بعضی از مجوزهای ویژه و اصطلاحاً رانتهای قانونی که به افراد خاص داده میشود، دریک نگاه دقیق، هیچ توجیه منطقی، شرعی و عرفی ندارد.
تغییر مفاهیم ارزشی در جوامع مختلف، میتواند قالبهای متفاوتی داشته باشد زیرا بهتناسب فرهنگ و منش اجتماعی، بیعدالتی و ناترازی، چهرهای متفاوت داشته و نمود یکسانی ندارد؛ معنی واضحتر این مسئله این است که در عصر حاضر نمیتوان جامعهای را یافت که مصادیقی از نابرابری و بیعدالتی در آن وجود نداشته باشد، بلکه در همه کشورها و جوامع بشری، مصداق یا مصادیقی از ظلم و نابرابری در جامعه نهادینه شده است و به شکل ظاهر و صریح وجود دارد.
جامعه ایرانی با تمام تأثیرپذیریهای مثبت از مبانی اسلامی و دینی، باز هم در مواردی، درگیر این مسئله بوده و هست. یکی از مواردی که میتواند مؤید این ادعا باشد، تفاوت در مواجهه با ورزشکاران در رشتههای مختلف است. این روزها یکی از اخبار قطعی که در فضای عمومی کشور پخش شده است، تحویل سفارش خودروهای تشریفاتی بسیار گرانقیمت و خاص به گمرک بوشهر برای رسیدن به دست برخی بازیکنان تیم ملی فوتبال است.
بر اساس اسناد موجود در این زمینه، پیام نیازمند، علی قلی زاده و احمد نوراللّهی، پورشه ماکان وارد کردند. مهدی ترابی با مجوز خود اقدام به وارد کردن یک خودرو مازاراتی کرده و سردار آزمون هم رنجرور ولار، وارد کشور کرده است.[1]
قیمت بینالمللی این خودروها حدوداً 80 هزار دلار است، در ظاهر باتوجهبه قیمت ماشین در بازار داخل کشور، هشتاد هزار دلار قیمت آنچنان بالایی بهحساب نمیآید، اما آنچه ملاک ارزشگذاری این خودرو است، قیمت جهانی آن نیست؛ بلکه قیمتی است که باتوجهبه بازار داخل ایران روی این ماشینها گذاشته میشود. با این توضیحات وقتی قیمت یک خودرو مثلاً BMW 740 مدل 2017 در بازار ایران چیزی حدود 13 میلیارد تومان است،[2] قیمت خودروهای اختصاصی به این بازیکنان کمتر از 30 میلیارد تومان نخواهد بود.
اما فارغ از اعداد و ارقام ریاضی دراینباره، آنچه بررسی آن اهمیت ویژهای دارد این است که اساس اینگونه ویژهخواریها چیست؟! بر چه مبنایی باید این پرداختها و این اختصاصها وجود داشته باشد؟! به عبارتی دقیقتر، چرا در مرئی و منظر مردم ایران که در این روزها برای خرید یک خودروی بیکیفیت، به تکلّف افتاده و برای بهدستآوردن ماشینهایی همچون تیبا با قیمتی بهشدت غیرمنطقی، به فروش اموال خود روی آورده و پس از تأمین این مبلغ غیرمنطقی، تازه باید در صف اختصاصدهی قرار بگیرند و بعد از آن یکی دو سال در انتظار تحویل بمانند، این امتیازات ویژه باید به کسانی تعلق بگیرد که یکی از مرفهترین اقشار جامعه بهحساب میآیند؟!
قیاس فوتبال ایران با این ورزش در سطح بینالمللی، اصلیترین توجیهی است که برای این بیعدالتی واضح آورده میشود؛ اما آیا شده است تابهحال به قهرمانان رشتههای دیگر ورزشی که همیشه پرچم ایران را در جایگاه اول تا سوم قرار دادهاند، این نگاه ویژه شده باشد؟ مثلاً کشتی شناسنامه ورزش ایران است و تیم ملی کشتی ایران همیشه در سطح جهان مقام اول تا سوم را داشته است؛ اما در قیاس با فوتبالیستها کمترین توجه مالی به آنها شده است.
سخن در اینباره زیاد است؛ اما آنچه مقصود این نوشتار است، جلبتوجه مسئولین امر نسبت به وجود این ناترازی وحشتناک و دور از عدالت است.
پی نوشت:
[1]. مشرق، mshrgh.ir/1501346
[2]. گادگت نیوز، https://zaya.io/1rthq