با روی هم قراردادن اطلاعات میدانی ترکیه شاید بتوان گفت آنچه در پیش رو است، روی کار ماندن یا به قدرت رسیدن یک دولت شکننده بر بستر ناآرامی‌های محتملِ پسا انتخاباتی است. اتفاقی که با دوقطبی شدن جامعه ترکیه -که وزن نسبتاً برابر "رجب طیب اردوغان" و "کمال قلیچدار اوغلو"، مقدمات آن را فراهم کرده- خیلی دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.
سرانجام انتخابات ترکیه برگزار شد و آخرین آمار که تقریباً قطعی است، نشان می‌دهد هیچ‌یک از دو نامزد اصلی نتوانستند ۵۰٪ آراء را به خود اختصاص داده و در دور اول پیروز شوند.[1] به این ترتیب، ترکیه دو هفته دیگر را در تب و تاب انتخابات خواهد گذراند.
در مورد طرف‌های رقابت ریاست جمهوری ترکیه چند نکته قابل تأمل وجود دارد:
اول؛ ترکیه با سکان داری "اردوغان" یک پشتوانه محکم برای تحرکات آذربایجان علیه منافع جمهوری اسلامی ایران است؛ چشم طمع به اراضی سوریه و عراق دارد، و در یک کلام تهدیدی مسلّم علیه ایران و متحدانش طی چند سال اخیر بوده است.
دوم؛ پیروزی "قلیچدار اوغلو" نیز برای ایران فرصت به حساب نمی‌آید، چه اینکه او پیشتر نشان داده است که حامی احزاب کُرد منطقه است و روابط حسنه‌ای با عناصر کُرد ضد ایرانی دارد؛ حمایت قاطع کُردهای ترکیه از اغلو در انتخابات فعلی نیز خود گویای این مدعا است.[2] این روابط نزدیک میان "قلیچدار اغلو" و احزاب کُرد، یک تیغ دولبه است که می‌تواند بشدت علیه منافع ملی ایران در سرزمین‌های کُرد نشین منطقه باشد. این درحالی است که "اردوغان" موضعی قاطع علیه تجزیه‌طلبان کُرد دارد و مواضعش با سیاست‌های جمهوری اسلامی در این خصوص هماهنگ است، شاهد این مدعا، همگامی ترکیه با ایران در محاصره کامل کردستان عراق پس از اعلام تجزیه آن توسط بارزانی است.
سوم؛ مقایسه مواضع "اردوغان" و "اغلو" در مورد مسائل منطقه‌ای نیز قابل توجه است؛ در حالی که "اردوغان" سعی دارد با حمایت از آذربایجان و خارج کردن ایران از کریدور تجاری شرق به غرب، عملاً خود را قدرت اول منطقه بنامد و تلویحاً بازسازی امپراطوری عثمانی را در ذهن می‌پروراند، "قلیچدار اوغلو" بیان کرده است که مصمم است جاده ابریشم را در همان مسیر باستانی خود احیا کند و نقش ایران را در این میان پررنگ می‌داند.[3] در مورد مسئله فلسطین نیز اختلاف نظر "اغلو" با "اردوغان" جالب توجه است، "قلیچدار اغلو" از جمله افرادی بود که طی سالهای اخیر تأکید داشت، سفارت ترکیه در اراضی اشغالی باید به سرعت تعطیل شود.[4]
این البته تمام ماجرا نیست و نمی‌توان نتیجه گرفت که به قدرت رسیدن "اغلو" به سود منافع ایران خواهد بود، چه اینکه یکی از وعده‌های انتخاباتی او پیوستن به اتحادیه اروپاست، و چه کسی است که نفوذ قدرت آمریکا در اروپا را نداند؟ آیا آمریکا به اتحادیه اروپا این اجازه را می‌دهد، که "قلیچدار اغلو" با مواضعی خلاف منافع اسرائیل یا در صورت همکاری با ایران، به عضویت اتحادیه اروپا درآید؟ یا با اعمال فشار، تمام رویکردهای مطرح شده از سوی "قلیچدار اغلو" را دستخوش تغییرات جدی خواهد کرد؟
چهارم؛ مسئله دیگری که نباید از آن غافل شد رفتار انتخاباتی "قلیچدار اغلو" است، او در آخرین برنامه تبلیغاتی‌اش بر سر مزار "آتاتورک" رفت،[5] حرکتی که از روی اتفاق نبوده و قطعاً حاوی پیام‌های مهمی است. ضدیت آتاتورک با اسلام نکته مهمی است که نباید از نظرها غافل بماند، البته باید توجه داشت که این تقابل با اسلام نتیجه تفکرات غرب زده‌ی "آتاتورک" بود که رشد و پیشرفت را منوط به پیروی صفر تا صدی از غرب می‌دانست، لذا زیارت "قلیچدار اغلو" از قبر "آتاتورک" پیام مهمی را به اهل دقت مخابره خواهد کرد.
نکته پایانی؛ با روی هم قراردادن اطلاعات میدانی ترکیه شاید بتوان گفت آنچه در پیش رو است، روی کار ماندن یا به قدرت رسیدن یک دولت شکننده بر بستر ناآرامی‌های محتملِ پسا انتخابات است. اتفاقی که با دوقطبی شدن جامعه ترکیه -که وزن نسبتاً برابر "رجب طیب اردوغان" و "کمال قلیچدار اوغلو"، مقدمات آن را فراهم کرده- خیلی دور از ذهن به نظر نمی‌رسد. همچنین وقتی بدانیم آمریکا نیز با حمایت مخالفان اردوغان سعی بر ایجاد تنش و آشوب درترکیه را دارد،[6] این احتمال قوت بیشتری پیدا می‌کند.
در این میان احتمالاً بهترین حالت برای ایران تقسیم قدرت در ترکیه است، به این معنا که پارلمان دست یک گروه از سیاسیون ترکیه باشد و ریاست جمهوری دست گروه مقابل، و این تقابل پارلمان و دولت می‌تواند بسیاری از نقشه‌های شوم علیه منافع کشور ما را خنثی کند.
پی‌نوشت؛
1. آناتولی https://secim.aa.com.tr/
2. فارس https://zaya.io/i6r7v
3. تسنیم https://zaya.io/ft2gv
4. تسنیم https://zaya.io/4b9jb
5. عصر ایران https://zaya.io/93jvk
6. المیادین https://zaya.io/bmkpy