی و احادیث شأن نزول این آیات، گوشه‌ای از اوضاع اقتصادی مردم آن زمان و وضعیت بیت علی علیه السلام و فاطمه سلام الله علیها، به صورت جالبی تصویر شده است. با این وجود خود را از داشتن نعمت فرزند محروم ننمودند؛ فرزندانی که فخر آسمان‌ها و زمین هستند.
تکاثر بنی سرفرازی نبی
رسول خدا صلی الله علیه و آله توصیه‌های فراوانی درباره فرزندآوری دارند. امام صادق علیه السلام فرمودند: روزی مردی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و عرض کرد: ای پیامبر خدا! من دختر عمویی دارم که زیبایی و حسن دین او را می‌پسندم ولی او نازا است، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «تَزَوَّجْ سَوْءَاءَ وَلُوداً فَإِنِّي مُكَاثِرٌ بِكُمُ الْأُمَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ قَالَ فَقُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا السَّوْءَاءُ قَالَ الْقَبِيحَةُ؛[5] با زن سواء که فرزند زیاد می‌آورد ازدواج کن؛ راوی می‌گوید از امام علیه السلام سوال کردم سوآء چیست؟ امام علیه السلام فرمود: زن زشت منظر.»رسول خدا صلی الله علیه و آله در جایی دیگر به این مطلب اشاره فرمودند: «أَكْثِرُوا الْوَلَدَ أُكَاثِرْ بِكُمُ الْأُمَمَ غَدا؛[6] فرزندان خود را زیاد کنید؛ زیرا من در روز رستاخیز به فزونی شما بر امت‌های دیگر افتخار می‌کنم.»
نامهای شوق‌آمیز
علی بن بابویه آن مرد بزرگ الهی، در پنجاه سالگی هنوز صاحب فرزندی نبود. او که عشق و علاقه وافری به اهل‌بیت و ائمه اطهار علیه السلام داشت، طی نامهای به یکی از نایبان خاص امام زمان علیه السلام از او خواست که از محضر حضرت بقیه الله بخواهد برای او دعا کند تا خداوند فرزندی صالح و فقیه به او عنایت فرماید. تقاضای آن مرد عارف و خداشناس به محضر امام زمان علیه السلام رسید. آن حضرت در جواب فرمود: «او از همسر خود صاحب فرزند نخواهد شد، اما به زودی همسری نصیب وی خواهد گردید که از وی دارای دو پسر فقیه خواهد گشت. مطابق وعده امام زمان علیه السلام دوران بی‌فرزندی سپری شد و خداوند به او سه فرزند پسر داد که دو پسرش به نامهای محمد و حسین به برکت هوش و حافظه فوق‌العاده‌شان به بالاترین مراتب فقاهت رسیدن. محمد معروف به «شیخ صدوق» در همان دوران طفولیت صاحب نبوغ و هوش سرشاری بود و اساتید خود را به شگفتی وا می‌داشت.[7]
رشد اقتصادی در گرو رشد باروری
امیر کبیر در زمانی که صدر اعظم ناصرالدین شاه قاجار بود، مردم را به داشتن فرزندان بیشتر تشویق می‌کرد. او در میان کارکنان دولتی، افرادی را که دارای فرزند بیشتر بودند، برای دریافت مواجب و کمک‌های بیشتر، ارجح می‌دانست. وی در سطح جامعه نیز خانواده‌های پر جمعیت اما فقیر را زیر پوشش می‌گرفت و سرمایه داران را به حمایت از آنها وا می‌داشت. او نجار و صنعتگران را به استخدام افرادی که دارای فرزند بیشتر بودند، تشویق می‌کرد و تأکید داشت که فرزندان این افراد نیز می‌توانند در آینده راه پدران خود را ادامه دهند و به توسعه صنعت و هنر صاحبان کسب، کمک کنند.[8]
پی‌نوشت
[1].سوره اسراء: آیه 31.
[2].سوره انعام: آیه 151.
[3]. روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار:1399/06/14.
[4]. الكافي؛ ج6؛ ص3.
[5]. الكافي؛ ج5؛ ص333.
[6]. الكافي؛ ج6؛ ص2.
[7]. الغیبه للطوسی، ص 188.
[8]. خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار:5/5/1399.
بر اساس تحقیقات و مطالعات، امروزه یکی از علت‌های طلاق زوجین، نداشتن فرزند است. فرزند به ویژه فرزند خردسال به منزله پیوند بین پدر و مادر است. از این‌رو بی‌فرزندی باعث تزلزل خانواده می‌شود چرا که زندگی کم‌کم عادی می‌گردد و مشکلات نمایان‌تر می‌شود و در نتیجه، علاقه همسران به زندگی مشترک کم خواهد شد.