ارزش انسانی و کرامت زن، مورد پذیرش و تاکید تعالیم اسلام است. روایتی که در آن نفرین امام حسن مجتبی علیه‌السلام باعث تبدیل شدن یک مرد به زن می‌گردد، با کرامت بانوان منافات ندارد؛ زیرا تغییر جنسیت غیر اختیاری و بدون رضایت مجازات محسوب می‌شود .
کرامت و عظمت مقام زن در دین اسلام امری مسلم و روشن است. خداوند در قرآن کریم دو بانو را به‌عنوان الگو و مثال برای تمام مؤمنان (چه مرد و چه زن) قرار می‌دهد. جناب آسیه که در قصر فرعون ایمان خود را حفظ کرد؛ «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ»؛[1] «و خداوند برای مؤمنان، به همسر فرعون مثَل زده است» و مریم مقدس و پاک که هیچ‌گاه دامن خویش را آلوده نساخت؛ «وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا»؛[2] «و همچنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت». در روایات نیز به کرامت و عظمت زن توجه شده است. از امام صادق علیه‌السلام روایت شده که فرمودند: «أَكْثَرُ الْخَيْرِ فِي النِّسَاءِ»؛[3] «بیشترین خوبی‌ها در میان زنان است» .
تبدیل‌شدن مرد به زن با نفرین امام حسن مجتبی علیه‌السلام
در برخی کتاب‌ها آمده است مردی اهل شام که در بین سخنان امام حسن علیه‌السلام شروع به هتاکی و فحاشی کرد و در بی‌ادبی، بسیار از حد گذشت، با نفرین آن حضرت تبدیل به زن شد،[4] آیا این روایت باکرامت در اسلام هماهنگ است؟ نمی‌توان از این روایت فهمید نگرش اسلام به بانوان، نگاهی تحقیرآمیز است؟
بررسی سند روایت
جناب قطب‌الدین راوندی این مطلب را در کتاب «الخرائج و الجرائح» بدون ذکر سند آن آورده است و روایت فاقد سند و به‌اصطلاحِ علم حدیث، «مرسل» است؛ بنابراین روایت ازنظر سندی مورد قبول نیست.
بررسی محتوا و معنا
روشن است که زن یا مرد بودن، به‌خودی‌خود مجازات محسوب نمی‌شود. انسان‌ها از جهات انسانی برابرند و هرکدام از زن و مرد قابلیت و استعداد سعادت و خوشبختی ابدی را دارند، اما تغییر جنسیت اگر بدون رضایت شخص باشد، مجازات و تنبیه محسوب می‌شود. در این مجازات فرقی ندارد که مردی به‌یک‌باره و بدون آمادگی و رضایت، تبدیل به زن شود یا زنی با این شرایط تبدیل به مرد گردد. درهرصورت محتوای روایت با کرامت و شرافت بانوان ناسازگاری ندارد و نشان‌دهنده نگاه منفی به بانوان نیست.
مقام زن در منظر تعالیم دین اسلام بسیار متعالی و عظیم است. روایتی که درباره نفرین شدن مردی هتاک و تغییر جنسیت او به اعجاز امام مجتبی علیه‌السلام آمده، ازنظر سند موردپذیرش نیست، علاوه بر اینکه محتوای آن هیچ اهانتی به مقام زن نمی‌باشد.
پی‌نوشت:
[1]. سوره تحریم، آیه11.
[2]. سوره تحریم، آیه12.
[3]. شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا يحضره الفقيه، چاپ دوم، جامعه مدرسین، 1413ق، ج3، ص385.
[4]. قطب الدین، راوندی، الخرائج و الجرائح، چاپ اول، مؤسسة الإمام المهدى علیه‌السلام، 1409ق، ج1، ص237.