غدیر و رسانه ملی

13:46 - 1402/04/28

نگاهی به کمّیت و کیفیت برنامه‌های رسانه ملی در رویداد بزرگ عید غدیرخم ...

عید غدیرخم

عید غدیر چهل و پنجم از ابتدای انقلاب آمد و رفت. مقایسه عملکرد رسانه ملی با سال­‌های گذشته می­‌تواند نشان‌ دهنده پیشرفت و یا پسرفت صداوسیما در تبلیغ و تعظیم غدیر به عنوان یک جشن دینی_مذهبی باشد. برای تشخیص عملکرد رسانه بزرگی چون صداوسیما، باید به مطالعه بازخورد آن در جامعه بپردازیم. بررسی جشن­‌های خودجوش مردمی و نشاط حاصل از این مراسمات در جامعه،  نشان از یک فعالیت تأثیرگذار رسانه‌ای در بستر کشور دارد. از آنجا که چند سال اخیر این شور و اهتمام عمومی در کشور بیشتر رخ می‌­نماید، می‌توان گفت که فعالیت‌­های رسانه ملی در این زمینه توانسته در برانگیختن روح مردمی در این جشن‌­ها تأثیر بسزایی داشته باشد.

برای بررسی بهتر عملکرد رسانه ملی در زمینه پرداخت به جشن غدیر، لازم است که از دو وجهه کمّی و کیفی به بررسی ابعاد مختلف برنامه‌­ها و ویژه برنامه‌­های این رسانه عمومی بپردازیم. در بحث کمّیت، می‌توان گفت که رسانه ملی با در پیش گرفتن یک راهبرد ساده توانسته از ظرفیت‌­های موجود در رسانه ملی و جامعه استفاده کند. رسانه ملی با تغییر رویکرد و با هدف ایجاد روح شادی در دل جامعه، فاصله بین دو عید بزرگ مسلمانان را به تولید کارهایی در این زمینه پرداخته است. برنامه­‌های مختلفی در مدل‌­ها و ژانرهای مختلف رسانه­‌ای، در این ایام با هدف ایجاد احساس شادی در جامعه ساختهِ و پخش می‌شود که هر کدام با درصدهای گوناگون توانسته‌­اند تأثیرگذار باشند.

اما در باب کیفیت برنامه­‌های تولیدی در باب عید غدیر باید به گونه دیگری به بحث بپردازیم. نخست، مخاطب درپی چیست؟ و ثانیاً نیاز مخاطب چیست؟ و درنهایت وظیفه رسانه بزرگ و پرهزینه‌­ای مثل صداوسیما چیست؟

مخاطب شناسی در جهان مدرن پدیده‌­ای پیچیده است؛ چرا که تکثرگرایی و خواست فردی به گونه‌­ای مانع اتفاق نظر جامعه بر یک امر می‌­شود و اجتماع جامعه را مسئله‌­ای مترتب بر زمینه‌­سازی فرهنگی می‌­کند. برای درک بهتر این مطلب، تنها کافی است به آمار رسمی رسانه ملی در زمینه پربازدیدترین برنامه‌­ها نگاهی بیاندازیم. مردم در رسانه به دنبال سرگرمی و فراغت هستند، به همین علت پربازدید­ترین برنامه‌­های رسانه ملی مستندهای راز بقا، فوتبال و تلنت­ شوها (مسابقات استعداد یابی) هستند. این اطلاعات نشان‌دهنده میزان اقبال مخاطب به سرگرمی و جذابیت‌­های رسانه‌­ای است.

اما آنچه که مخاطب را در همیشه تاریخ، مخصوصاً در جهان امروز سیراب می‌­کند، «معنا» است. معنا گمشده تاریخی انسان امروز است که تنها دین و تفکری که از فطرت سرچشمه می­‌گیرد، می­‌تواند برای آن آب حیات باشد. مخاطب دانسته یا ندانسته به دینی الهی و مناسبات و معانی آن نیاز دارد.

حال وظیفه صداوسیما بنا به فرموده امام راحل این است که دانشگاهی عمومی باشد و معارف ناب اسلامی را از دل قرآن و روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام استخراج کرده و به شیوه‌های جذاب و مخاطب پسند در اختیار مردم قرار دهد. آنچه که از تجربه برنامه‌­های استعدادیابی مذهبی رسانه ملی ( مثل محفل و معلی) به دست می‌آید این است که مخاطبین عمومی جامعه ایرانی، آن‌ها را دوست داشته و پیگیر آن بوده‌­اند. علاوه بر مطالب پیشین ذکر این نکته خالی از لطف نیست که این برنامه‌­ها علاوه بر سرگرمی توانسته­‌اند به الگوسازی شیوه­‌های شهرت به سبک دینی_میهنی بپردازند به‌گونه‌ای که اگر جوان یا نوجوانی صدای مناسبی داشته و از طرفی مذهبی باشد، در پی الگوبرداری از این برنامه­‌ها به سمت مداحی و تلاوت قرآن کریم روی می­‌آورد تا خوانندگی.

اگر پیش از این‌­ها یعنی دقیقاً پیش از زمان سلطه سوشال ­مدیا شروع کرده بودیم، جوانان بیشتری را می­‌توانستیم حفظ و هدایت کنیم. ترویج فرهنگ غدیر و غدیری بودن در جامعه اگرچه تا حدودی از کمّیت نسبتاً خوبی برخوردار است، امّا می‌­توان گفت کیفیت و عمق این برنامه‌­ها کم بوده و نیاز به تولید برنامه‌­های جدی­‌تر در این عرصه به شدت احساس می‌­شود.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
5 + 15 =
*****