فلسطین؛ هویت ایدئولوژیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی

12:11 - 1401/02/10

مسأله فلسطین و آزادسازی قدس، طرح چندمنظوره ای بود که امام (ره) از مجرای آن، مسئله فلسطین را از ایده "یوم الارض" و گرایش‌های ناسیونالیستی نجات داده و به حرکتی معنوی تبدیل و همه مطالبات دنیای اسلام در مقابل دستگاه کفر را در آن متمرکز کردند‌.

فلسطین هویت ایدیولوژیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی

هویت، اهمیت آشکاری در نحوه اندیشیدن دارد. یکی از وجوه اصلی انقلاب اسلامی که سیاست داخلی و خارجی را تحت تأثیر قرار داده، هویت حکومت جدید است. مهمترین جزء پایه‌ای آن حاوی گزاره «تلاش برای برقراری حکومت اسلامی در سطح جهان» است و سایر اجزاء در خدمت همین جزء اصلی هستند که هر کدام بسته به نقشی که برای این هدف ایفا می کنند، جایگاهی دارند.

این هویت در سطح سیاست خارجی، تعریف از خود، جایگاه خود در جامعه بین الملل، تعریف از دیگری و چگونگی رفتار با دیگران را تعیین می‌کند. لذا سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که بنیادهای هویت ایدئولوژیک چه جایگاهی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ در پاسخ، چنین فرض می‌شود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت جدید، هویت اسلامی نقش محوری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی پیدا کرده است.

از جمله موضوعات مهمی که در صدر فهرست موضوعات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، مسئله فلسطین است. با گذشت بیش از ۴۰ سال از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به‌رغم تحولات جدید که در عرصه سیاست داخلی ایران، منطقه و نظام بین‌الملل رخ داده است، همچنان موضوع فلسطین از اهمیت زیادی برخوردار است و طبیعی است که هر تحول عمده‌ای در این رابطه به شدت مورد توجه قرار گرفته است.

منازعه اعراب و اسرائیل و موضوع فلسطین حتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی سرلوحه مبارزین و انقلابیون ایران و خصوصاً روحانیون، به‌ویژه امام خمینی(ره) قرار داشت. امام خمینی(ره) پس از خرداد 1342 مبارزات فلسطینی را سرلوحه مبارزات مردم ایران قرار داد. قبل از امام خمینی(ره)، آیت‌الله کاشانی نیز اقدام به جمع‌آوری نیرو و کمک مالی برای مردم فلسطین نموده بود. فلسطین یکی از مهم‌ترین کانون‌های بحرانی جهان را تشکیل می‌دهد و تلاش‌های محلی، دو جانبه و بین‌المللی تاکنون نتوانسته این بحران را به سرانجام برساند و حتی  با گذشت زمان ابعاد تازه‌تری از این بحران هویدا شده است.

کشور فلسطین دارای موقعیت استراتژیک است. فلسطین در مجاورت کانال سوئز به عنوان یکی از آبراه‌های استراتژیک جهان واقع شده است. پایبندی عمیق ملت نسبت به موازین اسلامی، باعث شده بود که مسلمانان فلسطین و مردم ایران هیچ‌گاه مبارزه را قومی و ناسیونالیستی ندانند. ملت ایران به دنبال گسترش مبارزات اسلامی در فراسوی مرزهای کشور ایران از جمله در فلسطین بود. تفکر اسلامی نظام جمهوری اسلامی در اوایل انقلاب مبتنی بر بین‌المللی بودن اسلام باعث شکل‌گیری اندیشه‌های آنتی‌ناسیونالیستی شده بود. در درون این گفتمان آرمان‌گرا، الگوی تدریجی تدوین یافت که برگرفته از نظریات جهان شمول اسلام و سرشت فرا ملی انقلاب اسلامی ایران بود.

بنابراین مسأله فلسطین و آزادسازی قدس، طرح چندمنظوره‌ای بود که امام (ره) از مجرای آن، مسئله فلسطین را از ایده "یوم الارض" و گرایش‌های ناسیونالیستی نجات داده و به حرکتی معنوی تبدیل، و همه مطالبات دنیای اسلام در مقابل دستگاه کفر را در آن متمرکز کردند‌.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
3 + 2 =
*****